Фытыр саҙаҡаһы
Ни өсөн дин әһелдәре уның күләмен билдәләй?
Һорау: Фытыр саҙаҡаһының мәғәнәһен аңлатып бирмәҫһегеҙме икән? Ни өсөн дин әһелдәре уның күләмен билдәләй? Башҡа ваҡытта ни тиклем бирәһең килһә, шул тиклем бирәбеҙ бит?
Яуап: Фытыр саҙаҡаһы ғәрәпсә зәкәтүл-фитри тип атала. «Фытыр» (фитыр, фтыр) һүҙе ғәрәп телендәге «фәтара» тамырынан төҙөлгән, ул «ашау» мәғәнәһендә тәржемә ителә (сағыштырыу өсөн: «футур» – иртәнге аш (завтрак), «ифтар» – ауыҙ асыу (ҡояш байығас ашау, ураҙанан сығыу), «фитыр» – мохтажды, фәҡирҙе ашатыу ниәте менән бирелә торған саҙаҡа. Шулай итеп, әлеге саҙаҡаның төп маҡсат-мәғәнәһе – ярлы кешеләргә Ураҙа ғәйетен байрам итергә, матур итеп үткәрергә ярҙам итеү. Шуға күрә ғәйет байрамы алдынан фытыр саҙаҡаһын күп ерҙәрҙә ризыҡлата, йәғни төрлө тәм-томдар менән биреү ғәҙәте бар. Читать далее
Архив метки: фитыр
Фитыр саҙаҡаһы
Фитыр саҙаҡаһы
Фитыр саҙаҡаһы ла, зәкәт шикелле үк, йылға бер мәртәбә бирелә.
Байлығы булған һәр мосолманға фитыр биреү вәжиб. Балаларҙың фитырын ата-әсәһе бирергә тейеш. Хатта ғәйет намаҙынан алда тыуған йәш бала өсөн дә. Фитыр саҙаҡаһы ураҙаларҙағы кәмселектәрҙе бөтөрөү өсөн бирелә, сөнки ай буйы ураҙа тотҡанда һәр мосолман бәләкәс кенә булһа ла барыбер гонаһ ҡыла. Шуға ла кәффәрәт, таҙарыныу өсөн, гонаһларҙы бөтөрөү өсөн бирәбеҙ. Хәлле кешең өҫтөнән фитыр төшөрөлмәй, хатта үлгәс тә үтәлергә тейеш. Үҙе бирмәһә, уның вариҫтары бирә (гүр саҙаҡаһы). Ярлы кеше был саҙаҡаны бирмәй, киреһенсә уға биреү дөрөҫ була.
Фытыр саҙаҡаһы өсөн уртаса йәшәгәндәрҙең кеше башынан 4 ҡаҙаҡ бойҙай йәки 8 ҡаҙаҡ арпа биреү, байыраҡтарҙың кеше башынан 4 ҡаҙаҡ хөрмә, йә 8 ҡаҙаҡ йөҙөм биреү тейешле, Уларҙың урынына хаҡтары ҡәҙәр аҡса биреү ҙә дөрөҫ булыр. (Бер ҡаҙаҡ — уртаса 400 грамм.) Читать далее