Күҙ тейеү һәм көнләшеү
Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд ғәләйһис-сәләм: «Был ауыр сирҙәргә күҙ тейеү һәм көнсөллөк инә», — тигән.
Күҙ тейеү — ул кешенең нимәгәлер ғәжәпләнеп йәки яманлығы арҡаһында ҡараған күҙ ҡарашы. Был ҡараш күҙҙән бер нимәлер сығара, әйберҙе зарарлай һәм уға йоғонто яһай. Имам Абдул Ҡаййум был хаҡта былай тигән: ул быны атылған уҡтарға йәки күҙгә күренмәгән бәләкәй киҫәксәләргә оҡшатты, йәки, бөгөнгө көндә билдәле булған ҡорамал, мәҫәлән, пульт, баҫҡанда сигналдар ебәрә һәм икенсе осондағы әйбергә тәьҫир итә. Мәҫәлән, әгәр унда ҡоролмалар ҡуйылған булһа һәм һеҙ был пульттағы төймәгә баҫһағыҙ, был ҡоролма шул урында операция яһар ине. Шулай итеп, сигнал сыға һәм икенсе яҡтағы ҡоролмаға йоғонто яһай һәм ул операция башҡара, һәм бына был күҙҙән, был кешенең күҙ тәрәнлегенән сыҡҡан, күҙгә күренмәгән киҫәксәләр кешегә йәки улар йүнәлтелгән әйбергә йоғонто яһай.
Ярар, ә көнсөллөк?
Күҙ тейеү һүҙе ғәрәпсә — ҡараш тигәнде аңлата, — нимәгәлер төбәлгән ҡараш, һеҙ был әйбергә ҡаранығыҙ, шулай итеп ул күҙ менән зарарлана. Матур әйбергә ғәжәпләнеп ҡараһаң, йәки әйбергә боҙоҡлоҡ менән ҡараһаң, күҙҙән нур, энергия кеүек нәмә сыға. Ни өсөн уның былай әйбере бар тигәндәй һәм уға ҡарап, аңлайһығыҙ һәм зарар итәһегеҙ. Әммә был нимә, күҙҙән нимә сыға? Әлегә тиклем был электр энергияһы йәки башҡа нәмә икәне тураһында мәғлүмәт юҡ.
Ибн Ҡаййум быны осоп сыҡҡан уҡтарға оҡшаш нәмә менән сағыштыра, был билдәле бер кешене харап итергә осҡан, уҡтарға оҡшаш көс менән. Аңлайһығыҙмы, әммә беҙ уларҙы күрмәйбеҙ. Бөгөн беҙ быны идара итеү пультын ебәргән сигналдар менән сағыштыра алабыҙ, улар ҡоролмаға нисек тәьҫир итә. Беҙ күрмәйбеҙ, әммә беҙ был әйберҙең бынан сыҡҡанын, нимәгелер тәьҫир иткәнен аңлайбыҙ, әммә беҙ бының ниндәй рәүештә икәнен күрмәйбеҙ.
Ә күҙ тейеү быға ҡарағанда күпкә көслөрәк тәьҫир итә.
Имам Абдул Ҡаййум был күренеш күҙ тейеү, тип аталһа ла, уның ҡараш ваҡытында булыуы мотлаҡ түгел, тип әйтә. Ҡайһы берҙә әйберҙең һүрәтләнеше генә етерлек, ә ҡайһы берҙә күҙ тейҙереүсе бөтөнләй һуҡыр, йә иһә тома һуҡыр булмаһа ла, әммә, әгәр уға был ҙур матур әйбер тип, әйтһәләр йәки ул был, мәҫәлән салфеткаға оҡшаған нәмәне тойһа, бармаҡтары менән, наҙлылығы менән һоҡлана башлаһа, шул етә. Әммә күпселек осраҡтар күҙ менән бәйле булғанлыҡтан, уны күҙ тейеү тип атайҙар.
Күпселек осраҡта был күҙ ҡарашы менән була, әммә ҡайһы берҙә был һүҙҙәр аша ишетеү, бәлки, еҫ арҡаһында ла була. Кеше үтеп барышлай еҫ һиҙгән, ашнаҡсы тәмле нәмә бешерә, был нимә? Был йорт шул кешенеке, уның ҡатыны оҫта һәм ризыҡты яҡшы бешереүсе, һәм шулайтып та күҙ тейә. Был дөрөҫ. Ҡәрҙәштәр, беҙҙә бындай тарихтар бик күп. Ул уны ла, уның аҙығын да күрмәй, әммә еҫ һиҙә, сөнки мейегә сигнал ебәреүсе һиҙеү ағзалары — күҙҙәр, ҡолаҡтар, танау, тойоу тойғоһо – бармаҡтар менән ебәк туҡыма тотҡан һымаҡ һиҙемләй, әммә был кемдеңдер ҡулы булыуы ҡарамаҫтан. Бәрәкәт саҡырмай, һинең ҡулың ебәк кеүек, тип әйттә.
Был беренсе, шулай уҡ тәм. Был нимә? Тәмле ризыҡ, ул уны күрмәй ҙә, ҡараңғыла тәмләп ҡарай һәм аш-һыу әҙерләүсене күҙләй, бындай «күҙ тейеү» менән күпме кеше зарарланғанын, әммә күпселек осраҡта был ҡараш арҡаһында булғанлыҡтан, уны күҙ тейеү тип атайҙар.
Нимә ул көнсөллөк? Кемдеңдер игелеген юғалтыу теләге, әйе яҡшылығын юғалтыу теләге. Көнсөллөк — кемделер яҡшылыҡтан мәхрүм итеү теләге. Әммә күҙ тейеү менән көнсөллөк араһындағы айырма ниндәй? Шуға күрә беҙ һәр ваҡыт тигәндәй күҙ ҡарашы һәм көнсөллөк бер үк нәмә, айырмаһыҙ, тип әйтеүҙәрен күрәбеҙ.
Күҙ тейгеҙеүҙә — зыян килтерергә ниәт юҡ, ә көнләшеү менән? Күҙ тейеү дуҫтан да, дошмандан да зарарлай ала, ә көнсөллөк көнсөлдән генә зарарлай.
Ибн Ҡаййум былай ти: «Күҙ тейгеҙеүсе һәм көнсөл кеше уртаҡ һыҙаттарға эйә һәм айырмалыҡтарға ла эйә, улар араһында уртаҡлыҡ нимә лә? Дөйөм алғанда, улар әйберҙе зарарлай һәм уға йоғонто яһай». Аңлайһығыҙмы? Әммә бында айырма бар, сөнки күҙең тейгеҙеүсе кеше үҙенә оҡшаш кешене, шулай уҡ башҡа әйберҙәрҙе, тере һәм йәнһеҙ әйберҙәрҙе зарарлай. Был стаканға һоҡланды – күҙе тейҙе, пультҡа һоҡланды – күҙе тейҙе, келәмгә һоҡланды — күҙе тейҙе, әммә көнләшеү булғанда, мин ниндәйҙер нәмәгә көнләшмәйем, ә мин был пульттың файҙаһын тартып алырға теләмәйем, уның хужаһының мәнфәғәтен тартып алырға теләйем. Аңлашыламы? Был — көнсөллөк, уның шундай әйбере булыуына, үҙенә, уның хужаһына ҡарата йүнәтелгән нәфсе уй. Ә күҙ тейеү, ул билдәле бер әйбергә һәм башҡа бер нәмәгә ҡағыла.
Бына бер кешегә ҡарап, мин көнләшмәйем, әммә уның матур ҡәләме бар.
- Һинең шундай матур ҡәләмең ҡайҙан?
Ул әйтә:
- 10 000 реалға һатып алдым.
- 10 000 реалға алдыңмы!
Һәм һоҡланып ҡәләмгә күҙ тейгеҙә, ә көнсөл кеше көсөн был ҡәләмгә йүнәлтмәй, ә көнсөллөгөн уның хужаһына йүнәлтә икән, уның бар бөтә нәмәһенә ҡағыла. Ни өсөн был кешенең был байлығы бар һәм уны бынан мәхрүм итергә теләүе һәм был әйбер аша зарар эшләүе.
Өсөнсө нәмә — күҙ тейеү — күреү, ҡараш контактында башлыса зарар килә. Көнсөл кеше иһә ултырған килеш көнләшә ала, уның шул нимәһелер бар ти, ә икенсеһенең шул нәмәләре бар тиеп, үҙ ҡарашын төбәмәйенсә, бына ошолайтып зыян килтерергә һәм ниндәйҙер йоғонто яһарға мөмкин. Артабан Абдул Ҡаййум хәйерһеҙ күҙле кешеләрҙең һәм көнсөлдәрҙең хәүефлелеге тураһында әйтә. Мин иғтибар итергә теләйем, сөнки һеҙ уны уҡый алаһығыҙ һәм уның нимә тураһында яҙғанын аңламай алмауығыҙ бар.
Абдул Ҡаййум боҙоҡ күҙле кешеләр тураһында яҙа, ә кемделер күҙ тейеүе тураһында түгел. Яман күҙле кеше был сифат менән билдәле. Йәндәре яуызлыҡ йөрөткән кешеләр бар, улар әйберҙәргә ҡарай, фекер алыша һәм йыш ҡына күҙ тейгеҙә. Улар пәйғәмбәргә, ғәләйһиссәләм, насарлыҡ теләп, көтөп торғандарға оҡшаш, аяттағы һымаҡ: «Иманһыҙҙар, иҫкәртеүҙәр ишеткәс, һине үҙ ҡараштарынан абынырға мәжбүр итергә әҙер». Бәни Асад ҡәбиләһе бар, унда насар күҙ менән билдәле кешеләр булған һәм бындай кешеләрҙе мин Африкала, Судан илендә күрҙем.
Улар, мәҫәлән, баҙар янында ултыра, мин уларҙы үҙ күҙҙәрем менән күрҙем, иптәштәрем миңә: — «Тиҙерәк үтәйек». — «Ни эшләп?». Сөнки улар яуыз кешеләр, улар көнө буйына эшһеҙ ултыралар һәм кемдер үтеп барғанда, был бер нәмәгә оҡшаған, икенсеһе юҡ, ул икенсе нәмәгә оҡшаған тип гәп алышалар, әгәр кеше уларҙың береһенең һүҙенән һөрлөгөп китһә, абынһа, ул 1 : 0 тип, футболдағы кеүек, мин гол индерҙем, ә һин юҡ әле ти. Тағы берәүҙәр улар алдынан үтә — шул уҡ хәлде ҡабатлайҙар, шунан көн аҙағында кем еңгәнен иҫәпләйҙәр.
Кешеләр йәки хайуандар, йәки хатта машиналар ҡатнашлығында, бындай тарихтар күп. Яман күҙле һәм әшәке йәнле кешеләр бар.
Ибн Ҡаййүм яҙыуынса, бындай кешеләр, күҙ тейгеҙеүселәр шайтандарҙы үҙенә йәлеп итә, улар уларға ярҙам итә башлай һәм улар ҡоралға оҡшаш була. Шәриғәттә шундай кеше менән нимә эшләргә? Хаким уны тотоп, ҡаҙнанан тотолған айырым урынға урынлаштырырға тейеш, сөнки улар хәүеф тыуҙыра. Һин урамға сығып, тирә-яҡтағыларға зарар килтерәһең, атаһы улына ҡараған йәки кемдер дуҫына ҡараған осраҡтарҙан айырмалы рәүештә, шаяртып, йәки һоҡланып абынғандарынан тыш. Был һоҡланып күҙ тейгеҙеү арҡаһында һәм башҡалар, шуға күрә был ике осраҡ бер-береһенән айырыла. Артабан ул тағы ла бер мөһим һорауҙы иҫенә төшөрә, был хаҡта беҙ ҡайһы бер студенттарҙан һәм студенткаларҙан ғына түгел, шулай уҡ ҡайһы бер хәҙистәрҙең комментаторҙарынан да ишетәбеҙ. Ҡайһы бер комментарийҙарҙа әйтелгән йәки ошондай һорауҙар: «Шәйех, күҙ тейеү йәки сихыр көслөмө, ул әйтә, юҡ, күҙ тейеү – бер төкөрҙөң һәм бөтә, ә сихыр көслөрәк тиҙәр», өшкөрөү тураһында белмәйенсә. Күҙ тейеүҙең сихырҙан ҡатмарлыраҡ булыуын һәм хатта сихыр менән сағыштырғанда күпкә ҡатмарлылығы буйынса сихырҙың яҡын тормауын асыҡлауыбыҙ дөрөҫ.
Пәйғәмбәребеҙ әйткәнсә, ул былай тип әйткән: «Күҙ тейеү хаҡ, күҙ тейеү ысын, ул кешене ҡәбергә һала, дөйәләрҙе зыянлай һәм ҡаҙанға һала». Базар версияһында әйтелгәнсә, Аллаһтың рәсүле: «Минең өммәттә, Аллаһы Тәғәләнең тәҡдиренән тыш, иң йыш күҙ тейеүҙән, йәғни күҙ ҡарашы арҡаһында үләләр».
Әйҙәгеҙ, миҫал килтерәйек, зыяратҡа барайыҡ, ҡәбер ҡаҙыусынан һорайыҡ: Был зыяратта нисә ҡәбер бар? Ул, мәҫәлән, 1000 ҡәбер, тип әйтер.
Әхмәт килеп: «Мин был кешеләрҙең күбеһенең үлем сәбәбен беләм», — ти. Беҙ: «Ул алдай, ҡайҙан быны белһен» тип әйтербеҙ. Ул әйтер: «Уларҙың күбеһе күҙ тейеү арҡаһында үлде». Нисек белгән? Пәйғәмбәр, ғәләйһиссәләм хәҙисенән: «Минең өммәттә, Аллаһы Тәғәләнең тәҡдиренән һуң күҙ тейеү арҡаһында үләләр».
Әммә кемдер әйтер: уны машина бәрҙергән, йәки ул яман шештән, ә был янғындан үлгән... Әммә был осраҡтарҙа сәбәптәре күҙ тейеүҙән булыуы мөмкин. Был пәйғәмбәрҙең һүҙҙәре һәм күпселеге — 70 процент самаһы, сөнки был яртыһынан күберәк булырға тейеш, 70 процент самаһы күҙ ҡарашынан үлә. Һәм шуға күрә бөгөн беҙ һәм башҡа ҡәрҙәштәребеҙ пациенттарҙан бер кешенең яңы машина һатып алыуын, һәм был машинала кешене бәрҙергәнен ишетә, ә водителдең туғандары: ул яңы ғына машина һатып алғайны, тиҙәр. Кешеләр был хаҡта, яңы машина тураһында фекер алыша башлай, уның тураһында һәр ваҡыт һүҙ бара һәм һуңынан был осраҡ була, тимәк, был күҙ тейеүҙең һөҙөмтәһе булыуы мөмкин.
Мин бер пациентҡа барҙым, уның кәүҙәһе янған ине һәм атаһы уны тимер сылбырҙа, ағас бығауҙар менән тота ине. Ул аҡылдан яҙған, уның менән нимә булған? Атаһы: «Шәйех, мин уға яңы машина һатып алдым, — тип яуаплай, уның ҡыҙыл төҫ теләгәне буйынса. Бер мәл ул ҡыҙыл машинаһы менән сығып китте, миңә уның янында булырға насип булманы. Фажигәгә тарығас, уны реанимациялаған кешеләр: машина эстән янған, салонда ут сыҡҡан, беҙ килеп ишекте асып, уны сығарырға теләнек, әммә ул шул ваҡытта рульгә ныҡ йәбешкән, ҡул спазмалары уға айырылып сығырға ирек бирмәне, тик һуғыуҙар менән генә беҙ уны сығара алдыҡ», — тинеләр. Ут эстән янған, бөтә салонды яндырған, беҙ машинаны һәр яҡтан ҡарап сыҡтыҡ һәм тыштан янғын сығанағын тапманыҡ, әммә ул янған, машина ла янған һәм ул бер көн эсендә аҡылдан яҙған. Уның атаһы ла үҙе аҡылдан яҙыр сиккә еткән, мин уларға доға ҡылдым, программа (өшкөрөүҙәр планы) бирҙем, әммә атаһы бер нисек тә иҫенә килә алманы, тартышты, нимә эшләгәнен белмәне.
Туйҙан һуң бер йәш пар өйөнә ҡайтып, туй никахы төнөн йортарында үткәрергә ниәтләгәндә, кешеләр уларҙың яңы өйө, уның мебеле тураһында гәпләшә башлай һәм был йорт улар өйләнешкән төндә үк янып бөтә. Янғын, барыһы ла аптыраған, тимәк, күҙ тейеү быға сәбәп һәм күпме батып үлгәндәргә йәки хатта үҙ-үҙенә ҡул һалғандарға ла йоғонто яһай ала.
Шулай уҡ был тарихты ла мин һәр ваҡыт тапшыра киләм, сөнки мин был кешене белә инем. Мәсеттең эргәһендәге икенсе бәләкәй мәсеттән бер егет яныма килә һәм: «Шәйех Хәлид, атайым рухына йыназа намаҙын уҡығыҙ, ул кисә вафат булды», — ти. «Атайың үлгәнме?». Ул мәсеткә йөрөй ине, тыныс холоҡло, бер ниндәй ҙә проблемалары һәм психик тайпылыштары һиҙелмәне. Мин: «Һеҙ уны ҡуйғанда уҡынығыҙмы?» — тип һораным. Ул: «Имам баш тартты» тине. Ни өсөн? Ул: «Атайым аҫылынып үлгәнгә күрә». «Атайың аҫылынып үлгәнме?». Һеҙ аңлайһығыҙмы, нимә ул аҫылыныу? Беҙҙә Саудияла ундай хәл булмай, Йәмән кешеһе лә шундай ябай һәм тыныс һәм нисек? Нимә булғанын белмәйбеҙ? Юҡ, барыһы ла һәр ваҡыттағыса яҡшы булды.
Имам: «Әгәр ул үҙ-үҙенә ҡул һалыусы булғас, мин уның өсөн йыназа намаҙы уҡымаясаҡмын һәм Пәйғәмбәрҙә шундайҙарға намаҙ уҡыманы», — ти. Был турала нимә тип әйтергә икән тинем дә һәм «Сүбхәналлаһи» күҙ тейеүе ихтималдыр, тип уйланым. Кеше билдәле булған һәм күптәр уны менән булышты. Мин уға йыназа намаҙы уҡыным. Уны ерләнеләр, мин вәғәзләй башланым һәм был күҙҙең булыуы ихтималлығын әйттем һәм ҡайһы берәүҙәр: «Шәйех ниндәй әҙәпһеҙлек? Бөтә ерҙә лә һеҙҙең күҙ тейеүҙәрегеҙ бар һәм башҡаһы».
Мин: "Мин дәлил менән әйтәм, быны һеҙ ни өсөн инҡар итәһегеҙ?». «Улар белмәйбеҙ ти һәм быға яуап итеп, дөрөҫ хәҙистә былай тиелә: «Күҙ тейеү хаҡ». Пәйғәмбәр : «Күҙ ҡарашы зарарлай, икенсе версия буйынса йәбешә, күҙ тейеү кешене шул тиклем хәлгә еткерә, ул ҡаяға, текә тауға менеп, унан ырғый». Улар: "Бына һиңә мә!», — тип аптырай.
Мин үҙегеҙ был хаҡта белем алығыҙ һәм уны инҡар итергә кәрәкмәй, әгәр был кеше үҙ-үҙенә ышанмаһа, әгәр уның ҙур проблемалары булһа бер хәл, әммә кемдер бушҡа шулай итеп түбәгә аҫылынам тип, биҙрәгә баҫһа, иртәнге намаҙ ваҡытында, уны үҙе тибеп осорһа, был икенсе хәл. Кеше бер ҡасан да бер ниндәй ҙә проблемалар кисермәгән, тыныс, ябай мосолман, мәсеткә йөрөгән. Ысынлап та, был күҙ тейеүе булыуы мөмкин.
Пәйғәмбәр күҙ тейеүҙең тәьҫир көсө ни тиклем көслө булыуы мөмкинлеген аңлата, беҙ быға ышанырға тейешбеҙ, машинаның түңкәрелеүен йәки ысын булған хәлдәге кеүек, унда юлға ҙур ҡая киҫәге тәгәрәп төшкәнен кеүек күрергә тейешбеҙ. Был ваҡиғала, был ҡолаған ҡая ташы юлды ҡаплай. Һәм был урынға яман күҙҙәре менән билдәле булғандарҙың береһе килә. "Тыңла әле, беҙ һинең был ташты, урап үтеү мөмкинлеге булмаған ҙур ҡая киҫәген күҙ менән онтағаныңды күрергә теләйбеҙ». Ул: «Яҡшы, бында туй күлдәген — ҡатын-ҡыҙ күлдәген килтерегеҙ һәм ҡаяға элегеҙ» ти. Уны ташҡа эләктерәләр, һуңынан ул кейәү кейемен кейә лә үҙенең ишәгенә ултыра. Һәм, ул таш эргәһенә килеп: «Кәләшем, мин килдем», — тип әйтеүе була һәм ҡая таш сатнай. Был ташты күҙ тейҙереү көсө менән сатнаттыра, ул киҫәктәргә ярыла һәм кешеләр юлды бушата. Бәлки, был дөрөҫ тә, әммә Алланың рәсүле тағы ла күберәк һөйләгәндер. Пәйғәмбәр: «Күҙ тейеү хәҡиҡәт һәм ул хатта текә тауҙы ла емерелергә мәжбүр итә ала», ти.
Гималай тураһында ишеткәнегеҙ бармы? Һиндостандағы Гималай? Был Тамор түгел, Албаниялағы Тамор тауы ла түгел, был тауҙар күпкә бейегерәк, таш ҡаяларҙы ла емерелергә мәжбүр итәләр. Бына шундай көс һәм шундай тиҙлек, ул һөйәк һәм ит менән нимә эшләй ала, был уның өсөн бер ни ҙә түгел, шуға күрә күҙ тейеүҙән илаған кешеләр, был ерем ауырта тигәндәргә. Уларға әйтегеҙ, рәхмәт әйтһендәр, был көсһөҙ генә, әһәмиәтһеҙ тиерлек зарар кисергәндәр, ә бит көслө күҙ тейеү менән үлтерергә лә мөмкин бит, шуға күрә мин һәр ваҡыт күҙ тейеүҙән зарарланғандарға кәңәш итәм, был нәмәләрҙе иҫегеҙҙә тотоғоҙ.
Аллаһ илсеһе (саллаллаһу ғәләйһи үә сәлләм), сәхәбәләрен был ҡурҡыныс тураһында иҫкәрткән бит. «Аллаһ илсеһе (саллаллаһу ғәләйһи үә сәлләм): «Аллаһтан күҙ тейеүҙән һаҡлауын һорағыҙ», — тигән, Әбү Бәкергә һәм Ғүмәргә. Хатта Джибрил үҙе лә пәйғәмбәргә килеп һәм уға: «Аллаһ исеме менән, мин һиңә зыян килтергән һәр нәмәнең, һәр йәндең яуызлығынан һәм көнсөл күҙҙән руҡъя уҡыйым, Аллаһ һине дауалаһын», — ти. Джибрил фәрештә Пәйғәмбәргә, күҙ тейеүҙән һәм Аллаһы Тәғәлә ҡылған һәр яуызлыҡтан һаҡланыу өсөн руҡъялар уҡый.
Ә бөгөн кешеләр: «Миңә был кәрәкмәй» тиҙәр. Ҡайһы берәүҙәр әйтеүенсә, мәҫәлән, бер шәйехтән мин рекомендация алдым. Мин уның ҡыҙына руҡъя уҡыным һәм ул реакцияны күргәс: мин өшкөрҙөм һәм башҡаларҙы уҡырға саҡырҙым, әммә реакция булманы. Мин уға белем тураһында аяттар уҡыным, сөнки ул аҡыл менән айырылып тора ине. Уның атаһы ла миңә лә уҡы тине, мин ни эшләп икән тинем. Ул: «Миңә уҡы» тине. «Миңә ауыр булып китте, мин тирләп киттем, миңә уҡы». Мин әйттем, аяттарҙы һәм белгәндәремде һәм башҡа аяттарҙы уҡыным, ул йығылып илай башланы. Улы килеп инде, ул уға: «Сыҡ, ә һин дауам ит» ти. Мин дауам иттем, ул: «Был минең менән нимә булды, мин үҙем белемле кеше, шәйех тиҙәр, көн һайын төнгө намаҙ менән төнгө сәғәт икегә тиклем төнгө ғәбәҙәттәр ҡылам», — тип һораны. Мин, шәйех: „Сихыр хатта пәйғәмбәргә лә ҡағылды, минең һәм һинең хаҡта нимә әйтергә?- тип яуапланым. Ул ултырып илай ине, һәм: мин шул тиклем күп уҡыным һәм башҡаларҙы өйрәттем, хатта инглиз телен дә белә инем һәм күҙ һәм сихыр темаһына тап булған һайын, шулай эшләнем — был миңә ҡағылмай тинем. Быларҙың барыһы ла юҡ-бар нәмә, хатта өшкөрөлмәҫкә лә ла мөмкин тип йөрөнөм»...
Әммә беҙ пациенттарға әйтәбеҙ, ҙурға ебәреп бәлә һалмағыҙ, һәр ваҡыт күҙ тейеү, йә сихыр тип уйламағыҙ, ә Аллаһынан яҡлау һорағыҙ. Көн һайын күпме кеше күҙ тейеүҙән һаҡланыуҙы һорай? Кемдер әйтер, ә мин матурмы һәм баймы, мин үҙ йортомда түгел, үҙ илемдә түгел, кем миңә көнләшә ала? Был дөрөҫ түгел, ендәрҙә кешеләргә көнләшә. Күптәр быны белмәй, мин был хаҡта бер шәйехкә әйттем, ул миңә шул тиклем ҡараны, әйтерһең дә, мин ахмаҡлыҡ әйттем һәм Абдул Ҡаййүм был хаҡта яҙа тинем. — Көнләшеүсенең көнләшкән ваҡытындағы яуызлыҡ хаҡындағы аят тураһында. Был аятҡа ендәр ҙә, кешеләр ҙә инә һәм был уның һүҙҙәре, улар беҙгә көнләшә, һеҙҙең һәләк булыуығыҙҙы теләй, Ҡиәмәт көнөндә улар: «Ура! Беҙ барыбыҙ ҙа бергә тамуҡҡа эләгәсәкбеҙ, беҙ бергә язаланасаҡбыҙ һәм быға шатланасаҡбыҙ» тип әйтергә хыяллана.
Шайтан беҙгә көнләшә. Иблис менән ниҙә бәхәсләшәбеҙ? Ул беҙҙең Әҙәм атабыҙға көнләшә башланы, ә беҙ уның ерҙәге тоҡомдары, шулай бит? Шулай итеп улар бөтә кешеләргә көнләшә. Шулай итеп, күҙ алдына килтерегеҙ, һеҙ өйҙә генә ултыраһығыҙ, был ялыуҙарҙың иң ҙур проценты: «Шәйех мин бер ҡайҙа ла сыҡманым бит, мин бер кемгә лә әйтмәнем, мин бер кемгә лә аҡсам барлығын һөйләмәнем. Миндә аҡса тупланды, береһе бер аҙ, икенсеһе күберәк бирҙе, мин бер кемгә лә был аҡса менән нимә эшләргә теләүемде әйтмәнем.
Мин уға яуап бирәм: ендәр һеҙҙең телефон аша нимә тураһында һөйләшеүегеҙҙе, аҡсағыҙҙың ҡайҙан килеүен һәм уны ҡайҙан һалырға теләүегеҙҙе ишетә, шуға күрә көнләшәләр һәм был көнсөллөк менән проблемалар ҙа башланыуы ихтимал, сөнки көнсөл кеше Аллаһы Тәғәләнең биргән мәрхәмәтенә түҙеп тора алмай.
Бер кеше икенсеһенә көнләшә икән, мин, мәҫәлән, һеҙҙе бер көн йәки бер йыл, ике йыл беләм. Шулай бит? Ҡайһы берәүҙәр үҙ иленең курсташтарына йәки студенттарына көнләшә, улар бер-береһен бер нисә йыл белә, ә был шайтандар һеҙҙе үҙегеҙҙең тыуыуығыҙҙан уҡ белә һәм һеҙгә уларҙың теләһә ҡайһыһының көнсөлөгөнән тиҙерәк дөмөкәнегеҙҙе теләй.
Шулай уҡ ҡайһы берҙә ҡатындарығыҙҙа ла көнсөллөк сағыла, был турала Иблис үҙенең ғәскәрҙәрен осратҡас, әйтә: берәү, мин кешене спиртлы эсемлектәр эсергә мәжбүр иттем. Ни өсөн ул кешене өйрәтә? Көнләшеү арҡаһында. Икенсеһе кешене лә көнләштереп, икенсеһен үлтерергә мәжбүр итә. Өсөнсөһө кешене ҡатыны менән айырылышырға мәжбүр итә.
Бына ошоно Иблис яҡынайта. Кешене айырылышырға мәжбүр итә, йәғни хәҙистә әйтелгәнсә, бөтә эштәрҙә һәм бөтә пландарҙа: шайтан кешене бөтә юлдарында көтә, һеҙ нимә эшләргә теләйһегеҙ, шуны эшләй башларға теләйһегеҙ икән, ул өйрәтә – юҡ, юҡ, быны эшләмә. Ни өсөн? Көнсөллөк, шуға күрә күптәрҙең нимә уйлауын әйтергә тейешбеҙ: ни өсөн минән көнләшергә, ниндәй ҡиммәтле нәмәм бар? Һинең иманың булыуы һәм башҡа күп нәмәләр өсөн көнләшерлек. Был күҙ тейеү, уның ҡурҡынысы тураһында пәйғәмбәр, үҙенең сәхәбәләрен иҫкәртә. Унан Джәбрәил Пәйғәмбәргә руҡъя уҡый.
Бер ваҡыт пәйғәмбәр, йөҙөндә һәм яңаҡтарында ниндәйҙер тәбиғи булмаған таптары булған, ҡайһы берҙәре һары йәки башҡалар әйткәнсә ҡара таптарға оҡшаған ҡатын-ҡыҙҙы күрә. Ул, уға руҡъя уҡығыҙ тине, сөнки уға ҡараш зарар килтергән, һәм был ҡараш — ендәрҙең күҙҙәре. Әл Фара: «Уларҙың күҙҙәре һөңгө остарының ослоҡтарынан көслөрәк, йәғни кешеләрҙең күҙҙәренән көслөрәк», — ти.
Ә ҡайһы бер кешеләр, һиңә күҙ тейеүе ихтимал тиһәң, ҡул болғап, бушты һөйләмә тиҙәр? Ниндәйҙер һаташыу ул, мин бының менән булышырға теләмәйем, һуңынан шәйехкә бара һәм бындай осраҡтар күп, Джидала ла, Мәҙинәлә лә, Мәккәлә лә.
“Шәйех беләһегеҙме, бер кеше улыма ҡарап, уға күҙ тейгән шикелле һәм башҡаһы» тине. Шәйех: «Тыңлама быларҙы, был бөтәһе лә ялған», — тип яуаплай һәм һуңынан ул: «Беҙҙең шәйех, һеҙ барығыҙ ҙа ялғансы, тине», — ти. Эйе, һинең шәйехең йәшерен нәмәләрҙе беләлер, моғайын. Быны шәйехтең дәрестәр уҡытыуына нисек бәйләргә була?
Пәйғәмбәребеҙ ғәләйһиссәләм, был ҡатынға күҙ тейгән тине. Ул быны ҡайҙан белгән? Күренеп торған билдә буйынса. Билдәләр бар һәм өшкөрөүселәр үҙҙәренең оҙаҡ йылдар тәжрибәһе буйынса был, был һәм был нәмә күҙ тейеүҙән килгән билдә икәнен күрә башлай. Кемдер: «Был күҙ тейеүҙең ниндәй дәлиле бар? — тип һорай. Бәлки был сихыр, йәки тағы нимәлер?». Шәйех: өшкөрөүсегә барығыҙ, уның менән бергә булығыҙ һәм руҡъя нимә икәнен, һәм психик ауырыуҙың нимә икәнен аңлай башларһығыҙ, шуға күрә был күҙ тейеүҙең зарарланған ваҡытта үҙ ишараттары бар тип әйтергә кәрәк.
Пәйғәмбәр ғәләйһис-сәләм шуларға таянып, күрһәткән. Ул илаған бала янына килеп: «Уның менән нимә булды?» — тип һораған һәм уға күҙ тейеүҙән руҡъя уҡығыҙ. Тимәк, күҙ йәше арҡаһында илау була һәм был йыш була. Ни өсөн улың илай?». «Белмәйем барыһы ла яҡшы булды һәм ҡапыл бөгөн көнө буйы илай, уға тәм-том бирҙеләр, табипҡа алып барҙылар, барыһы ла бушҡа»... Тимәк, был күҙ тейеү, һеҙ ҡайҙан белдегеҙ? Тәжрибә буйынса, быға ҡаршы уҡыусы быны асыҡ күрә, йылдар буйына көнөнә тиҫтәләгән осраҡтар була. Береһендә лә, икенсеһендә лә шул уҡ хәл.
Бер ҡатын килә һәм һөйләй, йәғни диагноз ваҡытында, ҡайһы берҙә кемдер миңә килә һәм: «Шәйех, улар һеҙҙе һәм башҡа ялғансыларҙы ҡалдырып китергә ҡушалар, уларға бармағыҙ» ти. Был дөрөҫ түгел, был шәйехкә мин: "Аллаһынан ҡурҡығыҙ, кем булһағыҙ ҙа, бер кемгә лә оҡшамаясаҡ, әгәр кемдер уның шәхси тәжрибәһен практик юл буйынса алғаны тураһында гәпләшә башлаһа. Улар ҡайҙан белә, ти, һеҙ бит телефон аша шылтыратып, һеҙгә был күҙ тейгән тип яуап бирҙегеҙ. Бындай осраҡтарҙа булыуы мөмкин. Пәйғәмбәр, ғәләйһиссәләм, был сәхәбә ендәр тарафынан үлтерелгән билдәләмәнеме? Ул Мәҙинәлә Ислам динен ҡабул иткән ендәр барлығын әйтә, уға нимә булғанын һөйләйҙәр һәм ул шунда уҡ яуап бирә. Миңә бер кеше шылтыратып: "Был ысын осраҡ шәйех, бында кешене паралич һуға, ул параличлы булып ҡала. Кисәге эңерҙә ул йыланды күреп, уны үлтерә, ә төндә был йылан уның ҡабырғаһында икән тип, төш күрә, ә иртән ул инде паралич һуҡҡан килеш уяна. Мин телефон аша был енләнеү, тип яуап бирҙем.
Әгәр быны ҡайһы бер шәйехтәргә еткерһәләр, улар был йәшерен нәмә тураһында һөйләгән ялғансының һүҙҙәре тип әйтәләр, улар һөйләйҙәр, ә минең өсөн был бик асыҡ, бигерәк тә бындай эҙемтәләр.
Ҡатын туйға бара, ул блондинка (һары сәсле) була, ә беҙҙә блондинкалар юҡ, шулаймы? Юҡ, был сәс буяуы түгел. Шәйех, ти, мин туйға барҙым һәм бер ҡатын мине сәсемдән тотоп, тарты, ныҡ тарҡыслап ҡараны. Мин уны белмәйем, сит кеше. «Ни эшләп мине сәсемдән тартып һелкеттәң»?- тинем. Ул ғәфү үтенде һәм был парикмы, юҡмы икәнен белергә теләүен әйте. Мин өйгә ҡайтып, йыуынырға тотондом, сәсемдең киҫәк-киҫәк булып төшөүен күрҙем. Нимә булды ул, ни өсөн ул ҡапыл ҡойола? Иртән өс-дүрт урында сәс юҡ ине. Төшкө аштан һуң башымда бер нәмә лә ҡалманы, бер бөртөктә сәс юҡ ине, әйтерһең дә, Аллаһ мине сәсһеҙ барлыҡҡа килтергән.
- Һеңлекәш, был ҡатындың күҙе тейгән, тинем.
Был бит асыҡ, әммә был тарихты төрлө кешеләргә һөйләй башлаһаң, улар үҙ-ара һөйләшә башлар, ҡатын-ҡыҙҙың сәсе ҡойолған, уны күҙ тейеүҙән тип әйтһәләр, быға был ялған һәм буш һүҙ, тип яуап бирәсәктәр, тиҙәр. Бер шәйех: «Был, күктән төшөрөлгән асылыш һымаҡ килеп сығамы? — тип, был руҡъя уҡыусының ни һүҙҙәрҙе әйткәнен дә аңларға теләмәй».
Бер паралич һуҡҡанды миңә алып килделәр, хәрәкәт итә алмай. Ул: «Шәйех, миндә паралич һәм бер шәйех был күҙ тейеү зарары, тине». Мин: «Ярар, был нисек килеп сыҡты?» — тип һораным. Ул аварияға эләктем һәм арҡалағы нервыны ҡаҡшаттым. Мин: «Юҡ, туғаным, был нервы проблемаһы бит?» – шулай дөрөҫ бит. Әммә әгәр һеҙгә бер кеше килеп: "Мин тора инем һәм бер кеше: һеҙҙең ниндәй көслө тәнегеҙ барлығын әйтһә, шунан һуң мине паралич һуҡһа һәм дауаханала сәбәбен таба алмаһалар, был күҙ ҡарашы арҡаһында имгәнгән тийергә була. Мин был кешене үҙ күҙҙәрем менән күрҙем. Кәкерәйгән, 70 йәшкә еткән, таяҡҡа таянға кеше килде. Бүлмәгә алып индереп һалдылар, хатта мин үҙем был ҡарт кеше бит, унда барыһы ла бар инде тиһәм, әммә әлеге кешеләр: "Юҡ, ул йәш кеше кеүек йөрөй, Йәмәндән тыуған ерен күрергә килә һәм кешеләр: «Һин үҫмер кеүек хәрәкәт итәһең, — тинеләр һәм ул шунан һуң ошондай хәлгә ҡалды», — тинеләр. Мин үҙем дә быға тулыһынса ышанманым һәм был ҡартлыҡ сәбәптәре тип, уйлағайным. Әммә мин уны өшкөргәс, ул таяҡһыҙ сығып китте. Кешеләр: "Шулай ғынамы ни? Ярты сәғәт эсендә һауыҡтымы?».
Мин: «Кешеләргә ғәжәпләнергә сәбәп бирмәгеҙ, ҡулына таяҡ тоттороғоҙ, уны тағы ла күҙ менән зарарламаһындар», — тип әйтем...
Берәүһе миңә күҙ ҡарашы зыяны тураһында һөйләне, хатта табиптар ҙа хәҙер Аллаһының мәрхәмәте менән ҡайһы бер нәмәләрҙе аңлай башланы. Дауаханаға бөйөр ауырыуы менән сирләгән ҡатынды алып киләләр, табип бөйөр етешмәүсәнлеге тураһында һөйләй һәм диализ башларға кәрәк ти. Апайы уның ҡапыл сирләп киткәнен ишетә һәм дауаханаға күрергә килә: Нимә булды? Ул: «Белмәйбеҙ, ирем менән төшкө аш ашағандан һуң башланды», — тип яуаплай. Ә артабан уның апайы был әйберҙәрҙе, әүәл хәлде аңлай, параноик түгел, бөтә ерҙә лә насар билдәләр күргән һәм кешеләрҙе бушҡа ҡурҡытҡан кешеләрҙән түгел, был әйберҙәрҙе аңлай. «Эйе, беҙ бергә ултырып ашай башланыҡ, бер аҙ ризыҡ ҡалды, шул ваҡытта иремдең телефоны шылтырағас, ул һөйләшергә китте һәм кире килгәс: «Был һауыттар бушанымы ни? Һин ҡалай тиҙ генә бөтә нәмәне ашаныңмы?» тигән ҡатынына. Иренең ошо һүҙҙәренән һуң ҡатын шунда уҡ ауыртыу тойғоһо кисерә. Улар дауаханаға киләләр һәм миңә шундай һүҙҙәр әйтәләр. Был ауырыу ҡатындын апайы уның ирен саҡырып ала һәм: «Уға өр», йәғни уның эҙҙәре (тыны, тир бөртөктәре, төкөрөгө) кәрәк ине. Хатта тәһәрәт алған һыу менән ҡойоп түгел, ә тының менән өр тигән. Был аҙым башҡарылғас, ҡатындың ҡайҙалыр ауыртыуҙары юғалды, ире табипҡа ауыртыныуҙары бөттө тигәс, табип аптырап: «Был нисек инде? Уның бөйөр етешмәүсәнлеге бар ине бит. Ҡабаттан анализ яһағандар, тағы ла аптырап ҡалғандар. «Мин уны хәҙер сығара алмайым, иртәгәгә тиклем ҡалдырығыҙ». Һәм ошо мәлдән уның барыһы ла яҡшы була, икенсе көндө ул өйөнә ҡайта.
Һәм руҡъя уҡыусы шундай хикәйәләр ишеткәс: шәйех шулай булған, былай булған тигәс, ул: «ағай, ҡабаланмағыҙ, уны дауаханаға һалма», — тигәс, шәйех уға: «Был кешеләрҙең барыһын да ҡалдыр, һин шундай шарлатандар арҡаһында үләсәкһең, улар кеүектәр кешеләрҙе тура юлдан яҙҙырасаҡ», — тип яуаплай. «Шәйех, руҡъя уҡыусылар тураһында һөйләгәнсе, айырманы тойорға тейешһегеҙ. Һеҙ шәхсән нисә өшкөрөүсене осраттығыҙ? Береһе аңлай, икенсеһе аңламай һәм һеҙ үҙегеҙ ҙә шәйех, был хаҡта үҙ фекерҙәрегеҙҙе белдереү өсөн, руҡъя уҡырға өйрәнә алыр инегеҙ».
Бындай осраҡтар күпме булған һәм хатта ҡайһы бер полиция хеҙмәткәрҙәре был әйберҙәрҙе аңлай башлаған. Ҡайһы берҙә улар фәхешәлек өсөн ҡулға алынған ҡайһы бер ҡыҙҙарҙы алып килгәндәр. Ҡайһы берҙәрен бүлеккә алып киләләр, уларға ҡайһы бер аяттарҙы уҡыйҙар, уларҙың береһе өйәнәктән йығылып төшә. Бына шулай, был ҡыҙҙарҙың ҡайһы берҙәренә зина ҡылһын өсөн кемдәрҙер сихыр яһағандар. Әлбиттә, был осраҡтарҙа уларға ҡарата мөнәсәбәттә икенсе, ата-әсәһен алып киләләр һәм уны дауалаусы, руҡья уҡыусыға алып барырға һорайҙар, сөнки был насар әҙәмдәр бындай боҙоҡлоҡто асыҡтан-асыҡ һәм йышыраҡ эшләй башлағандар.
Был күҙ тейеү, минең ҡәҙерлеләрем, әйтелгәнсә, үлтерергә мөмкин. Шулай уҡ Сәхл ибн Хәнифтең көрәштәше тарихы ла был хаҡта. Уның тарихын беләһегеҙме, юлдашын үҙ күҙҙәре менән хәрәкәтһеҙ ҡалдырған, был тарихты хәтерләйһегеҙме? Ул уның менән ҡырға сыға, унда тарихтың күп версиялары бар, дөйөм алғанда, улар һыу булған урынға килә. Уларға бында оҡшай һәм улар унда йыуынырға ҡарар итә һәм иптәше кейеменең өҫкө өлөшөн сисеп ала, тулыһынса сисенмәй, ә был икенсе дуҫы уға ҡарай һәм уның тән тиреһен һүрәтләй башлай: «Һинең тирең үҙ өйөңдә бикләнгән ҡыҙҙың тиреһенән шымараҡ. Был бәләкәй ҡыҙ бала, үҙ йортонда бикләнгән ҡыҙ, йәғни ул ҡояшҡа сыҡмаған, уның тиреһе матур, шыма, ул эшләгәндәрҙән түгел, нескә, асыҡ, күҙ яуын алып тора, йәғни һинең тирең дә шундай уҡ һәм бының был һүҙҙәренән ул шунда уҡ йығылып, аңын юғалта.
Пәйғәмбәргә был хаҡта һөйләгәс, ул асыулана һәм: "Ни өсөн һеҙҙең берегеҙ икенсеһен үлтерә?».
Әйҙәгеҙ, туҡтап, икенсе нәмә тураһында һөйләшәйек: был күҙ тейгеҙҙе, ул иптәшенә зыян һалды, дөрөҫ бит!? Был күҙ тейеү хайран ҡалыуҙанмы, әллә көнсөллөктәнме? Ғәжәпләнеүҙән, ул көнләшмәй, уны шаярта, йәғни был ҡараштың күренеше көнләшеүҙән еңелерәк. Шулай итеп, был күҙ тейеү, уның менән бергә, тәҡүә кешене, пәйғәмбәрҙәрҙән һуң иң яҡшы кешеләр булған, сәхәбәне иҫһеҙ ҡалдыра. Икенсе кешегә, пәйғәмбәрҙәрҙән һуң иң яҡшы кешеләрҙең береһенә ҡағыла һәм нимә була? Ул аңын юғалта, саҡ үлмәй ҡала. Әгәр пәйғәмбәр, уға, шаяртыусыға тәһәрәт алып һәм был ҡалған һыуҙы уның өҫтөнә ҡойорға ҡушмаһа, хәл аяныс булыр ине.
Шулай итеп, әгәр был күҙ тейгеҙеүҙе ябай кеше башҡарһа, теге сәхәбәгә ҡаршы, был эффект көслөрәк булыр ине, ә әгәр ул иманһыҙ булһа һәм сәхәбәне күҙләһә эффект тағы ла ҙурыраҡ булыр ине. Яҡшы, әгәр икенсеһе ябай кеше булып, ниндәйҙер шәйех, хатта көрәштәше лә булмаһа, эффект тағы ла ҙурыраҡ булыр ине, ә әгәр мин йәки башҡа ғибәҙәттәрҙе башҡарыусы иманлы булһа, эффект тағы ла көслөрәк булыр ине, ә әгәр беҙ барыбыҙ ҙа ябай кешеләр булһаҡ, ул саҡта нимә? Хәүефте күрәһегеҙме? Шуға күрә шәриғәт бындай нәмәләр менән шаяртыуҙы тыйған. Пәйғәмбәр, был ҡурҡыныс тураһында иҫкәрткән, бер кемгә лә тәненә бысаҡ теркәү оҡшамай бит. Әгәр мин был бысаҡты алып, шаяртып ҡурҡыта башлаһам. Шаяртып, кешегә ташлаһам?. Аллаһтан ҡурҡығыҙ, бысаҡ ҡолаҡ эргәһенән осоп үтте, мин һиңә шаяртып ҡына ырғыттым йәки тура һеҙгә ташланым, ә һеҙ шулай ситкә тайпылдығыҙ, әгәр быны эшләмәһәгеҙ, тура һеҙгә эләгер ине. Әгәр һеҙ кемгәлер 4-5 тапҡыр шулай эшләһәгеҙ, һеҙгә нимә әйтер инеләр? Һеҙҙең менән аралашыуҙан туҡтайбыҙ, ҡалдырабыҙ, һеҙҙең менән дуҫлыҡты өҙөрҙәр һәм һеҙ нормаль түгелһегеҙ тип, әйтәсәктәр.
Ҡайһы бер кешеләр күҙ тейҙереүгә нисек ҡарайҙар? Шундай берәү ултыра һәм һөйләй башлай; мин һеҙҙе бөтәгеҙҙе лә күҙләй алам, дуҫтары менән шулай шаярта, һуңынан кемдер тураһында һөйләшә башлауын күрәһегеҙ, был бөтә илдәрҙә лә бар. Хатта һеҙҙә лә кешеләр шулай эшләй, ултыралар һәм шаярталар: нисек йүгергәнен, ҡоралай кеүек ти, нисек эшләгәнен, унда кемдер кеүек. Бәлки күҙ теймәҫ шул мәлдә: көлөрҙәр, шаяртырҙар, таралышырҙар, йоҡларға китерҙәр, ә иртән уларҙың берәйһен дауаханаға алып китәләр йәки торғас, быуындары ауырта. Кем арҡаһында? Был дуҫтар арҡаһында. Насарҙар тип һөйләргә теләмәйем, әммә студенттар, туғандар йәки башҡалар араһындағы дуҫтары арҡаһында, шуға күрә кеше үҙенең һалҡын ҡарашлы булыуын әйтергә тейеш түгел.
Ҡайһы берәүҙәр, беҙ күҙ тейгеҙҙә алмайбыҙ йәки был минең улым бит. Уға минән ни зыян булыуы мөмкин? Бөгөн күп нәмә үҙгәрһә лә, Шәйех Ғәли әл-Ғәмри замнында уға дүрт йәшлек балаһы менән бер ҡатын килә, улын ҡулдарында күтәреп алған. Шәйех: «Һин уға, башҡалар алдында нисек өндәшәһең? « -тип һораны». «Улым. Башҡа ҡатын-ҡыҙҙар алдында улым тип атайым, уның менән уйнайым». Ул: «Уны алып ҡайт һәм һыу менән йыуын (тәһәрәт ал) һәм уға, улығыҙға ҡойоғоҙ», — тип яуаплай. Икенсе көндө ҡатын улын ҡулынан етәкләп килә: "Шәйех, әммә был бит минең улым!?».
Ул: «Мөһим түгел, барыһы ла һаҡ булырға тейеш», — тип яуаплай. Әгәр уларға, балаларында, ҡатындарында, башҡа берәйһендә нимәлер оҡшаһа, «Машаллаһ», «Бәрәкаллаһ» тип әйтергә кәрәк һәм бындай осраҡтар, бындай тарихтар бик күп була. Шулай уҡ, көнсөллөккә килгәндә, ҡайһы бер кешеләр, бер кем дә уларға көнләшә алмай, ә уларға ағаһы, туғаны, ике туған ағаһы һәм башҡалар көнләшә ала бит.
Шулай уҡ беҙҙең көндәрҙә кемдер нимәлер ишетә һәм һөйләй. Ҡайһы бер студенттар йәки ябай кешеләр шәйехкә ҡабатлап һөйләй: шәйех, бер руҡъя уҡыусы, ағайығыҙҙан күҙ тейгән, һәм башҡа нәмә. Ул йәшерен нәмәне ҡайҙан белә ала? Шулай итеп, шәйех, һеҙгә асыуланыр алдынан өшкөрөүсенең ни өсөн шулай әйткәнен белергә тейешһегеҙ. «Ҡустынан ағай көнләшмәй». «Шәйех, ә һеҙ быны ҡайҙан белдегеҙ»?
Кешеләр Хәсән Әл Басриҙан: «Имам, ағалы-ҡустылы бер-береһенән көнләшә аламы?». Ул: „Ә Йософтоң туғандары?“ — тип яуапланы. Был дәлил. Йософтоң ағалары нимә эшләгән? Йософ: «Әй, атайым, мин 11 йондоҙҙо, ҡояш менән айҙы күрҙем, уларҙың миңә табыныуын күрҙем» ти. Атаһы уға: «Әй, улым, был төштө кешеләргә һөйләмә, юҡ, был төштө туғандарыңа ла һөйләмә» ти. Ни өсөн? Сөнки улар һиңә ҡаршы насарлыҡ, яманлыҡ ҡына түгел, ә ысын мәкерлек ҡылыу тураһында уйлай.
Ысынлап та, Иблис кешегә асыҡтан-асыҡ дошман, был-атаһы яғынан туғандар араһында, улар араһында шундай булыуы мөмкин. Йософ иһә был төшөн уларға һөйләмәй, һәм ул уларға был турала һөйләмәһә лә, уны ҡоҙоҡҡа ташлайҙар һәм уны үлтерергә теләйҙәр. Ни өсөн? Сөнки ул атаһын уларҙан да нығыраҡ ярата. Йософ нимә өсөн ғәйепле? Атаһы уны нығыраҡ яратҡанлыҡтан, уны үлтерергә ҡарар итәләр һәм уларҙың береһе: «Әйҙәгеҙ, уны ҡоҙоҡҡа ташлайыҡ, унда уны бер кем дә таба алмаясаҡ, унда кешеләр ҡайҙан килеп сыҡһындар, йәғни ул һәр хәлдә үләсәк» тип әйтә. Улар ҡоҙоҡ янына килеп, уны ҡоҙоҡтоң иң төбөнә ташлайҙар һәм Аллаһ теләмәһә, ул бынан сыға алмаҫ ине. Улар Йософтоң ағалары ине, ә бөгөнгө көн тураһында нимә әйтергә һәм күпме кешене күрҙек һәм һораныҡ, кемдер кемгә көнләшә, кемдер берәйһенә күҙ тейгеҙә, был зарарланған кешене, әйтерһең дә, шаршау менән ҡаплай, ул зыян күргән кеше бер кемде лә ғәйеп итә алмай, бер нисектә уға көнләшкән кешене һиҙмәй. Әгәр ҙә һорауҙар бирә башламаһаң, мәҫәлән, „Һин ағайың хаҡында нимә уйлайһың?“ тиһәң. Ул: «Ул бала сағымда уҡ минең уйынсыҡтарымды тартып алды» ти. «Тулыраҡ асыҡла әле». Мәҫәлән, аяҡ кейеме булмаһа, ул минең аяҡ кейемемде алды, ә мин ялан аяҡ йөрөнөм. «Ә беҙ үҫкәс?». Ул былай тип яуаплай: ул 10 мең ала ине, ә мин биш, әммә ул һәр ваҡыт минән һорай, минең бүлмәгә инә һәм төрлө әйберҙәрҙе һорамай ғына ала.
Былар барыһы ла көнсөллөк билдәләре, нимә көтәһегеҙ? Ул: «Әммә ул яҡшы кеше бит». «Ни яҡтан яҡшы, ул нимә эшләгән?» — тием. Бер ни ҙә эшләмәгән. Ә ул һинең хаҡта нимә һөйләй? Мин ҡайһы берҙә таныштарыбыҙҙы осратам һәм улар: «Был ағайың насар, мин уға күп нәмә(яҡшылыҡ) эшләнем, ул бер нимә менән дә яуап ҡайтарманы», — тиҙәр.
Был нимә, яҡшы тип аталамы? Былар барыһы ла көнсөллөк билдәләре һәм һеҙ уға руҡъя уҡый башлаһағыҙ йәки уның өсөн доға ҡыла башлаһағыҙ, йәки ул: "Мин уны һәр ваҡыт төштә күрәм, мин доға ҡылып, Аллаһтан миңә нимә булды, ни эшләп ағайымды төштә йыш күрәм, ул миңә ҡараңғы сырайлы ҡарай ", йәки төшөмдә мине туҡмай. Ҡәрҙәштәр, былар барыһы ла шул билдәләр, йоҡо ваҡытында, руҡъя уҡыу ваҡытында йәки уның тәртибенән булһа ла, хатта әсәйегеҙ һиңә һәр ваҡыт ағайың һинән көнләшә тип, әйтә. Ул миңә килә һәм беҙ һине унан да нығыраҡ яратабыҙ тип зарлана, әммә улар икеһен дә ярата, шуға күрә мин быларҙың барыһы ла була, тип әйтәм, бындай көнсөллөк була, шулай уҡ күҙ тейеү. Был әйберҙәр менән шаяртыу тыйыла.
Күҙ тейеү нимәләргә зыян килтерә? Кешегә күҙ тейеү нисек тәьҫир итә ала? Теләһә ниндәй әйбер, теләһә ниндәй әйбер, хатта һеҙҙең аңға килмәгән нәмәләр ҙә лә, көн һайын беҙ яңы нәмәләр тураһында ишетәбеҙ.
Миңә бер мәле ҡатын килде, уның тырнаҡтары һынған һәм улар аҫтынан ҡан сыҡҡан. Уның менән нимә? Дауаханала яуап бирә алмайҙар. «Нимә булды?». Ул былай ти: «Шәйех, һеҙ беләһегеҙме, был тырнаҡ бер аҙна эсендә шул тиклем оҙон булып үҫә, бер аҙна эсендә оҙон булып китә һәм ҡатын-ҡыҙҙар һәр ваҡыт тырнаҡтарыма ҡарап: «Һин нимәлер һалаһың кеүек» тиҙәр. (накладываешь что-то).
Улар оҙонораҡ күренһен өсөн тырнаҡтарына нимәлер һала, өҫтәлгән тырнаҡтар, кеүек.
Һәм барыһы ла: "Их, әгәр минең шундай тырнаҡтар булһалар ине!», тиҙәр. Шунан һуң улар ярыла, уларҙың аҫтынан ҡан сыға башлай.
Бер ваҡыт бер оло йәштәге ҡатын килә, ул: «Шәйех минең, ғөмүмән, ҡулыма ҡарағыҙ» ти. Мин ҡарамаясағымды әйттем, ул: «Ҡарағыҙ, зинһар» тине, уның ҡулында биҙәкле матур узорҙар — хена (хна менән эшләнгән) бар ине. Бында һеҙгә уны күрергә мөмкин ине, сөнки һеҙҙә улар юҡ. Мин: «Хена, хена кеүек инде». Ул: «Был хена түгел» тип яуаплай. Мин: «Был бит хена!?». Ул былай тип яуаплай: «Мин быны өс ай элек эшләнем, туйға барҙым, ҡатын-ҡыҙҙар күреп ҡалды һәм: „Был хена, йәштәр үҙҙәрен шулай биҙәй, әммә һинең ҡулыңда бик матур күренә“ тинеләр. Һуңынан мин үҙемә ҡайттым һәм бер аҙҙан хена сыҡты, һүрәт китте, төҫ юғалды, ә ике көн элек миндә ҡытыршылыҡ (чесотка) башланды, ниндәйҙер аллергия башланды. Мин был урынды тырнай башланым һәм был төҫ барлыҡҡа килде, шул уҡ һүрәт, әйтерһең дә, яңынан төшөрөлгән. Шулай уҡ ауыр тын алыуым һәм башҡа проблемаларым бар.
Беҙ доға ҡылдыҡ: «Эй, Аллаһ, теге ҡатындың туйында күҙҙе тейгәндең көсөн сығар», — тип әйттек. Уның тын алыуы ауырлаша башлай һәм ул ҡулдарын тырнай башланы, ҡулдарын ҡанға тиклем тиерлек сапсыны, шул ҡысытыуы арҡаһында. Ике көн дауаланғандан һуң был төҫ юғала. Ул шулай уҡ ҡулдарындағы көслө эҫелектән зарланды, йәғни күҙ тейеүҙең ошолай яғы ла бар, ә кеше белмәй ҙә, дауаханаларға йүгереп йөрөй. Беҙ быға шаһит булдыҡ. Ҡайһы берәүҙәр һорай ала, ә ни өсөн шәйех — студенттар йыш телгә алына? Сөнки улар йыш ҡына беҙҙе был шөғөлдө шелтәләй, ә элек беҙҙе шелтәләгәндәрҙең ҡайһы берҙәренә мин үҙем уның балаларына ла, ҡатынына ла өшкөрөүҙәр уҡыным. Ул: «Шәйех беҙҙе ғәфү итегеҙ, беҙ быларҙың барыһы ла шул тиклем мөһим тип уйламаныҡ», — ти. Ә ул шулай.
Бер тарих менән тамамланырбыҙ, бер ир ҡул ауыртыуына зарлана һәм уның менән һөйләшкәндә ауыртыуҙың тәбиғи сәбәптәре булыуы мөмкинлеге лә асыҡлана, кеше физик эш башҡара бит. Хатта табип та ауыртыуҙың төрлө сәбәптәргә бәйле булыуы бар ти. Әммә бының ауыртыныуҙары үтмәй. Уға ауыртыуҙы баҫа торған препарат яҙып бирәләр. Ул шулай уҡ өшкөрөүҙәр уҡыуына килә, ултыра, ҡулында бер аҙ эҫелек барлыҡҡа килә һәм бер ваҡыт мин доға уҡый башланым, ҡайһы бер аяттарҙы уҡыным, берҙә махсус рәүештә түгел, тап ошо аяттарҙы уҡыным: «Ғибәҙәттәр ҡылығыҙ, зәкәт бирегеҙ». Уның ҡулы ҡалтырана башланы: «Ғибәҙәттәр ҡылығыҙ һәм зәкәттәр бирегеҙ " тағы ла ҡалтырай, ә һуңынан, кемдәр иғәнәләр биргән һәм Аллаһтан ҡурҡҡандарға... тағы ла нығыраҡ һелкенә. Мин:«Һораусыны (фәҡирҙе) ҡыуып барма», — тип уҡыным, һәм ул шул ваҡытта күлдәгеһен йыртып, ҡысҡырып ебәрҙе.
Бында руҡъя уҡыусы үҙенең тәжрибәһенән сығып, уң ҡул — саҙаҡа, фәҡирҙе ҡыуып ебәрмә, йәғни был хәйер-саҙаҡа биреү арҡаһында быға күҙ тейгән, тип аңлай. Был хәл уның менән ҡабатлана һәм беҙ руғъя уҡыуҙы тамамлағас, ул былай ти: шәйех, күлдәгемде йыртҡан ваҡытта, миңә күҙ зыяны һалған кешенең образын күрҙем, ул зарар иткән кешене тип, әйтмәне, ул шул үҙе эшләгән магазиндәге кешенең образын әйтте. Был Йемендан бер ағай һәм бында йәшәгән бер Йемен кешеһендә эшләй. Был ауырып киткән ир: минең эш хаҡы ике мең реаль, һәм һәр ваҡыт, кемдер магазин янында фәҡирләнеп аҡса һораһа, мин уға реал бирәм, ти. Көнө буйына килергә мөмкиндәр, мин көнөнә 10 реал бирәм, ә был әҙәм: «Уларға бирмә, улар ялғансы һәм уларға бер ҡасан да бер нәмә лә бирмәй», — ти. Көн буйына шулай. Ул яман күҙҙәре менән билдәле һәм күлдәгемде йыртып алған мәлдә, мин уны үҙем алдында күрҙем. Мин: «Бик яҡшы тинем, иртәгә уның эҙен алып, уның менән йыуынығыҙ». Икенсе көндө ул килеп: "Шәйех, мин уның эсеп бөтмәгән сәйен алдым, уны һыу биҙрәһенә һалдым, шул һыу менән ҡойондом һәм ҡулдарымдан тимер сымдар сыҡҡан кеүек тойҙом, әйтерһеңдә ҡулдарымдан, уларҙы ошо ике бармағымдан тартып алдылар кеүек, шунда уҡ һалҡынлыҡ тойҙом һәм Аллаһҡа маҡтау әйттем. Мин хәрәкәт итә алмаған ҡул хәҙер тулыһынса һау-сәләмәт һәм хәҙер табиптар нимә әйтер, һәм хәҙер теге ышанмағандар нимә әйтер, улар бит: уларҙы ҡалдырығыҙ һәм һүҙҙәренә ышанмағыҙ, тип ҡотҡо һала бит.
Бына шулай итеп күҙ тейеү төрлө өлкәләргә йоғонто яһай. Аллаһтан, ишеткәндәребеҙҙән беҙгә файҙа килтереүен һорайым. Шәйех Ибн Әл-Хибши лекцияларынан был хикәйәт алынды.
Күҙ тейеү: https://nazir1965.com/v%d3%99%d2%93%d3%99zd%d3%99r/k%d2%af%d2%99-teje%d2%af.html
Яман күҙҙән таш: https://nazir1965.com/%d2%93ibr%d3%99tle-%d2%a1issalar-xik%d3%99j%d3%99tt%d3%99r-v%d3%99%d2%93%d3%99zd%d3%99r/yaman-k%d2%af%d2%99%d2%99%d3%99n-tash.html
Күҙеңде тый!: https://nazir1965.com/%d2%93ibr%d3%99tle-%d2%a1issalar-xik%d3%99j%d3%99tt%d3%99r-v%d3%99%d2%93%d3%99zd%d3%99r/k%d2%af%d2%99e%d2%a3de-tyj.html