Ураҙа — Ҡөрьән айы

     Бер ваҡыт Шәғбан айының һуңғы йомаһында, үҙенең сәхәбәләрен Изге Рамаҙан айын ҡаршы алырға әҙерләп, пәйғәмбәребеҙ Рамаҙан айының өҫтөнлөктәре тураһында бик әҫәрле бер вәғәз һөйләй: «Эй, кешеләр! — ти ул. — Аллаһтың игелектәр, мәрхәмәт-шәфҡәттәр, гонаһтарҙы ярлыҡауҙар менән тулы булған һөйөклө айы яҡынлаша.
     Аллаһ уны айҙарҙың иң яҡшыһы, тип өйрәтә, сөнки Аллаһ ҡаршыһында уның көндәре көндәрҙең, төндәре төндәрҙең, сәғәттәре сәғәттәрҙең иң яҡшыһы.
     Аллаһтың рәхмәтенә лайыҡ булған был айҙа һеҙ Уның үҙенә ҡунаҡҡа саҡырылаһығыҙ. Был айҙа һеҙҙең һулыш алыуҙарығыҙ — Аллаһты данлау, йоҡоларығыҙ — Уны һөйөү билдәһе, ғәмәлдәрегеҙ Аллаһ ҡаршыһында ҡабул ителә, доғаларығыҙға яуап бирелә. Һеҙ ҙә Унан ихласлыҡ һәм пак күңел менән ай буйы ураҙа тотоу һәм Үҙенең Китабы — Ҡөрьәнде уҡып ҡына тороу өсөн көс-ҡеүәт һорағыҙ, сөнки был айҙа Аллаһтың ярлыҡауына лайыҡ булмаған кеше — бәхетһеҙ кеше.
     Был айҙа үҙегеҙ кисергән аслыҡ һәм һыуға һыуһауҙар һеҙгә Ҡиәмәт көнөндә Аллаһ хөкөмөн көтөп, әллә күпме ас тороуҙар һәм һыуға һыуһауҙар хаҡында хәтергә төшөрһөн. Фәҡирҙәргә һәм мохтаждарға саҙаҡа бирегеҙ, ололарҙы, ҡарттарҙы хөрмәт итегеҙ, балаларға ҡарата мәрхәмәтле булығыҙ, ҡәрҙәшлек бәйләнештәрен өҙмәгеҙ. Читать далее →

                                                        Бәра’әт кисе

     Үҙенең бер хәҙисендә пәйғәмбәребеҙ: «Шәғбән айының 15-се кисен ғибәҙәт менән үткәрегеҙ, — тип нәсихәт бирә, — көндөҙ ураҙа тотоғоҙ. Был кистә Аллаһы Тәғәлә ҡояш сыҡҡансы донъяға рәхмәт күҙе менән ҡарар һәм: «Тәүбә итеп, гонаһтарын ғәфү итеүемде һораусылар юҡмы? Булһа, гонаһтарын ғәфү итәм. Ризыҡ һорап йөрөгәндәр юҡмы? Булһа, ризыҡ бирәм. Ҡайғы-хәсрәттәргә тарып, сәләмәтлектәре юғалып, яфа сигеп ятҡандар юҡмы? Булһа, тәндәренә тынғылыҡ, ауырыуҙарына шифа бирәм. Ниндәй генә теләктәре бар — һораһындар — бөтә теләктәрен үтәйем», — тиер. Был мөрәжәғәт таңға тиклем дауам итер», — тигән.
     Исламға тиклем үк төрлө халыҡтарҙа был кис — Бәра’әт кисе — гонаһтарҙан арыныу, тәүбә итеү, ураҙа тотоу, мәрхүмдәрҙе хәтергә алыу менән үтә торған була. Ислам дине лә уны ҡәҙерле, изге кисәләрҙең береһе — гонаһтарҙан арыныу кисе булараҡ ҡабул итә. Шәғбан айының 14-нән 15-енә ҡарай был кистә япраҡтарына Ерҙә йәшәгәндәрҙән һәр кемдең исем-шәрифтәре яҙылған тормош ағасы тетрәнеп, япраҡтары ҡойолор ҙа, исемдәре ошо япраҡтарҙа булғандар йыл дауамында фани донъянан күсеп китер. Ә йәшәп ҡалғандарҙың яҙмышы фәрештәләр ихтыярына тапшырылыр йәки бөтә булмыштарҙың, бөтә мәхлүктәрҙең йыйыр ризығы, бәндәләрҙең байлыҡ йәки ярлылыҡ хәлдәре, тормоштағы төрлө дәрәжәләре, был донъяға тыуасаҡ һәм үләсәк бәндәләр — бөтәһе лә был кистә билдәләнеп ҡуйыла, ти.
    Читать далее →

                                             Йома намаҙы хөтбәләре

   Йома намаҙында ике хөтбә уҡылыр. Беренсе хөтбә — фарыз булған хөтбә. Икенсе хөтбә иһә — сөннәттер. Хөтбәне уҡыусы кеше (хатыйб) йома намаҙының элек сөннәтен мөнбәргә яҡын бер ерҙә, мөнбәрҙең ҡаршыһында уҡыр. Уҡып бөтөргәс әкрен генә мөнбәргә сығыр, йөҙө менән йәмәғәткә туп-туры ултырыр. Мәзин икенсе аҙанды әйтер.
   Хатыйбтың мөнбәргә сыҡҡанда уҡыясаҡ доғалары тураһында пәйғәмбәребеҙҙән (ғәләйһис-сәләм) килгән риүәйәттәр юҡ. Ләкин хатыйбтың мөңбәргә матур кейем менән сығыуы, һәм мөнбәргә сыҡҡанда ҡайһы бер доғаларҙы уҡыуы урынлы һанала.
   Хөтбәлә доғаларҙы уҡыу мәжбүри һаналмай. Хатыйб, бер ниндәй доға уҡымайса ла, бары тик «Бисмилләһ» тип кенә әйтеп мөнбәргә сыға һәм үҙе теләгән доғаларҙы уҡый ала.
Мәзин аҙан әйтеп бөтөрөүгә уҡыласаҡ беренсе хөтбә: Читать далее →