Талбазы кәтлите

кот лет                       Талбазы кәтлите
   Кәтлит өсөн турағыстан үткәрелгән 800 грамм ит, 2-3 баш һуған, 2 сей йомортҡа, тәм буйынса тәмләткестәр ҡулланыла.
   Барыһын да бергә ҡушып иҙәбеҙ һәм түңәрәктер әүәләйбеҙ.
   Ҡатлам өсөн 500 грамм картуф, 200 грамм сыр, 1 йомортҡа. 2 ҡалаҡ майонез, 1 помидор алына.
   Ҡырғыс аша үткәрелгән картуфты майлы табала ҡурғас, тоҙ һибеп, әҙер кәтлит өҫтөнә һалабыҙ. Артабанғы ҡатламға ҡырғыс аша үткәрелгән сыр (сырға майонез һәм йомортҡа һытып ҡушабыҙ), иң һуңынан нәҙек түңәрәктәргә ҡырҡылған помидор киҫәктәре һалына 150 градусҡа тиклем эҫетелгән мейестә ярты сәғәт тирәһе бешә.

Азу

азуу                           

                          Тәмле азу

   Талап ителә: 800 грамм ит, 2-3 баш һуған, 500 грамм тоҙло ҡыяр. 200 грамм көнбағыш майы, 2 килограмм картуф.
Нәҙек ярым түңәрәктәр рәүешендә туралған һуғанды, туҡмаслап ҡырҡылған итте майлы табала ҡурабыҙ. Артабан туҡмаслап ҡырҡылған тоҙло ҡыяр өҫтәйбеҙ. Туҡмаслап туралған картуфты тоҙ, онталған ҡыҙыл борос һалып 6утайбыҙ ҙа табаға бушатабыҙ. Ҡапҡасы ябы килеш 30-40 минут бешерәбеҙ.

Балыҡ бешереү рецептәре     

рыба серверованная

              Балыҡ бешереү рецептәре        

              Ҡамырҙа бешерелгән балыҡ
Ҡамыр өсөн: — стакан 4 ҡом, 6 ҡалаҡ маргарин, стакан ярым һөт, 2 ҡалаҡ шәкәр ҡомо, 2 йомортҡа. 1 балғалаҡ тоҙ, 40 г супрә.
   Эслек өсөн: 700-800 г балыҡ. 1 балғалаҡ ооон, 1-2 ҡалаҡ маргарин.
   Ҡылсыҡтарынан таҙартылған һәм йыуылған балыҡ итен ҙур булмаған киҫәктәргә булеп ҡырҡабыҙ ҙа онлап, итен майлы табала ҡурабыҙ. Әсе ҡамыр баҫып, ваҡ йәймәләр йәйеп, һәр береһенең уртаһына балыҡ киҫәктәрең һалып төрәбеҙ. Духовҡаға ҡуйыр алдынан өҫтөнә йомортҡа ағын һыларға кәрәк.
                                               Бикре (осетр) балығынан шашлыҡ
   1.5 кг бикре балығына 2 баш һуған, 1 гранат, 1 лимон, самалап тоҙ, борос, тәмләткестәр алына.
Балыҡты таҙартып, киҫәктәргә бүләһең, өҫтәнә тоҙ, борос һибеп, шампурҙарға теҙәһең һәм ҡыҙыу күмер өҫтөндә ҡураһың.
   Түңәрәкләп туралған һуғанға гранат һуты ҡушалар, шашлыҡты шул һуған түңәрәктәре һәм лимон киҙәктәре менән биҙәп, өҫтәлгә ҡуялар
                                                          Тултырылған шүкә
   1 кг шүкә балығы, 200 г башлы һуған 150 г аҡ икмәк, 200 г һөт, 100 г аҡ май, 1 йомортҡа, 2 тырнаҡ һарымһаҡ файҙаланыла.
   Шүкәне тәңкәләренән таҙартырға, һалҡын һыуҙа йыуырға. Баш тирәһендәге тиреһен бысаҡ менән ҡырҡырға ла һаҡ ҡына итеп систереп алырға. Ҡойроҡ өлөшөн дә тиренән айырмайынса ҡырҡырға кәрәк. Тирене һыҙырып алғандан һуң, балыҡ итен ҡылсыҡтарынан таҙартып, яҡшылап йыуырға. Һуңынан әҙер эслекте шүкәнең эсенә тултырып, тултырылған балыҡты майланған табаға һалалар һәм бер аҙ һурпа өҫтәп, духовкаға урынлаштыралар
   Эслек өсөн балыҡ менән һуғанды ит турағыс аша үткәрәләр Аҙаҡ һөттә ебетелгән аҡ икмәк, май, тоҙ, борос, һарымһак ҡушып, йомортҡа иҙеп, ҡабаттан ит турағыс аша үткәрәләр
                                                     Күмерҙә бешерелгән сазан
   1 сазан балығы, тоҙ, төйөлгән борос кәрәк.
Яңы ғына тотолған балыҡты балсыҡ менәм буярға,айғолаҡ аҫтарына тоҙ һибергә һәм ҡыҙыу күмергә һалып, әҙер булғансы бешерергә. Аҙаҡ тиреһен һәм эстәрен айырып, балыҡтың эргә-тирәһен төрлө йәшелсәләр менән биҙәп, табынға ултырталар.

                                                            «Крәҫтиән» бәлеше
   Ҡамыр өсөн: 4 стакан он, 6 ҡалаҡ маргарин, стакан ярым һөт, 2 ҡалаҡ шәкәр ҡомо, 2 йомортҡа, 1 балғалаҡ тоҙ, 40 г сүпрә.
   Эслек өсөн: 500 г терәс балығы, 2 баш һуған, 4-5 ҡалаҡ үҫемлек майы, 3-4 семтем төйөлгән ҡара борос, 2-3 лавр япрағы, тоҙ.
   Ҡамыр баҫығыҙ һәм 1 см ҡалынлығында йәймә йәйеп, майлы табаға йәйегеҙ. Эсенә таҙартылған балыҡ киҫәктәре, түңәрәкләп туралған һуған, лавр япрағы, май һалығыҙ ҙа тоҙ, борос һибеп, бәлеште буйынан-буйына ҡамыр менән селтәрләп биҙәгеҙ. Өҫтөнә йомортҡа яғығыҙ ҙа, бер аҙ тотҡас. духовҡаға урынлаштырығыҙ.

                                                             Тултырылған балыҡ
   Яңы тотолған эре балыҡты ҡабырсыҡтарынан таҙартып, эсен ярып йыуабыҙ. Һунынан уның эсенә һәм тышына һеркә һөртәбеҙ ҙә әҙер эслекте тултырабыҙ. Духовкала уртаса утта 40-45 минут тирәһе бешә. Табынға ултыртҡанда теленгән ҡыяр, йәш кәбеҫтә япраҡтары һәм башҡа йәшелсәләр менән биҙәйбеҙ. Өҫтөнә майонез ярҙамында төрлө биҙәктәр эшләргә мөмкин. Бының өсөн майонезға ваҡ ҡырғыс аша үткәрелгән һарымһаҡ, төйөлган борос ҡушыла.
   Эслек өсөн: ит турағыс аша үткәрелгән 100-150 г балыҡ ите, ярты стакан быҡтырылған фасоль, 0.5 кг кәбеҫтә, самалап тоҙ, борос, укроп алына.

 

Фольгала бешерелгән шүкә

щука в фольге                 Фольгала бешерелгән шүкә
   1 шукә, 2 баш һуған, 3 ҡалаҡ үҫемлек майы. 2 ҡалаҡ аҡ май. Тоҙ, төйөлгән борос талап ителә
Шукәне ҡабырсаҡтарынан таҙартҡас, эсен ярып йыуығыҙ ҙа айғолаҡтарын ҡырҡып, арҡа тирәһен бысаҡ менән бер аҙ киҫегеҙ. Ағып торған һыуҙа яҡшылап йыуығыҙ.
   Әҙер балыҡты эмалде һауытҡа һалығыҙ, өҫтөнә ваҡлап туралған һуған, тоҙ, борос һибеп, үҫемлөҡ майы ҡойоп, һыуытҡысҡа 1-2 сәғәткә ултыртып тороғоҙ.
   Фольгаға нәҙек кенә ҡатлам менән аҡ май яғығыҙ, уның эсенә балыҡты төрөп, духовкаға ултыртығыҙ. 30- 40 минуттан балыҡ бешеп тә сыға, шүкәне бешкән картуф, керән һәм майонез менән табынға сығаралар.

солянка                           Өфөсә солянка
   1 өлөш өсөн кәрәк: 25 г бешкән һыйыр, һарыҡ йәки йылҡы ите. 25 г бешкән ҡош (ҡаҙ, өйрәк, тауыҡ йәки күркә) ите. 25 г бешкән тел, 60 г картуф, 50 г тоҙло ҡыяр, 40 г башлы һуған, 10 г май, 350 г тоҙло ит һурпаһы, кәрәгенсә тәмләткестәр, тәмләткес үләндәр, ҡорот.

                              Әҙерләү:
   Ҡайнап торған һурпаға оҙонсалап туралған картуф һалырға.10 минут бешерергә Унан һуң ҡабығы әрселгән, орлоҡтарынан таҙартылған һәм турап, бер аҙ ғына бешереп алынған тоҙло ҡыярҙы, еңелсә ҡыҙҙырылған башлы һуғанды, тоҙ, тәмләткестәр,
һаламлап туралған бешкән ит ризыҡтарын өҫтәргә һәм тағы бер аҙ ҡайнатырға.
   Солянка әҙер булғас, уны 10 — 15 минутҡа ултыртып
ҡуйырға. Табынға биргәндә ваҡлап туралған тәмләткес үләндәр һәм ҡорот һалырға. Әскелт тәм биреү өсөн һурпаға бешеп сығыр алдынан ҡайнатылған һәм һөҙөлгән тоҙло ҡыяр һыуы өҫтәйҙәр. Солянканы, башҡа ит ризыҡтарын 75 грамға
тиклем арттырып, телһеҙ ҙә әҙерләп була
                                                                     И. Арыҫланованың «Заманса башҡорт кухняһы» китабын
                                                                                                 Флорида ИҪӘНБАЕВА әҙерләне.

Ҡойҡалы йәшелсәләр

зелень с желе                     Ҡойҡалы йәшелсәләр
  1 өлөш өсөн кәрәк: 100 — 120 г өс-дүрт төрлө йәшелсә, 75 — 100 г ҡойҡалы һурпа, 10 г йомортҡа, 5 г кишер, 1 -2 г тәмләткес үләндәр.

                               Әҙерләү

   Был ризыҡ өсөн иң элек ҡойҡалы ит һурпаһы (желе) әҙерләргә Үтә ныҡ бешмәгән помидорҙы, ҡыярҙы, редисканы һ.б. ентекләп башта һалҡын, унан ҡайнаған һалҡын һыуҙа йыуырға һәм киптерергә. Әҙер
йәшелсәләрҙе туңәрәкләп йәки махсус бысаҡ ярҙамында семәрләп турарға.
  Тәрилкәгә иң элек аҙ ғына ҡойка ҡойорға, ҡатырырға һәм өҫтөнә, төҫтәре буйынса сиратлап, йәшелсәләрҙе һалырға.
   Өҫтөн йомортҡа ағы, бешкән кишер, тәмләткес үләндәр менән биҙәргә лә, йәшелсәләр тулыһынса ҡапланып бөткәнсе, һурпаны һаҡ ҡына бер нисә тапҡыр өҫтөнә ҡойорға. Ҡатһын өсөн һалҡын урынға ҡуйырға.
   Был ризыҡты башҡа йәшелсәләр: йәшел борсаҡ, бешкән кишер, төҫлө кәбеҫтә, йәшел салат, татлы борос, шулай уҡ бешкән бәшмәк эшләпәләре һ. б. менән дә әҙерләргә мөмкин. Ҡойҡалы йәшелсәләрҙе айырым да, һалҡын балыҡ йәки ит ризыҡтарына гарнир итеп тә табынға бирергә мөмкин.

                                                                                                                               Башҡортостан ҡыҙы журналынан

Сыр, алма, помидор

помидор и сыр       Сыр һәм алма тултырылған помидор
   3 өлөш ризыҡ әҙерләү өсөн кәрәк: 300 г помидор, 75 г алма, 60 г сыр, 3 г һарымһаҡ, 45 г майонез, 10 г тәмләткес үләндәр.
                         Әҙерләү:
   Уртаса ҙурлыҡтағы тығыҙ помидорҙарҙы йыуып, өҫкө өлөшөн ҡапҡас рәүешендә киҫергә, эсен ҡырып алып эслек өсөн урын әҙерләргә. Помидорҙарга тоҙ һибеп, эслекте тултырырға, тәмләткес үләндәр менән биҙәргә һәм йәшел салат япраҡтары һалынған десерт тәрилкәһендә өҫтәлгә бирергә.
                      Эслек шулай яһала:
   Әҙер алманы ваҡ ҡына итеп һаламлап турарға, өҫтөнә эре ҡырғыстан үткәрелгән сырҙы, помидор эсенең бер өлөшөн иҙеп һалырға, ваҡлап туралған һарымһаҡ өҫтәргә һәм майонез бутарға.

                                                                                                                                Башҡортостан ҡыҙы журналынан

Һуған ҡушылған бәшмәк

ГРИБЫ С ЛУКОМ                 Һуған ҡушылған бәшмәк
   1 өлөш өсөн кәрәк: 80 -100 г бәшмәк, 20 — 30 г үҫемлек майы, 10-15 г башлы һуған, 3 г тоҙ, 5 г тәмләткес үләндәр.
   Бәшмәкте таҙартып, йыуып, ҙурлығы буйынса айырырға. Ваҡ бәшмәкте бөтәүләй көйө 25-30 минут ҡайнатҡандан һуң тоҙ һәм тәмләткестәр: хуш еҫле борос, ҡәнәфер, лавр япрағы, кәрәгенсә дәрсен (һәр ҡайһыһы 2-З бөртөк) һалырға. Бешеп сыҡҡандан һуң бәшмәкте һыуынан һөҙөп алырға ла уға аш һеркәһе эссенцияһы (1 кг бәшмәккә -1 балғалаҡ) ҡушып болғатырға. Әҙер банкаларға ҡайнар килеш һалырға һәм һыулы һауытҡа урынлаштырып 30-40 минут ҡайнатырға. Табынға ҡуйғанда бәшмәккә үҫемлек майы һәм ярымҡулсалап туралған һуған һалырға, өҫтөн ваҡланған тәмләткес үләндәр менән биҙәргә.

                                      Башҡортостан ҡыҙы журналынан

Ит менән өрөктән урама

мясо говядинамясо и урюкмясо заворачиваемготовая колбасаготовая мясная             

       Ит менән өрөктән урама

                    Әҙерләү:
   Ризыҡ әҙәрләү өсөн кәрәк: һыйырҙың (йәки башҡа эре малдың, йәки ҡош-ҡорттоң) һум ите, төшө алынған өрөк, борос, тоҙ.
   - Һум иттән 1 см ҡалынлығындағы киҫәктәр телеп алығыҙ, уларҙың ситтәрен бер-береһенең өҫтөнә һала-һала. иткә 20×30 см ҙурлығыңдағы йәймә формаһын бирегеҙ. Уның өҫтөнә самалап тоҙ, төйөлгән ҡара борос һибегеҙ.
   - Ит турағысы аша үткәрелгән өрөктө тигеҙләп ит өҫтенә һалығыҙ.
   - Йәймәне тығыҙлап урағыҙ, таралмаһын өсөн, марляға төрөп, аш-һыу әҙерләгәндә ҡулланылған махсус еңсәгә (йәки фольгаға) урынлаштырығыҙ. Тоҡтоң ике яҡ осон да бәйләгеҙ. Ризыҡты газ мейесендә әҙер булғансы бешерегеҙ. Ураманы киҫәктәргә бүлеп, табанға дөгө ярмаһынан әҙерләнгән гарнир, соус менән бирегеҙ.

                                                                                                                                    Башҡортостан ҡыҙы журналынан

Ҡабаҡ ҡушылған манты

рубим мясокабакфаршготовый фаршманты

                               Ҡабаҡ ҡушылған манты

Манты әҙерләү өсөн кәрәк: күркә ( йәки тауыҡ) бото, ҡабаҡ, тоҙ, йәшел шәфәри (петрушка), тоҙ.

                                       Әҙерләү:

— Бот итен ваҡ ҡына итеп турағыҙ.
— Ҡабаҡты йыуып, төштәренән, ҡабығынан таҙартығыҙ ҙа уны ла ваҡ шаҡмаҡтарға бүлегеҙ.
— Ит менән ҡабаҡты туралған йәшел шәфәриҙө бергә ҡушып, һәйбәтләп бутағыҙ.
— Билмәнгә әҙерләгәндәй, ҡамыр баҫығыҙ. Уны йоҡа ғына итеп йәйәгеҙ ҙә иңе-буйы 8-9 см булған шаҡмаҡтарға киҫегеҙ.
— Уларҙың өҫтөнә фарш һалып, мантының ҡырыйҙарын семтеп йәбештерегеҙ.
— Манты бешергескә (мантышница) теҙеп һалып, быу өҫтөндә 30- 40 минут бешерегеҙ.

                                                                                                                          Башҡортостан ҡыҙы журналынан