Архив рубрики: яңылыҡтар

Мәҙһәбһеҙҙәргә

                                                            Мәҙһәбһеҙҙәргә

   Мәҙһәбһеҙҙәргә, баштарында исмаһам саҡ ҡына фекер йөрөтә белмәгәндәргә: ҡарышмай ғына уйларға, фекер йөрөтөргә, ғилемдәрҙе анализларға өйрәнегеҙ. Һарыҡтар һымаҡ баш һуҡҡан яҡҡа китмәгеҙ, күҙҙәрегеҙ тоноп ҡайҙа барғанығыҙҙы белмәйһегеҙ. Ибн Таймия, Абдуль Ваһһаб, Ибн Абдулализ Баз, Альбани һымаҡ ваххабтарҙың юлына төшмәгеҙ. Ошо өс-дүрт кешенең бөйөк дин ғалимдарына ҡаршы сығып юлдан яҙыуы йәштәрҙе лә упҡынға тарта. Тәҡҡәберләнмәгеҙ, интернет селтәрҙә хатта кешенең тәҡҡәбер икәне фотоларында ла сағыла. Зәйнулла ишан был хаҡта нимә яҙғаның ошонда уҡығыҙ: //www.dumrb.ru/?part_id=389,398,422 //www.dumrb.ru/?part_id=389,398,422

   Билгеләгән cиктәр бар, үҙегеҙҙе ғалимдар дәрәжәһенә күтәреп, бәхәскә инергә тораһығыҙмы? Мин һеҙҙең һымаҡ «ғалим» түгел шул. Ошонда ҡарағыҙ: //nazir1965.com/page/4

Аллаһы Тәгалә билгеләгән чикләр. Илдус Хәзрәт Фәиз. Ислам. Әхмәтхәди Максуди «Гыйбәдәт исламия» китабыннан дәресләр

хәҙрәт Ильдус Ахметович Файзов,  2011—2013 йылдарҙа Татарстан республикаһы муфтийе

биҙғәт табыусыларға!

                                        Һәр бер тишектән биҙғәт табыусыларға!

   Бөгөнгө көндө әлбиттә сөннәт тип әйтеп тә, үҙҙәре Ҡөръәндең аятың йолҡоп алып, тегенән-бынан хәҙистәрҙе йолҡоп алып, бына мин дә бит ошондай рәүештә Әбү Хәнифә күрмәгән икән был хәҙисте. Әбү Хәнифә, йәки Шәфиғи хәҙрәттәре, йәки Хәнбәл хәҙрәттәре бына был аятты күрмәгән икән, бына мин таптым тип әйтеүселәр бар. Ғәфү итегеҙ ундай кешеләр әйтә торған булһа, Әбү Хәнифә кеүек алты йәштә Ҡөръән ятлаһаң, йәки имам Шәфиғи кеүек ун йәштә Ҡөръән ятлаһаң, шул заманда ҡайнап үҫһәң, сәхәбәләрен күреп тә, Әнәс ибн Мәлик тигән сәхәбәнәндә, Джафағар Саддиҡ тигән пәйғәмбәребеҙҙең оноғынан дәрестәр алып та, шундай рәүештә әгәр ҙә ғилем алып ун ике йәшендә инде өйрәтә башлап ошо ғилемде, ун һигеҙ-егерме йәшендә үҙенең уҡытыусыһы Хаммат тигән, оло ғалим, шуның урынына ҡалып та, шуның ҡәҙәре йыйып йәшәгән булһаң бик хуш бит әле... видеонан тыңлағыҙ. хәҙрәт Ильдус Ахметович Файзов,  2011—2013 йылдарҙа Татарстан республикаһы муфтийе

Әүлиә ҡәберҙәренә зыярат

                                                          Әүлиә ҡәберҙәренә зыярат

                           Мосолман ­башҡорттарҙың әүлиә ҡәберҙәрен зыярат ҡылыу йолаһы
   Башҡортостандың Әүеш ауылы янындағы Әүеш тауында бик боронғо ҡәбер бар. Халыҡ хәтере буйынса, бында изге әүлиә ерләнгән һәм 1904 йылда Зәйнулла Рәсүлев ишан ҡушыуы менән ул ҡәбергә таш ҡуйылған. Мосолман башҡорттарҙың әүлиә ҡәберенә зыярат ҡылыу йолаһы тураһын да башҡорттар тормошон революцияға тиклем үк өйрәнеүсе Р. Игнатьев үҙ яҙмаларында аныҡ мәғлүмәт ҡалдырған.
   Ғәрәп хәрефтәре менән уйылған ҡәбер ташындағы яҙманан Берке хан ваҡытында, хижрә буйынса 651 йылда, Әүеш тауында Мөхәмәт Рамаҙан әүлиә үҙенең һуңғы төйәген тапҡанлығын беләбеҙ.

   Ҡәбер янында тигән мәҡәлә ошо биттә: //nazir1965.com/din/%D2%A1%D3%99ber-yanynda.html#more-5560 Читать далее

Бала сағым

                                                                   Бала сағым

                                         Бала сағым, (яҙмышнәмә), Әҙһәм Исҡужин 
     Атайым, башҡа ауыл кешеләре кеүек үк, малсылыҡ менән шөғөлләнгән. Уның “суфый”, “мөйәтсе” тигән ҡушаматтары ҡалды. Бер йәй мөйәт үреп ултыра ине, янына барып: “Атай, шәкәр бир әле”,— тигәйнем, бер үҙ ҙә өндәшмәне. Шул һорауым өсөн артабан ныҡ үкендем, сөнки атайым больницала ятҡанда, шәфҡәт туташы килеп, мине алып китте. Атайымдың карауаты янындағы тумбочкала ике телем икмәк, дүрт — биш шаҡмаҡ шәкәр ята ине. Атайым ым менән шуларҙы алырға ҡушты. Шәфҡәт туташы миңә шәкәрҙәрҙе алып бирҙе лә: “Бар ҡайт, йәме”,— тип ишектән сығарып ебәрҙе.
     Мин ҡайтып еткәнсе, атайым үлеп тә ҡуйған. Март ҡарын кисеп барып, атайҙы ерләнеләр. Нисек шунда барып, ҡәберен ҡосаҡлап илап йоҡлап киткәнмендер, иҫемдә юҡ. Иштуған ағай алып ҡайтты. Иртәгәһенә Ғәбдрәшит ағайыбыҙ мине үҙе эшләгән магазинға килтерҙе. Унда ағай -апайҙар пластинкалар уйнатып, моңлана-дәртләнә ине. Һуңыраҡ мин был көйҙәрҙең “Урал”, “Буранбай”, “Сәлимәкәй”, “Зөлхизә”, “Ерән ҡашҡа” икәнен белдем. Читать далее

солянка                           Өфөсә солянка
   1 өлөш өсөн кәрәк: 25 г бешкән һыйыр, һарыҡ йәки йылҡы ите. 25 г бешкән ҡош (ҡаҙ, өйрәк, тауыҡ йәки күркә) ите. 25 г бешкән тел, 60 г картуф, 50 г тоҙло ҡыяр, 40 г башлы һуған, 10 г май, 350 г тоҙло ит һурпаһы, кәрәгенсә тәмләткестәр, тәмләткес үләндәр, ҡорот.

                              Әҙерләү:
   Ҡайнап торған һурпаға оҙонсалап туралған картуф һалырға.10 минут бешерергә Унан һуң ҡабығы әрселгән, орлоҡтарынан таҙартылған һәм турап, бер аҙ ғына бешереп алынған тоҙло ҡыярҙы, еңелсә ҡыҙҙырылған башлы һуғанды, тоҙ, тәмләткестәр,
һаламлап туралған бешкән ит ризыҡтарын өҫтәргә һәм тағы бер аҙ ҡайнатырға.
   Солянка әҙер булғас, уны 10 — 15 минутҡа ултыртып
ҡуйырға. Табынға биргәндә ваҡлап туралған тәмләткес үләндәр һәм ҡорот һалырға. Әскелт тәм биреү өсөн һурпаға бешеп сығыр алдынан ҡайнатылған һәм һөҙөлгән тоҙло ҡыяр һыуы өҫтәйҙәр. Солянканы, башҡа ит ризыҡтарын 75 грамға
тиклем арттырып, телһеҙ ҙә әҙерләп була
                                                                     И. Арыҫланованың «Заманса башҡорт кухняһы» китабын
                                                                                                 Флорида ИҪӘНБАЕВА әҙерләне.

Мөжәүир хәҙрәт хикмәттәре

мечеть Мужавир хазрата

      Мөжәүир хәҙрәт хикмәттәре

   Баймаҡ районы Кәрешкә ауылында тыуған, шунда ғумер кисергән 1920 йылғы Йәнтилина Һәҙиә Әйүп ҡыҙы Мөжәүир хәҙрәт тураһында бик күп ҡыҙыҡлы хәтирәләр белә, тигәйнеләр. Әммә беҙгә ҡапылда осрашыу насип булманы. Бер йыл тигәндә был изге күңелле инәйҙе үҙем эҙләп таптым.
   Башта миңә Һәҙиә инәйҙең ҡыҙы Тәнзиләнең Манһыр әүлиәһе Мөжәүир хәҙрәткә арналған шиғыры осраны. Шиғыр авторы йөрәк түрендә әсәһе Һәҙиә, атаһы Фәйзулла һөйләгәндәрҙе рухи хазина итеп һаҡлай. Көн дә тиерлек ишетеп, белеп йөрөгәнгә уның күңелендә тыуған яғының бөйөк әүлиәһе Мөжәүир хәҙрәткә ҡарата оло һөйөү һәм ихтирам йәшәй. Был ихлас, саф тойғо Тәнзилә күңеленән урғылып сығып, түбәндәге шиғри юлдарҙа сағылыш таба.
Читать далее

Шайтан оялар төбәк

                                                                Шайтан оялар төбәк 

                                    Беҙҙең тормош шайтан сабынлығына әйләнә күрмәһен
   «Эй, Раббым! Әгәр ҙә йәшәп үтер ғүмерем шайтан оялар төбәккә әйләнер булһа, уны ҡыҫҡарта күр!» — тигән имам Сәжжәд.
   Залимдар ҡулға төшөргән байлыҡ та, дәрәжә лә уларҙағы тәҡүәлек йәки Аллаһ ризалығына өлгәшеү өсөн бер сәбәп тә түгел. Быны беҙ аңларға тейешбеҙ.
   Иманға килмәгәндәргә, монафиктарға, иманы зәғифтәргә ҡарата «лә йәхсабәннә — улар уйлай күрмәһен» тигән һүҙҙәр Ҡөрьәндә бик күп тапҡырҙар ҡабатлана. Сөнки ундай кешеләрҙә зирәклек, айыҡ аҡыл, уйлана һәм бөтәһен дә һәр яҡлап тикшерә белеү тигән нәмә етешмәй.
   Иманы булмаған кеше, ғәҙәттә, малы менән дә, абруйы, даны менән дә кемдәндер айырылып тороуын ваҡытлы ғына бер уңыш тип түгел, ә маңлайына яҙылған яҙмыш шауҡымы тип уйлай. Читать далее

Экстремизм хаҡында

                                                                Экстремизм хаҡында
   Һуңғы йылдарҙа беҙҙең йәмғиәттә, киң мәғлүмәт сараларында экстремизм, ваһһабизм, радикаль исламсылар һәм башҡа шундай йүнәлештәр тураһындағы хәбәрҙәргә йыш юлығабыҙ.
   Гәзит уҡыусылар һорауы буйынса Рәсәй Фәндәр академияһы Философия институты ғилми хеҙмәткәре, философия фәндәре докторы, яҡташыбыҙ Илшат Рәшит улы Насиров ошо йүнәлештәр тураһында бер аҙ аңлатма бирә.
                                        Экстремизм нимә һәм эктремистар кемдәр улар?
   Экстремизм — иң киҫкен ҡараштарҙы яҡлау, бигерәк тә ғәмәли эшмәкәрлектә (мәҫәлән, сәйәсәт өлкәһендә). Экстремистарға йәмғиәттә йәшәп килгән ҡағиҙәләргә, нормалар һәм закондарға ҡырҡа ҡаршы тороу хас. Экстремизм яҡлылар үҙ маҡсатына өлгәшеү өсөн демагогия, тәртипһеҙлек, гражданлыҡ буйһонмауы акттары ярҙамында йәшәп килгән йәмғиәт структураһын тотороҡһоҙландырырға тырыша. Шул уҡ ваҡытта улар көс ҡулланыу алымын киң файҙаланып, власты һәм халыҡты ҡурҡытыу өсөн террористик акттар ойоштора, һәм башҡалар. Улар власть органдары менән үҙ-ара ташламаларға нигеҙләнгән һөйләшеүҙәрҙән, ниндәй ҙә булһа килешеүҙәрҙән һәм компромистарҙан ҡырҡа баш тарта.
                                             Нимә ул ваһһабизм һәм ваһһабиттар кемдәр?

Читать далее

Монафиктар

                                                                 Монафиктар

                                         Монафиктар тураһындағы хөкөмдәрҙән
   Әҙәм балаларының төрлөһө була, тип өйрәтә дин, иманға килгәндәре, имандың нимә икәнен дә белмәгәндәре һәм... монафиҡлыҡ — ике йөҙлөлөк һаҙлығына батҡандар ҙа осрап тора.
   Кешеләр араһында шундайҙары ла була: «Беҙ Аллаһҡа ла, Ахирәт көнөнә лә инанабыҙ», — тип ышандырырға тырыша улар, ә хәҡиҡәт тә үҙҙәре иман тигәнде бар тип тә белмәй.
   Аллаһты ла, мөьминдәрҙе лә алдарға тырыша улар, ә ғәмәлдә, бер нәмә аңламай, үҙҙәрен үҙҙәре генә алдап йөрөй.
   Уларҙың күңелен ауырыу баҫҡан. Ул ауырыуҙы Аллаһ көсәйтә генә күрһен! Ялған һөйләп йөрөгәндәре өсөн бөтәһенә лә әрнеүле ғазап әҙерләнгән.
   Уларға: «Ер өҫтөндә боҙоҡлоҡ эшләп йөрөмәгеҙ!» — тип киҫәткән саҡтарҙа ла: «Беҙ яҡшылыҡ ҡына эшләп йөрөйбөҙ», — тип яуап бирәләр. Белеп ҡал, тап бына шулар инде иң боҙоҡ кешеләр. Быны тик үҙҙәре генә аңламай.
   «Башҡаларға оҡшап, һеҙ ҙә иманға килегеҙ», — тигәндә лә, улар: «Ахмаҡтарға оҡшап иман килтерәйекме?» — тип кенә ҡуя. Белеп ҡал, ана шулар бит инде иң ахмаҡ кешеләр. Быны тик үҙҙәре генә аңламай.
   Иманлы бәндәләр менән осрашҡанда ла улар: «Беҙ ҙә иман килтерҙек», — тиҙәр, ҙә, үҙҙәренең шайтандары менән генә торо ҡалғас, уларға ла: «Әлбиттә, беҙ һеҙҙең менән. Мөьминдәрҙән беҙ көлөп кенә йөрөйбөҙ», — тип белдерәләр. Аллаһ Үҙе уларҙан көлә, һуҡырҙарса аҙашып йөрөгән иманһыҙлыҡтарында ҡалдыра.
   Улар тура юлда йөрөр хаҡтарын түләп, аҙашҡан кешеләр. Ләкин бындай сауҙа уларға табыш та бирмәне, тура юлда йөрөгәндәр араһына ла индерә алманы».
                                                                                  «Әл-Бәҡара» («Һыйыр») сүрәһе, 8—16-сы аяттар
   Тарихтың үҙе өсөн ябай ғына булмаған бер боролошонда Ислам ана шундай дин тәғлимәтен ҡабул итергә лә, Исламға ҡаршы сығырға ла егетлектәре етмәгән ана шундай кешеләр менән осраша. Улар — монафиктар.
   Пәйғәмбәребеҙ әйткән: «Монафиҡлыҡтың билдәһе өсәү: һөйләгән һүҙе — ялған, вәғәҙә бирһә; вәғәҙәһендә тормай, аманат итеп бер нәмә тапшырһалар — хыянатҡа бара. Ундай кеше хатта ураҙа тотоп, намаҙ уҡып, мин — мосолманмын, тип йөрөгән хәлдә лә монафиҡ булып йөрөүҙән туҡтай алмаясаҡ», — тигән.
   «Эй, Аллаһ бәндәләре! Алдан уҡ киҫәтеп ҡуям: монафиктарҙан Һаҡланығыҙ. Улар үҙҙәре лә аҙашып йөрөй, һеҙҙе лә аҙашыу упҡынына ташлаясаҡ. Улар үҙҙәре лә гонаһтар һәм аҙғынлыҡтар араһында буталып бөткән, һеҙҙе лә хаҡ юлдан тайып төшөргә мәжбүр итер.
   Тирә-йүн мөхиткә ҡарап улар төҫтәрен үҙгәртеп кенә тора, һөйләгән һүҙҙәре лә мәкер менән тулы.    Башҡаларҙағы уңыштар уның теңкәһенә тейә, көнсөллөк, асыу тыуҙыра. Кешегә бәлә килтереү ниәте менән ул теләһә ниндәй этлеккә бара», — тип торған була Ғәли хәҙрәт.

Кеше таныу ғилеме

                                                            Кеше таныу ғилеме

                                                 Кеше таныу ғилеменән бер һабаҡ
   — Дини эштәрҙә, дини вазифалар башҡарып йөрөгәндә башҡа диндәгеләргә оҡшарға тырышыуҙы Ислам ҡанундары рөхсәт итмәһә лә, ғөрөф-ғәҙәттәрҙә, ғөмүмән, донъяуи эштәрҙә ситтәргә оҡшауҙы, оҡшарға тырышыуҙы ул тыймай, — тип өйрәткән Ризаитдин бине Фәхретдин. — Ғилеме самалы булған ҡәүемдәрҙең ғилемдә алғараҡ киткәндәргә, мәҙәниәте кәмселекле булғандарҙың мәҙәниәт кимәле юғарыраҡ булғандарға оҡшарға тырышыуы бик тәбиғи.
                                                                Хәҙис Шәриф
   «Бер кеше бер ҡәүемгә оҡшаһа, шул ҡәүемдән хисап ителер», — тигән пәйғәмбәр, ғәләйһис-сәләм.
   Ижтиһад — юғалып ҡалыу түгел, тип тырышлыҡ менән донъя көтөргә саҡырған кешеләрҙе әрләп, үҙҙәренең аят һәм хәҙистәр хөкөмөнән бер ҡарыш та ситкә сыҡмаған әҙәмдәр булыуына дәғүә менән дин әһелдәре хисапһыҙ күп яңы хөкөмдәр сығарҙы. Ситтәргә оҡшау тип тыйырға тырышҡан нәмәләрҙең иң киң таралғаны «Ысулы жәдид менән уҡытыу үә яҙырға өйрәтеүҙәр, ҡара таҡталарға яҙҙырыу үә парталарға ултыртыуҙар, мөғәллимдәрҙең аяҡ өҫтөндә йөрөп дәрес биреүҙәре, ғөмүмән, низамлы мәҙрәсәләр... Оошҡа диндәгеләргә оҡшау була. Диндә был тыйыла тинеләр. Был турала бик күп хәбәрҙәр яҙылды, мәҡәләләр таратылды, бөтә мәмләкәт мосолмандары уҡынылар, ишеттеләр, һөйләштеләр... Читать далее