Архив рубрики: Ғибрәтле ҡиссалар, хикәйәттәр, вәғәздәр

Сифатһыҙ материалды ҡулланыу

                                      Сифатһыҙ материалды ҡулланыу
     Был донъя һәм беҙҙең бөтә тормошобоҙ бихисап нәсихәтле һабаҡтар менән тулы. Аллаһу Тәғәлә ҡолдарына меңдәрсә миҫал ярҙамында меңдәрсә серҙе йәшереп торған пәрҙәне аса. Ҡаты тәртиптәргә буйһонған донъябыҙҙа йыш ҡына әҙәм балаһы аңлай алмаған ғәрәсәттәр, диңгеҙ ҡойондары, ҙур янғындар һәм һәләкәттәр булып тора. Беҙ билдәле урында һәм билдәле бер ваҡытта Илаһи тәҡдиргә яҙылғандар тормошҡа ашыуын күҙәтәбеҙ: кемдер утта яна, кемдер һыуға бата, кемдер һәләкәткә осрай, кемдер ҡотолоп ҡала.
     Тимәк, тормошобоҙҙағы ваҡиғаларҙың йәшерен мәғәнәһен уҡырға өйрәнергә тейешбеҙ. Иң тәүге төшөрөлгән аяттағы «Уҡы!» тиелгән әмер буйынса, беҙ һәр мәлебеҙҙе күрә белергә һәм уның йөкмәткеһен ҡәлбебеҙ менән уҡый белергә тейешбеҙ.

Читать далее

Аллаһтың тәҡүәле ҡоло булыу

                             Аллаһтың тәҡүәле ҡоло булыу

     Аллаһтың тәҡүәле ҡоло булыу – был донъяға Ислам күркәмлеген таратыу, йәмғиәттә, ғаиләлә һәм эштә Ислам ҡанундары буйынса йәшәү.
     ТОРМОШ ХИКМӘТЕ
     Өс ай…
     Был фатихалы айҙарҙың көн һәм төндәре – Раббыбыҙға яҡынайыу өсөн айырым мөмкинлек.
     Аллаһу Тәғәлә ҡайһы бер айҙарҙы башҡаларына ҡарағанда хөрмәтлерәк иткән, ҡайһы бер айҙарҙы ҡолдары, ялбарып, Үҙенә яҡынайһын һәм Үҙенең сикһеҙ ризалығына ирешеп, ярлыҡауын алып, Гүзәл сифаттары кәүҙәләнешенә лайыҡ булһын өсөн, айырыуса бәрәкәтле төндәр менән биҙәгән…
     Ул сағылыштарҙың тәүге шарты – ҡәлбеңдә бер Аллаһҡа ышаныс нығыныу. Икенсе шарты – бер Аллаһҡа төбәлгән ғибәҙәттәр.

Читать далее

Мөхәррәм айының фазиләте

                                                        Мөхәррәм айының фазиләте
     Ислам динендә Мөхәррәм бик бәрәкәтле һәм оло ай булып һанала. Ул — һижри йылдың беренсе айы һәм һуғыш харам ҡылынған дүрт айҙың береһе. Аллаһ Тәғәлә был турала шулай тип әйтә:
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ذَلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنْفُسَكُمْ
     «Ысынлапта, Аллаһ ҡаршыһында айҙарҙың һаны ун ике. Был күктәрҙе һәм ерҙе барлыҡҡа килтергән ваҡытта Аллаһтың китабында (Ләүхүл-мәхфүздә) шулай яҙылды. Улар араһында дүртеһе һуғыш башлау харам ҡылынған ай. Был — хаҡ дин хөкөмө. Шуға күрә ул айҙарҙа үҙегеҙгә ҡарата ғәҙелһеҙлек ҡылмағыҙ» (Тәүбә – 36). Читать далее

Пәйғәмбәргә доға һәм салауат

                                          Пәйғәмбәргә доға ҡылыу һәм салауат әйтеү
     Ғәрәп телендә ул шулай яңғырай: ғәләйһис-саләтү-үәссәләм. Ғәрәп телендә «Саләт» намаҙ тигәнде, шулай уҡ доға тигән һүҙҙе лә аңлатырга мөмкин. Был урында ошондай һорау тыуа: «Пәйғәмбәр ﷺ өсөн нисек доға ҡылырға?»
     Бының тураһында Пәйғәмбәребеҙ ﷺ үҙе хәҙистәрендә һөйләне.
     Ибн Масуд еткерә: «Беҙ Сағд ибн Убаҙала ултырғанда, беҙҙең эргәгә Аллаһ илсеһе килде. Бәшир ибн Сағд уға былай тип әйте: «Аллаһ Тәғәлә беҙгә һинең өсөн доға ҡылырға ҡушты, нисек эшләргә уны?» Пәйғәмбәр ﷺ шулай тине: «Аллааһүммә салли ғәләә Мүхәммәдин үә ғәләә әәли Мүхәммәд, кәмәә салләйтә ғәләә Ибраһим бәәрик үә ғәләә Мүхәммәд. Үә ғәләә әәли Мүхәммәд, кәмәә бәәрактә ғәләә Ибраһим». Ә сәләм бирә беләһеҙ инде».
     Ғабдрахман ибн Әбү Ләйлә әйтә: «Миңә Ҡәғб ибн Уджра осраны ла һәм былай тине: «Мин һиңә бүләк бирәйеме? Беҙ Пәйғәмбәребеҙҙән: «Йә Аллаһ илсеһе, беҙ һине нисек сәләмләргә кәрәклеген белдек, ә һинең өсөн нисек доға ҡылырға?» — тип һорағас, ул ﷺ салауатты уҡырға ҡушты. Читать далее

Аллаһҡа бирелгән гүзәл үтес

                                                    Аллаһҡа бирелгән гүзәл үтес
     Бер нимәне онотмау мөһим: тәнебеҙ, әхүәлерухиәбеҙ һәм милкебеҙ беҙгә ваҡытлыса бирелгән, улар мәңгелек түгел. Бер көн килеп, һәммәһен уларҙың Хаҡ Хужаһына ҡалдырып, беҙ улар менән хушлашырбыҙ. Мәңгелектәге бүләктәргә ирешеү өсөн, ҡулыбыҙҙағыны Аллаһ юлында дөрөҫ сарыф итергә тейешбеҙ.
     Оло Ҡеүәт Эйәһе төҙөгән һәм биҙәгән ғаләм – ваҡытлы төйәгебеҙ. Һынауҙар урыны булған донъя етдилек, һиҙгерлек һәм тәрән фекер йөрөтә белеүҙе талап итә. Ваҡытлы төйәгебеҙҙән бүләк рәүешендә беҙ гүзәллекте генә үҙебеҙ менән мәңгелек донъяға алып китә аласаҡбыҙ. Гүзәл ғәмәлдәр менән килгән ҡолдарына Аллаһ Сүбхәнәһү үә Тәғәләнең ниндәй бүләктәр әҙерләүе хаҡында Изге Ҡөрьәндә бер тапҡыр ғына әйтелмәй.
     Саҙаҡа һәм иғәнәләр ярҙамында үҙебеҙҙә игелеклелек, йомартлыҡ, киң күңеллелек тәрбиәләүгә, хис-тойғолар юғарылығына этәрә Аллаһу Тәғәлә. Шул уҡ ваҡытта, хәленән килә, байлығы бар икән, зәкәт, ғөшөр һәм ҡорбан салыу кеүек милек менән бәйле ғибәҙәттәр ҙә фарыз ҡылына. Был изге ғәмәлдәрҙән тыш миһырбанлылыҡтан, иман һоҡланыуынан тыуған ғәмәлдәр ҙә бар, уларҙы карзы-хәсән йәки гүзәл үтес тип атарға мөмкин. Читать далее

ҠЫҘ БАЛАЛАР ӨСӨН НӘСИХӘТ

                                                         ҠЫҘ БАЛАЛАР ӨСӨН НӘСИХӘТ
    БИСМИЛЛӘһИР-РАХМӘНИР-РАХИМ
    Хөрмәтле ҡыҙҙар! Һеҙгә мәғлүмдер ки, гүзәл холоҡло ҡыҙ бала бөтөн ғаиләһе өсөн олуғ байлыҡ һәм сәғәҙәт, ҡарындаштары өсөн ҡиммәтле хазиналыр. Үҫкәндән һуң бер иргә ихлас ярҙамсы һәм иптәштер. Гүзәл холоҡло ҡыҙ балалар менән иң ябай кешеләрҙән алып иң бөйөк әҙәмдәргә ҡәҙәр барыһы ла маҡтанырҙар.
    Уҡыған үә холҡон тәрбиәләгән ҡыҙ алтындан баһалы, ынйынан ҡәҙерле байлыҡтыр. Бындай ҡыҙҙарҙың һәйбәт сифаттарына ҡарап халыҡ уларҙың иң йыраҡ ҡарындаш һәм белештәре тураһында ла яҡшы фекерҙә була. Холоҡло һәм гүзәл тәрбиәле кешеләр менән ҡәбилә, ҡарындаштары ғына түгел, ә бөтә милләт һәм донъя халҡы ғорурлана. Читать далее

Ир балалар өсөн нәсихәттәр

                                                   ИР БАЛАЛАР ӨСӨН НӘСИХӘТТӘР

    БИСМИЛЛӘһИР-РАХМӘНИР-РАХИМ

    АТА ҺӘМ ӘСӘ
    1. Хөрмәтле балалар! Эшһөйәр, изгелекле, яҡшы күңелле кешеләр һәр ваҡыт хөрмәтле була һәм яҡын күренә, быны иһә үҙегеҙ ҙә беләһегеҙ. Ата-әсәгеҙ һеҙгә ҡарата иң ауыр һәм мәшәҡәтле хеҙмәттәрҙе башҡарған һәм һаман да үтәй. һәр ваҡыт ҡайғығыҙҙы уртаҡлашып, бәхетегеҙ өсөн тырыша, һеҙҙең өсөн Аллаһы Тәғәләгә ялбара һәм доға ҡыла. Шуның өсөн, мөмкин тиклем уларҙың хеҙмәттәренә ҡаршылыҡ күрһәтмәгеҙ, мәшәҡәттәренең хаҡын ҡайтарыу мөмкин булмаһа ла, уларға ихласлыҡ менән хеҙмәт итеүсе һәм хөрмәт күрһәтеүсе булығыҙ! Бигерәк тә Аллаһы Тәғәлә хәҙрәттәре улар менән матур һөйләшеүҙе васыят иткән. Рәсүлуллаһ әкрәм әфәндебеҙ, саллаллаһу ғәләйһи үә сәлләм хәҙрәттәре «Ата-әсәләрен риза итеүсе балаларҙан Аллаһы Тәғәлә лә риза булыр», тигән. Читать далее

Рәжәб айы хаҡында

                                                            Рәжәб айы хаҡында
     Рәжәб айы боронго ғәрәптәрҙә «Мөнфәсыйл» тип атала. Был һүҙҙә с хәрефе артынан ы һәм й хәрефтәренең яҙылыу сәбәбе шунда: ғәрәп телендә нәҙек (йомшаҡ с хәрефе) өнө бар. Ул син хәрефе (өс тешле һәм нөктәһеҙ) менән бирелә. Шулай уҡ ҡалын (ҡаты) с өнө бар. Уныһы инде бүтән төрлө яҙыла һәм сад тип атала. Мөнфәсыйл һүҙендә тап шул ҡаты с яҙыла. Уның артынан и уҡылмай, ә ҡаты сы «ы» өнө ҡушып әйтелә.
     Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәдтең, ғәләйһис-сәләм, Һашим исемле бабаһы, Византиянан ҡайтып килешләй, бер тау янында ялға туҡтай. Тауҙан аҡҡан шишмәнең матурлығына һоҡлана ул. Юлдаштарының байтағының эсе ауыртҡан була. Ошо шишмәнең һыуын эскәс, сирлеләр һауығып китә. Был хәл Һашимды бик ғәжәпләндерә. Һашим күккә баға. Унда яңы тыуған айҙы күрә. Шунан инде, ҡулдарын күтәреп: «Был ни ғәжәп олуғ үә ҡәҙерле дауа? Шифа табыуыбыҙ был шишмәнәнме әллә яңы тыуған айҙанмы?» — ти. Читать далее

Ҡайғырма...

   Ҡайғырма... Ҡайғырма...

     Һәр төшөнкөлөккә бирелеүсегә...
     Һәр ҡайғы кисереүсегә...
     Һәр фәҡирғә...
     Һәр ауырыуға...
     Һәр һыналыусыға...
     Ҡәҙерле туғаным! Ысын йөрәктән һиңә матур һүҙҙәремде әйтәйем. Бәлки Аллаһ һинең ҡайғыңды еңеләйтер, борсоулы хистәреңде таратыр. Ҡыйынлыҡтарҙан һуң еңеллек, йән ғазаптарынан һуң йыуаныс, ҡурҡыуҙан һуң именлек бирер. Ул — Ишетеүсе һәм доғаларға Яуап биреүсе. Читать далее

Аллаһы Тәғәләнән ҡурҡыу

                                                    Аллаһы Тәғәләнән ҡурҡыу

     Пәйғәмбәр ғәләйһис-сәләм әйтте: «Бер мөьминдең күҙенән Аллаһы Тәғәләнән ҡурҡып, себен башы ҡәҙәр генә йәше сыҡһа ла, Аллаһы Тәғәлә уның өсөн йәһәннәмде хәрам ҡылды». Тағы ла Пәйғәмбәр ғәләйһис-сәләм әйтте: «Әгәр мөьминдең ҡәльбе (күңел ихласлығы) Аллаһынан ҡурҡып тетрәһә, уның хаталары ағастан япраҡтар ҡойолған кеүек ҡойолор». Читать далее