Эскелектән ҡотолоу юлы

                                         Мәрхәмәтле һәм Рәхимле Аллаһ исеме менән.
   Эскелек — беҙҙең замандың иң ныҡ ҡурҡыныс ауырыуы. Ул укол яһалып, дарыу эсеп кенә ҡотола торған ауырыу түгел, ул тәү сиратта йән (күңел) ауырыуы, һәр бер кеше, спиртлы эсемлек эсеү насар нәмә икәнен белә, ләкин ул уның бөтә зыянын, ҡурҡынысын, нимәгә килтергәнен аңлап етмәй. Сөнки хәмерҙең зыяны үҙенә генә тейеп ҡалмай, башҡаларға ла ҡағыла. Күпме һәйбәт кешеләр кешелек дошманы Иблистең һыуын эсеп үҙ ғүмерҙәрен юғалттылар. Эскелек тәнгә бәйле йән ауырыуы. Шуның өсөн, уны дауалауҙы ла тәндән түгел, нәҡ йәндән башларға кәрәк. Дауалауҙы тәндән башлағандар, әлбиттә, хаталана, мәҫәлән, кодировкалау, ниндәйҙер төнәтмәләр, таблеткалар эсеү, укол яһатыу һ.б. Беҙ уларҙың йоғонтоһон инҡар итмәйбеҙ, ләкин был беренсе сәбәп булған йәнде ситкә ҡуйып, ошо ҡурҡыныс ауырыуға тән аша барып етергә маташыу. Читать далее →

                                                    Күңел осҡоно

   Стресс һәм төшөнкөлөк бөгөн донъяла ‘‘заман сире’, тип таныла. Сир булараҡ, ул психологияны емерә, ләкин иң элек физиологияға йоғонто яһай. Мәҫәлән, тире ауырыуҙары, ашҡаҙан сирҙәре, юғары ҡан баҫымы, мигрень, ҡайһы бер һөйәк сирҙәре, бөйөр эшмәкәрлеге боҙолоуы, инфаркт, йөрәк һәм тамаҡ сирҙәре, аллергия, аплергик тымау һәм, әлбиттә, психик сирҙәр, наркотиктарға эйәләшеү, йоҡоһоҙлоҡ шуның эҙемтәһе. Әлеге сирҙәрҙең тәүге сығанаҡтары тап психологик проблемаларға барып тоташа.
   Аллаһ Тәғәлә кемде тура юлдан алып барырға теләй — шуның күңелен Ислам өсөн аса, ә кемде юлдан яҙлыҡтырырға теләй- — шуның күкрәген ҡыҫа һәм баҫа, гүйә (был кеше) күкте ҡалҡытырҙай көс түгә. Бына шулай Аллаһ иман килтермәгәндәрҙе хурлыҡлы язалай” («Әнғәм», 6 сүрә 125 аят).
   Ҡаты көсөргәнеш мәлендә адреналин биҙе глюкокортикоид гармонын күпләп эшләй башлай. Был гармон өҫтәмә көс бирә, шул уҡ ваҡытта организмдағы ҡалған бөтә нәмәнең дә эшмәкәрлеген туҡтатып тора. Ниндәйҙер көс етмәҫтәй ауыр хәлгә дусар ителгәндә, әлбиттә, глюкокортикоидтың әһәмиәте ҙур, ләкин тетрәнеүҙәр йыш ҡабатлана башлаһа, уға бәйле сирҙәр ҙә барлыҡҡа килә. Әйтәйек, ҡан баҫымы күтәрелә, матдәләр алмашыныуы боҙола, һимереүҙе, остропороз, гастрит һәм ашҡаҙан серҙәре йышая.
Читать далее →

                                         Ураҙа һәм һаулыҡ

     Рамаҙан ураҙаһы һәм башҡа нәфел ураҙалары беҙгә ниндәй файҙа килтерә һуң?Рамаҙан ураҙаһының беҙҙең өсөн фарыз икәнлеген беләбеҙ һәм шул арҡала ураҙа тотоп Аллаһ Тәғәләгә үҙебеҙҙең тәүәккәл икәнлегебеҙҙе күрһәтәбеҙ. Аллаһ Тәғәләнең ризалығы өсөн тырышабыҙ.

     Бәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд ғәләйһис-сәләм әйткән «Әй мосолмандар, һеҙ оло бер мөбәрәк айға индегеҙ. Был ай — сабырлыҡ айы, сабырлыҡтың һауабы йәннәт буласаҡ. Иманлы бәндәләрҙең тормошына бәрәкәт, тәндәренә сихәт, ризыҡтарына муллыҡ бирер һәм ҡылған гонаһларын ярлыҡар, күңелдәренә нур һалыр».

     Ә икенсе яғы, тәнебеҙгә ниндәй сихәт килтерә һуң, сәләмәтлегебеҙгә ниндәй файҙа? Аллаһ Тәғәлә кешегә ял итергә төн биргән һымаҡ, беҙ ашҡаҙаныбыҙға ла ял бирергә тейешбеҙ. Беҙҙең кәүҙә ағзалары ялға мохтаж. Ә беҙҙең ашҡаҙаныбыҙ ял иткәне бармы? Бер туҡтауһыҙ ашап, уны тултырып торабыҙ түгелме? Уның төпһөҙ мискә икәнең онотоп бер туҡтауһыҙ тултырабыҙ, шул ваҡытта нисек халыҡ быға тиклем ас-һуғыш замандарында йәшәгән икән — тип уйлайбыҙ. Аллаһ Тәғәлә уларҙы һынау үткәреп, ҡайҙандыр ризыҡ биреп йәшәтеп, шуларҙан тыуып үҫкән бәндәләр беҙ түгелме? Читать далее →