Ҡатын-ҡыҙҙарға мөғәмәлә

              Ҡатын-ҡыҙҙарға ҡарата яҡшы мөғәмәлә
     Рәхимлелектең тышҡы ғәләмәттәренән — ул, ҡатын-ҡыҙҙарға ҡарата яҡшы мөғәмәләлә булыу. Сөнки уларҙы Аллаһы Тәғәлә башҡаларға ҡарағанда көсһөҙ итеп халиҡ ҡылды. Шуға ла Ислам, ҡатын-ҡыҙға ҡарата яҡшы мөнәсәбәттә, ихсанлы булырға, уларҙың ваҡыты менән килеп сыға торған кире холоҡтарына сабыр итергә, йомшаҡлыҡ һәм яғымлылыҡ менән мөрәжәғәт итеп, уларға йәбер-золом ҡылмаҫҡа ҡушты.
     Ҡатын-ҡыҙҙарға яҡшы мөғәмәләлә булыуҙы талап итеп килгән аят  һәм хәҙистәр бихисап. Бер хәҙистә: Әбү Һүрәйранан, пәйғәмбәребеҙ ﷺ, әйтте: «Һәр ваҡытта ла ҡатын-ҡыҙҙар менән яҡшы булығыҙ, хаҡиҡәттә улар ҡабырғанан халик ҡылындылар, һәм ундағы (ҡабырғалағы) иң кәкере урын — өҫкө өлөшө, әгәр ҙә һин ул ҡабырғаны турайтырға уйлаһаң — һындырырһың, ә инде уны ҡалдырһаң, уға тимәһәң — ул шулай уҡ кәкре булып ҡалыр, (шуның өсөн дә һәр ваҡыт ла) ҡатын-ҡыҙҙар менән яҡшы булығыҙ!».
     Был хәҙистә пәйғәмбәребеҙ ﷺ, ҡатын-ҡыҙҙарҙың ҡабырғанан яратылғандарын хикәйә итә. Ҡабырға үҙе кәкре, әммә ундағы тағы ла кәкерерәк урын — ул, уның өҫкө өлөшө. Ҡатын-ҡыҙҙың өҫкө өлөшө — уның башы (теле һәм фекер йөрөтөүе). Шулай булғас, ҡатын-ҡыҙҙың яратылыуы ошо рәүештә икән, ир-ат кеше уларҙың холоҡ — фиғеленә һәм үҙҙәрен тотоуҙа булған барса тәбиғи кәкрелектәренә, йәбер-золом ҡылмайынса сабыр итергә тейеш. Читать далее →

                                                           8 Март
     Бөгөн 8 март 2020 йыл. Һижри буйынса 1440 йылдың Рәжәб айының  13 көнө. 8 март ҡатын ҡыҙҙарҙың байрамы көнө. Бөтә ирҙәр үҙҙәренең әсәләрен, ҡатындарын, ҡыҙ балаларын, ҡыҙ туғандарын ошо байрам менән ҡотланылар. Ә Ислам динебеҙ ҡатын ҡыҙҙарҙы 8 марта ғына яратырға, бүләктәр бирергә, яҡшы һүҙҙәр әйтергә һәм хөрмәтләргә ҡушмаған. Беҙ уларҙы һәр көндө лә хөрмәтләргә һәм яратырға тейешбеҙ. Бына Ислам дине шуға өйрәтә. Ислам динендә ир-ат менән ҡатын ҡыҙ бер тигеҙ. Берҙә уларҙы кәмһетергә тейеш түгелбеҙ. Аллаһ Тәғәлә Ҡөръән Кәримдә күп ерҙә шуға дәлил бирә, мәҫәлән «Ән-Ниса» сүрәсенең беренсе аятында, әйтә: Читать далее →

                          Ғүмер буйы хөрмәтләйек!
                                     (8 Март)
     Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд ғәләйһиссәләмдең ҡатын-ҡыҙҙарға ҡағылышлы хәҙисе бар. Ул «Мең дә бер хәҙис» тигән китапта 210-сы булып билдәләнгән. Ошо хәҙистә Пәйғәмбәребеҙ: Аллаһ Тәғәлә беҙ — мосолмандарға васыят әйтте, — тип әйте. — Һеҙ ҡатын-ҡыҙҙар менән матур, йомшаҡ, матур мөғәмәләлә булығыҙ, был — ирҙәр өсөн вәжиб — тейеш булды. Сөнки улар — һеҙҙең әсәләрегеҙ, һеҙҙең ҡыҙ туғандарығыҙ, һеҙҙең ҡыҙҙарығыҙ һәм һеҙҙең әсәләрегеҙҙең туғандары. Бер мосолман кеше никахланып, бер мосолман ҡыҙын үҙенә ҡатынлыҡҡа алған икән, уның кәмселектәре булһа ла, ҡулынан эш килмәһә лә, шуға сабыр итеп, ошо ҡатынға риза булып, шуның менән матур иттереп тормош ҡорһон, — ти. Читать далее →

                                                           Үлемде хәтерләү

                                                             Беренсе хөтбә
   Был донъяға бер кеше лә мәңгегә килмәгән. Нисә йыл йәшәйәсәгебеҙ — башҡа мәсьәлә, ләкин бөтәбеҙ ҙә ҡәбер һорауы (йә иһә тағы ла ҡурҡынысырағы — ҡәбер ғазабы!) аша үтәсәкбеҙ, «“Һеҙ ҡаса торған үлем, әлбиттә, һеҙҙе осратыр, ә унан һуң һеҙ ғәйеп нәмәне лә, асыҡты ла Белеүсегә ҡайтарылырһығыҙ, һәм Ул һеҙгә нәмә эшләгәнегеҙҙе хәбәр итер”, — тип әйт» («Йома» сүрәһе, 62:8 аят), «“Һеҙҙең өсөн ҡушылған үлем фәрештәһе һеҙҙе вафат итер, унан һуң Раббығыҙға ҡайтарылырһығыҙ!” — тип әйт» («Сәждә» сүрәһе, 32:11 аят).
   Тәнгә һыу кәрәк булғандай үлемде хәтерләү ҙә мосолмандың йәненә кәрәк. Үлерен уйламаған кеше мотлаҡ рәүештә иманының көсһөҙләнеүен күрер, ә имандың көсһөҙләнеуе кешене төрлө-төрлө гонаһтарға этәрә...       Йәғни, мосолмандарҙың үлем тураһында һөйләшеүе — яҡшы күренеш. Читать далее →

           Ҡөрьән сығыу тәртибе
                       Вәғәз.
   Беҙҙә Ҡөрьән сығыу тигән бер йола йәшәп килә. Ҡөрьән башынан аҙағына тиклем уҡыла, унан уҡыған ваҡытта хасил булған әжер-сауаптар доға өмөт иткән әруахтар рухына арнала. Ҡөрьән уҡыуға сәхәбәләр пәйғәмбәребеҙ заманында уҡ бик ныҡ иғтибар иткәндәр. Ҡөрьән уҡыуҙы мосолманға намаҙ уҡыу кеүек үк игелектәрҙән һанағандар. Ятлаған килеш тә, Ҡөрьәни- Кәримдең үҙенә ҡарап та уҡығандар. Сөнки үҙенә ҡарап уҡыуҙың тағы ла сауаплыраҡ булыуын да һәр кем белгән. Ҡөрьән уҡыу - бер сауап булһа, Ҡөрьәнде ҡулыңа тотоп, күҙ нурҙарың менән уға ҡарап та уҡыу — икенсе сауап.

Читать далее →

                    Ҡөрьәни-Кәрим

   Мосолман тормошонда Ҡөрьәни-Кәрим.
   Ҡөрьән уҡыу тәртибе. Вәғәз.
   Бисмилләһир-рахмәнир-рахим!
   Рәсүл Әкрам, саллал-лаһу ғәләйһи үә сәлләм, ғүмер буйы Ҡөрьәни-Кәримде уҡый, Ҡөрьәни-Кәрим менән ғәмәл ҡыла һәм үҙенең мөбәрәк хәҙисендә: «Өммәтемдең хәйерлеһе Ҡөрьәни-Кәримде өйрәнеүсе һәм өйрәтеүсе”, -тип әйтеп тә ҡалдыра.
   »Ҡөрьәни-Кәрим уҡыу ул — үҙе бер ғибәҙәт. Ҡөрьәни -Кәрим ул — Аллаһы Тәғәләнең бөйөк мөғжизәһе, ләкин уны күпме микдарҙа уҡыу, ҡайһы аятты ҡайһы ерҙән уҡыу хаҡында Рәсүл Әкрам, саллал-лаһу ғәләйһи үә сәлләмдең айырым хәҙистәре күренмәй.
   Фәҡәт бер нисә сүрә хаҡында ғына хәҙистәр күргәнебеҙ бар. Рәсүл Әкрам саллал-лаһу ғәләйһи үә сәлләм әйткән: ”Әгәр ҙә берәр кешегеҙгә донъянан үтеп китергә яҡын ҡалған, донъя менән хушлашырға ваҡыты еткән кеүек булһа, шуға ”Йә син” сүрәһен уҡығыҙ. Сөнки был сүрәне уҡығанда донъя менән хушлашыу еңел булыр”, — тигән. "Икенсе бер хәҙисендә Рәсүл Әкрам саллал-лаһу ғәләйһи үә сәлләм әйткән: ”Утыҙ аятлы бер сүрә бар. Кем дә кем уны һәр ваҡыт уҡып торһа, Аллаһу Раббүл-ғаләмин хәҙрәттәре уны ҡәбер ғазабынан һаҡлар”, — тигән. Был — "Тәбәрәк” сүрәһе хаҡында һүҙ бара йәки "Мөлөк” сүрәһе тип әйтелә. Ә башҡа сүрәләр хаҡында йәки Ҡөрьәни-Кәрим мәжлесендә йәки бер мәрәсимдәрҙә. Ҡөрьәнде күпме уҡыу тураһында айырым бер күрһәтмәләр юҡ.

Читать далее →

                        Тәрбиә мәҙрәсәһе

    Мосолмандың тәрбиә мәҙрәсәһе. Вәғәз
   Бисмилләһир-рахмәнир-рахим!
   Әл-хәмдү лил-ләһ! Үәс-саләту үәс-сәләмү ғәлә рәсүлиһ.
   Тәүбә тураһында һөйләшеп алайыҡ.
   Тәүбә — ғәрәп һүҙе. Уның мәғәнәһе — ҡайтыу; күндәмлеккә, аҙашҡан юлдан дөрөҫ юлға, йәки үҙеңдең бөгөнгө көнгә тиклем булған юлыңды, тормошоңдо, йәшәү рәүешеңде хәйерлегә өйләндереү, тура юлға ҡайтыу.
   Тәүбә итеү ул — үкенеү гонаһ эшләүҙән туҡтау, насарлыҡтан тыйылыу.
   Ләкин әҙәм балаһы фәрештә түгел. Донъя көткәндә ул хаталанып та китә, хаҡ юлдан тайып та төшә, гонаһтар ҙа эшләп ҡуя. Үкенер саҡтары бар, әрнегән ваҡыттары булып тора.

Читать далее →

                                                              Тәкәббәрлек хаҡында

   Ҡәҙерле йәмәғәт! Тәкәбберлек сифаты мосолманға хас булған нәмә түгел. Аллаһ тарафынан яратылған ҡол, мохтаж, фәҡир булыуын аңлаған кеше үҙенең урынын яҡшы белер һәм тәкәбберләнмәҫ. Ысынлап та, кем беҙ Аллаһ Тәғәләһеҙ?! Кеше шул тиклем көсһөҙ һәм мохтаж! Ниндәйҙер тараҡан бер метр бейеклектән осоп төшһә, уға бер нәмә лә булмай, ә кеше бер метр бейеклектән йығылып шундуҡ имгәнә ала. Ҡайһы бер гөбөргәйелдәр 180 йыл йәшәһә, кеше 80 йәшендә үлмәһә лә ҡартласҡа әйләнә.
   Әхнәф ибн Ҡайс исемле ғалим шундай ҡыҙыҡ һүҙ әйткән: «Әҙәм балаһына аптырарлыҡ: бәүел сыҡҡан юлдан ике тапҡыр сыҡҡан, ә үҙе тәкәбберләнә!». Аллаһтың изге ҡоло Лоҡман улын шулай тәрбиәләгән: «Һәм кешеләр алдында сырайыңды һытма, һәм Ер йөҙөндә маһайып йөрөмә. Ысынлап та, һәр тәкәбберҙе, маҡтансыҡты Аллаһ яратмай!». («Лоҡман» сүрәһе. 31:18). Читать далее →

                                                             Тәкәббәрлек

   Хөрмәтле йәмәғәт Аллаһтың әмерҙәрен үтәү һәм Уның тыйыуҙарынан тыйылыу өсөн кеше үҙенең йөрәгендә булған тәкәбберлекте еңергә тейеш. Күп кешеләр Аллаһ Тәғәләнең барлығына һәм берлегенә ышана, ләкин быны ҡабул итеп танырға көстәре етмәй, сөнки Аллаһҡа буйһонорға уларҙың күңелендәге тәкәбберлек ҡамаусалай...

   Юҡҡа ғына Ҡөрьәндә шулай тиелмәгән бит: «Юҡ һәм юҡ! Кеше, ысынлай та, шаша. Сөнки үҙен бойондороҡһоҙ тин уйлай». («Уҡмашҡан ҡан» сүрәһе. 6 — 8). Ә Аллаһ тәкәбберләнгән кешеләрҙе яратмай: «Ысынлап та, Ул тәкәбберҙәрҙе яратмай!». («Бал ҡорто» сүрәһе. 23). Хәҙерге заманда күп кенә кешеләр үҙҙәрең әллә кемгә ҡуйып, намаҙҙан — хатта гөмүмән диндән! — баш тарта. Бәлки улар Ҡөрьәндә һөйләнгән бер ваҡиға тураһында белмәйҙәрҙер: АллаҺ Тәғәлә беҙгә хәбәр итеүенсә, ҡасандыр Шайтан да үҙенең тәкәбберләнеүе арҡаһында иманын да, әхирәтен дә юғалтты, уҙ ҡулдары менән емерҙе... Читать далее →

                                                                        Рия

                                                   Йософ Дәүләтшин. Йома вәғәзҙәре.

                                                                              يَوْمَ لَا يَنفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ* إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ

   “Ул көндө кешегә байлығы ла балалары ла файҙа итмәҫ. Мәгәр Аллаһка сәләмәт йөрәк менән килеүсегә генә файҙа булыр.” (“Әш-Шүъара” сүрәһенең 88, 89 нсы аяттары.)
   “Тәндә бер ағза бар. Әгәр ул сәләмәт булһа, бөтөн тән сәләмәт була. Әгәр ул боҙолһа, бөтөн тән боҙола. Ул ағза — йөрәктер. ” (Хәҙис, әль-Бохари,Мөслим.)
   Ҡәҙерле ҡәрҙәшем! Аллаһтың дошманы Иблис һәрваҡыт ниндәй генә юл менән булһа ла һине Раббына ғибәҙәт ҡылыуҙан, Раббыңды зекер итеүҙән. Йәннәт юлы — исламдан, — йырағайтырға тырыша. Ширек, көфөрлөк һәм башҡа төр фәхешлектәргә саҡырып, мәңгелек хәсрәтле итмәксе була. Әгәр шайтан һине изге ғәмәлдәрҙән йырағайта алмаһа, ул һинең изгелектәреңде рия менән бөтөрөргә тырыша. Рия ул бик тә ҡурҡыныс ауырыу, сөнки беренсенән, кеше уның менән ауырыуын һиҙмәҫкә лә мөмкин. Икенсенән, ул кешенең ҡылған ғәмәлдәрен юҡҡа сығара. Читать далее →