Сәхәр ашау

     Йоҡонан сәхәргә тороу сөннәт. Бының Ҡөръән-Кәримдә дәлиле бар:
     «...Сәхәр ҙә ашағыҙ, эсегеҙ, хатта таң яҡынлығы беленгәнсә, шунан ураҙаны тотоп, тамам ҡылығыҙ ҡояш байығас» («Бәҡара»: сүрәһе, 187-се аят).
     Рамаҙан айында сәхәр ашауҙа бик күп сауабтар барҙыр: Пәйғәмбәребеҙ ғәләйһиссәләм әйтте: «Сәхәр ашағыҙ, сәхәр ашауҙа бәрәкәттәр үә сауаптар барҙыр, сөнки ураҙа тотоу ниәте менән ашау үә эсеү – ғибәҙҙәттер».
     Ғүмәр (радыҙаллаһу ғәнһү) әйтте: Сәхәр ашаусыларға Алллаһ Тәғәлә рәхмәтен бирер һәм фәрештәләр доға ҡылыр: «Йә, Раббым! Был сәхәр ашаған кешеләрҙең гонаһларын ярлыҡа», — тип». Читать далее →

                                                               Ифтар – ауыҙ астырыу

     Беҙҙең диндә ауыҙ астырыу йәки ифтар ҡылдырыу яҡшы ғәмәлдәрҙән һанала. Хәҙистәрҙә түбәндәгеләрҙе эшләргә ҡушыла:
     «Рамаҙан айында ураҙа тотоусынан ауыҙ астырыусыға Аллаһы Тәғәлә сират күперен үтеүҙе еңеләйтер».
     «Әгәр ҙә кем дә булһа ураҙа тотоусынан ауыҙ астырһа, фәрештәләр рамаҙан айы буйынса был кешене данларҙар, ә Ябраил, ғәләйһис-сәләм, Ҡәҙер кисендә уны сәләмләп ҡаршы алыр».
     Сәхәбәләр пәйғәмбәребеҙҙән һорағандар: «Әй, Аллаһы Тәғәлә илсеһе! Әгәр ҙә берәүҙең ураҙа тотоусыны ашатырға ризығы булмаһа, нимә эшләргә?»
     Пәйғәмбәребеҙ, ғәләйһис-сәләм, яуап биргән: «Әҙ генә ризыҡ бирһен! Уныһы ла булмаһа бер йотом һөт, ә инде уныһы ла булмаһа, бер уртлам һыу бирһен!»
     Сәхәбәләр һорағандар: «Һыу булмағанлыҡтан ул шулай ҡиммәтме?»
     Пәйғәмбәребеҙ, ғәләйһис-сәләм, әйткән: «Барыбер, хатта йылға буйында булһа ла». Читать далее →

                                                                            Көнсөллөк

     Көнсөллөк ике төрлө була: хәсәд (ҡара көнсөллөк) үә ғибтәһ (аҡ көнсөллөк). Хәсәдтең асылы — кешелә булған тәкәбберлек үә Аллаһ Тәғәлә менән риза булмау. Кеше үҙен юғары күрә, ҡәрҙәшендәге ниғмәттәрҙең үҙендә булыуын Аллаһтан талап итә. Уның уйынса, был ниғмәттәргә уның хаҡы ҙурыраҡ, ә Аллаһ ҡәрҙәшенә биргән. Ул байлыҡ, мөлкәт, сәләмәтлек, матурлыҡ, көс һ.б. булыуы ихтимал. Көнсөллөк арҡаһында, Ерҙә иң беренсе кеше үлтерелгән (Кабил Хабилды үлтергән), шул арҡала күптәр ауырлыҡ кисерә, йәне үртәлә. Кешенән кәм булмайым тип, үҙен бурысҡа батыра. Пәйғәмбәребеҙ, ғәләйһис-сәләм, быны тыйып әйткән: Читать далее →

                                                                            Йомартлыҡ

                                                                                               مَا مِنْ يَوْمٍ يُصْبِحُ الْعِبَادُ فِيهِ إِلاَّ مَلَكَانِ يَنْزِلاَنِ، فَيَقُولُ أَحَدُهُمَا:

                                                                                                 اَللَّهُمَّ أَعْطِ مُنْفِقًا خَلَفًا، وَ يَقُولُ الْآخَرُ: اَللَّهُمَّ أَعْطِ مُمْسِكًا تَلَفًا .

     “Һәр иртә менән, кешеләр йоҡонан торғанда, күктән ике фәрештә иңеп, уларҙың береһе: «Йә, Аллаһ! Биреүсегә арттырып бир!», ә икенсеһе: «Йә, Аллаһ! Һаранды бөлгөнлөккә төшөр!» – тип ялбарыр".

     Үҙ диненең өгөт-нәсихәттәрен тотоусы мосолман киң күңелле һәм йомарт була. Ул гел йомартлыҡ менән эш итә, сөнки ул үҙ малынан Аллаһ юлына өлөш сығарғанда, уның ике донъяла ла ҙур файҙа килтерәсәген белә. Читать далее →

                                                                        Бәраәт кисәһе

                                                                   Тәүбәгә килеү көнө

     Бер-бер артлы килә торған өс изге айҙың икенсеһенә лә индек. Рәжәб айы бөттө, изге Шәғбан айы башланды. Шуның һуң – Рамаҙан айы. Унаң һуң Мөхәррәм айы. Өсөһө лә бер-береһенә терәлеп торалар. Пәйғәмбәребеҙ ﷺ, әйтте: беренсеһе — Аллаһ Тәғәләнеке, Аллаһ Тәғәлә доғаларҙы ҡабул итә торған, бәндәләрҙе ярлыҡай торған ай, тине. Шәғбан айы, Пәйғәмбәребеҙ, минең ай, тине. Тимәк, Шәғбан айында эшләгән игелектәребеҙ — Пәйғәмбәребеҙҙең ﷺ шәфәғәтен беҙгә насип итеүсе изгелектәр. Ҡиәмәт көнөндә, иң ауыр мәлдә, Пәйғәмбәребеҙ ﷺ бәндәләргә шәфәғәт күрһәтә ала. Барлыҡ пәйғәмбәрҙәребеҙ араһынан ҙур шәфәғәт күрһәтеү Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд ғәләйһиссәләмгә генә бирелгән.  Ҡиәмәт көнөндә, бәндәләр шәфәғәт һорап, төрлө кешеләр (пәйғәмбәрҙәр, әүлиәләр һәм башҡаһы) янына барып ҡарарҙар. Әммә уларға ҙур шәфәғәтте Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд ﷺ генә бирә ала. Шәғбан айында эшләгән изгелектәребеҙ Пәйғәмбәребеҙ шәфәғәтенә сәбәпсе була ала. Шуға күрә Пәйғәмбәребеҙ ﷺ ҡиәмәт көнөндә ҡайһы берәүҙәрҙе йәһәннәмдән йолоп ҡалыр, ҡайһы бер бәндәләрҙең тамуҡта ғазаптарын еңеләйтер, ҡайһы берәүҙәрҙең йәннәткә инеүҙәрен еңеләйтер.
     Өммәтенде нисек танырһың, тип һорағас, Пәйғәмбәребеҙ ﷺ: минең өммәтем биш ваҡыт намаҙ уҡыр, уларҙың тәһәрәт алған ерҙәренән нур бөркөлөп торор тигән. Читать далее →

                                                                      Тормошта һынау

                                     Тормошта бар нәмә әҙәм балаһына һынау итеп бирелгән

     Ғаләмдәрҙең хужаһы булған Аллаһы Субхәнәһү үә Тәғәләгә сикһеҙ маҡтауҙарыбыҙ булһын. Беҙҙән ҡала был донъяла тәбиғәттә үҫемлектәр донъяһы, хайуандар донъяһы бар — уларҙы беҙ күреп беләбеҙ. Тағы күҙгә күренмәй торған фәрештәләр һәм ендәр донъяһы бар, беҙ уларҙы Аллаһы Субхәнәһү үә Тәғәләнең Ҡөръән китабынан һәм пәйғәмбәребеҙ саллаллаһу ғәләйһи үә сәлләмдең хәҙистәренән уҡып беләбеҙ.
     «Әйт: «Миңә вәхи ҡылынды, Аллаһынан хәбәр бирелде, ендәрҙең бер өлөшө Ҡөръәнде тыңлағандар һәм ендәр ҡәүемдәренә барып һөйләнеләр: Ысындан да, беҙ тура юлға өндәй торған, ғәжәйеп Ҡөръән һүҙҙәрен тыңланыҡ. Ул Ҡөръән тура юлға күндерәлер һәм беҙ иман килтерҙек. Бынан һуң беҙ Раббыбыҙға тиң заттар эҙләмәйбеҙ». («Ендәр» сүрәһе 1-2 аят). Читать далее →

                                                               Үҙ-үҙеңде хисаплау

     Бөгөнгө көндә мосолмандар Аллаһ Рәсүле (ﷺ) сөннәтенең бихисап төрҙәрен юғалтты. Уларҙың береһе хаҡында беҙ бөгөн һеҙҙең менән һөйләшәсәкбеҙ. Ул – үҙ-үҙеңде хисаплау. Ғәрәп телендә быны бер һүҙ менән «мурааҡабә» тиҙәр, йәғни үҙ-үҙеңде контролдә тотоу. Хаҡ хәлифә Ғүмәр шулай тип әйткән: «Һеҙҙе хисапҡа дусар иткәнсе, үҙ-үҙегеҙҙе хисаплағыҙ». Ҡыҙғанысҡа күрә, исламдың бына ошо өлөшө күп мосолмандар тарафынан онотолған. Күптәребеҙ үҙ-үҙенән хисап талап итәме икән? «Бөгөн нимәләр эшләнең? Ай дауамында нимәләр менән мәшғүл инең? Уҙған йылың нисек үтте?» һ.б. Әммә күптәр гонаһтарын барламай шул, иҫләп, улар өсөн ғәфү үтенмәй һәм онотолған гонаһтар йыйыла бара... Читать далее →

                                                                   Миғраж кисәһе

                                                   Аллаһтың бүләге (Миғраж кисәһе)
     Рәжәб айының аҙағында Миғраж кисәһе тигән көн бар. Ниндәй көн һуң ул, ни өсөн уны билдәләп үтәбеҙ, ни өсөн беҙ уны байрам тип һанайбыҙ?
     Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд ﷺ, үҙенә пәйғәмбәрлек иңгәндән һуң, ун йыл кешеләрҙе иманға өндәне. Кешеләрҙе Аллаһ Тәғәләнең барлығына, берлегенә, йәннәт, йәһәннәмдең барлығына ышанырға өндәй. Изгелек ҡылырға кәрәген өйрәтте, әммә иманға килеүселәр, иман килтереүселәр ысынында бик әҙ ине. Шуның өҫтәүенә пәйғәмбәрлектең 10-сы йылында Пәйғәмбәрҙе тәрбиәләп үҫтергән, уға терәк булған ағаһы Әбү Талиб үлеп китә. Уға таяныс, терәк булған ҡатыны Хәҙисә раҙыйаллаһу ғәнһү вафат була. Шуға күрә пәйғәмбәрлектең унынсы йылын ҡайғы йылы тиҙәр, һәм шунан һуң да Пәйғәмбәребеҙгә бик күп ауырлыҡтар күрергә тура килә. Расүлулла Мәккә шәһәрендәге кешеләрҙе иманға өндәй-өндәй һөҙөмтәһен күрмәгәс, кешеләрҙе дингә өндәр өсөн Зәйед бин Харис менән был ҡаланан йыраҡтараҡ булған Таиф шәһәренә бара. Унда ла бик насар ҡаршылайҙар, таштар менән бәргеләп, ҡыуып ебәрәләр. Пәйғәмбәрҙең аяҡтары ярылып, ҡанап бөтә. Һәм был шәһәрҙән сыҡҡас Пәйғәмбәребеҙ доға ҡыла: «Йә, Раббым, — ти, — мин үҙемдең көсһөҙлөгөмдән, ғәзизлегемдән Һиңә һыйынам. Йә, Раббым, миңә золомлоҡ, әшәке һүҙ һалған кешеләрҙең зарарынан Һиңә һыйынам. Йә, Раббым, миңә дөрөҫ юлдарҙы күрһәт. Әллә мин өндәгән хаҡ дин дөрөҫ түгелме? Әллә минең берәр ғәйебем бармы?» — тип Аллаһ Тәғәләнән һорай. Читать далее →

                                                        Харам мал — ағыу менән бер

     Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд Мостафа салаллаһу ғәләйһиссәләмдең бер хәҙисе бар: «Әгәр тәндәрегеҙҙе хәрәм ризыҡ менән туҡландырһағыҙ, ҡиәмәт көнөндә ошо тәндәрегеҙ тамуҡ утына утын булыр, — тине. — Яғыулыҡ булыр», — тине.
     Пәйғәмбәребеҙ: әгәр балаларығыҙҙың тәндәрен хәрәм ризыҡ менән ризыҡландырһағыҙ, үҫеп еткәс, көстәре һеҙгә ҡаршы боролор, тине. Ҡарауыл өйөндә бер ир кеше маҡтанып ултырған: «Минең малай таҙа икән», — тип. «Ҡайҙан белдең?» — тигәс, «Кисә һуғып йыҡҡан ине көскә торҙом», тип әйткән, имеш.
     Балаларыбыҙҙы хәрәм ризыҡ менән туҡландырһаҡ, ҡартаймыш көнөбөҙҙә шулай итеп «маҡтанаһы» була. Аллаһ һаҡлаһын. Был осраҡта беҙ йылмаябыҙ икән, — был күҙ йәше аша йылмайыу. Һәм бына Аллаһ Тәғәләнең Ҡөръәндә асыҡ хикәйәт иткән хәрәм нәмәләр: сусҡа ите, мал ҡаны, үләкһә, араҡы. Хәләл булған мал-тыуар ҙа, «Бисмилләәһи, Аллааһү әкбәр», тип һуйылмаһа, был да ашарға харам дәрәжәһендә йөрөй, һәм бына ошо күҙлектән сығып, беҙ үҙебеҙҙең ризығыбыҙҙы ҡайғыртырға тейешбеҙ. Читать далее →