Ҡорбан ғәйете байрамы

                                Ҡорбан ғәйете байрамы мөнәсәбәте менән вәғәз-нәсихәт

                                                                                        بِـسْمِ اللهِ الرَّ حْـمَـنِ الرَّحِيمِ.
     Әс-сәләмү ғәләйкүм үә рахмәтул-лаһи үә бәракәтүһ!
    Хөрмәтле имам-мөхтәсиб, имам-хатибтар, мосолман ҡәрҙәштәрем һәм ватандаштарым!
    Башҡортостан мосолмандары диниә назараты исеменән, президиум ағзалары, ҡазыйҙар һәм мәхәлләләр исеменән һеҙҙе изге Ҡорбан ғәйете менән тәбрикләйбеҙ!
    Тән-йән сәләмәтлеге, иманығыҙға ҡеүәт, һәр беребеҙгә бәхет-сәғәҙәт теләйбеҙ!
    Башҡортостан мосолмандарының диниә назараты тарафынан бөтөн мәхәлләләргә, ислам әһле йәмәғәтенә Ҡорбан ғәйете байрамы мөнәсәбәте менән вәғәз-нәсихәт.

 

                                                                                            بِسْمِ اللهِ الرَّ حْمَنِ الرَّحِيمِ.
                                      أَلْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَـالَمِين* وَالصَّلَوةُ وَ السَّلَامُ عَـلَى رَسُولِهِ مُحَمَّدٍ*وَعَـلَى آلِهِ
                                                  وَ اصَحْابِهِ أَجْمَعِـينَ*وَعَـلَى مَنْ تَابَعَهُمْ بِــإِحْسَانٍ إِلَى يَـوْمِ الدِّين*

     Әлхәмдү лил-ләһи раббил-ғәләмин. Үәс-саләтү үәс-сәләмү ғәлә-расүлиһи Мөхәммәд. Үә ғәлә әлиһи үә әсхәбиһи әжмәғин. Үә ғәлә мән тәбәғәһүм би ихсәнин илә йәүмид-дин.

     Әғуҙу билләәһи минәш- шайтанир- ражиим Бисмилләәһир рәхмәәнир-рахиим
                                                              Беренсе Хөтбә.
     Аллааһу Әкбәрү! Аллаһу Әкбәру! Ләә иләәһә илләллааһу үә Аллааһу Әкбәру! Аллаһу Әкбәру! Үә лилләһил хәмдү*(3 мәртәбә).
     Субхәнә мән йәҡбәлу мин ғибәәдиһил-мухлисыинә әғмәәлән* Әлләҙиинә йәбҙулуунә фии сәбиилил-ләәһи нуфуусәьән үә әмүәәлән* Фә йуғтыиһимуллааһу ғәләә ҡадри тәҡүәьәһум нәүәәьәлән*
     Аллааһу Әкбәрү! Аллаһу Әкбәру! Ләә иләәһә илләллааһу үә Аллааһу Әкбәру! Аллаһу Әкбәру! Үә лилләһил хәмдү* (3 мәртәбә).
    Субхәәнә мән әфтәрада хәжә бәйтил-хараами ғәләә ғибәәдиһи фәшәдду иләйһи рихәәлән* Үә тәрәкүү фии ридааһул-әзүәәжә үәм үәлән* Үә әтәүһу шуғҫәьән үә ғубраьән йәржунә минһу жәллә жәләәләһул-ғатаьә үәл-үисалә*
    Аллааһу Әкбәрү! Аллаһу Әкбәру! Ләә иләәһә илләллааһу үә Аллааһу Әкбәру! Аллаһу Әкбәру! Үә лилләһил хәмдү* (3 мәртәбә).
    Субхәәнә мән шәрәғәул-ҡараь бәйнә ғәләлләҙиинә йәмликүүнә әмүәәлән* Лийәржунә биьираҡатиһумид-димәьә минһун-нәүәлә үә әфәдаалән* Фә ниғмәлләҙиинә йәтәҡаррабуунә фии әййәәмин муғдуудәәтин биафдаалил-ләттәүәәбил-ғибәәдәти иләллаһил- муфдаалән* Әшһәду ән ләә иләәһә иләллаау үәхдәһу ләә шәриикә ләһу* Әлләҙии ләә тәрааьәл-ғуҡуулус-сәлиимәту ләһу миҫәәлән*
     Үә мәә зәләт улууһийәту ғайриһи мухәәлән* Үә әшһәдү әннә сәййидәнәә Мухәммәдән ғабдуһу үә расуулуһул-мәбғууҫи иләҫ-ҫәҡаләйни бил- һудәә үә диинил-хаҡҡил-ләҙии ләйсә ғайруһу минәл-әдйәәни иллә саләлән* Саллаллааһу Тәғәәләә ғәләйһи үә ғәләә әлиһи үә әсхәәбиһил- ләҙиинә-жәһәдтү үә фии нәшрил-исләәмү иғзәәзән ләһү үә ижләәлән*

                                                                    
     Мөхтәрәм мосолмандар, дин ҡәрҙәштәрем!
     Ерҙә лә күктә лә һәм унда булған барса нәмәләргә лә камил хужа булыусы һәм күктән ямғырҙар яуҙырып үҫемлектәр үҫтереп беҙҙе ризыҡландырыусы бер Аллаһы Тәғәләгә һәр төрлө маҡтау шәрифәләребеҙ булһа ине. Амин.
     Әл-хәмдү лиләһи раббил ғәләмин. Үәссаләтү үәс-сәләмү ғәлә Рәсүлиһи Мөхәммәд үә ғәлә әлиһи үә әсхәбиһи әжмәғин.
     Ғәләмдәр тәрбиәсеһе Аллаһы Раббыбыҙға хәмде ҫәнә һәм маҡтау- олуғлауҙарыбыҙ, Хаҡ илсеһе бәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт Саллалаһу ғәләйһи үәс-сәлләмгә хәйер-доға сәләмдәребеҙ, өммәтең! тигән күңелдәребеҙҙән туҡтауһыҙ Салауат шәрифәләребеҙ булһа ине. Шулай уҡ уның әһле бәйтенә һәм сәхәбәьи кирамдарына, ҡыйәмәт көнөнә ҡәҙәр уларға бөтөн изгелектә эйәрергә ынтылғандарға ла булһа ине.
     Алыҫ үә яҡындан иман өндәүен ҡабул итеп, тәндәрен ғөсөл, тәһәрәт менән паклап, өҫ-баштарына иң матур кейемдәр кейеп, мин дә Аллаһының рәхмәтенә ирешәйем һәм Ҡорбан байрамы шатлығын мосолман ҡәрҙәштәрем менән Ҡиблаға йүнәлгән сафтарҙа булайым тип Ғәйет намаҙына мөбәрәк мәсет йортона килгән дин исламда мөхтәрәм ғәзиз ҡәрҙәштәрем һәм хөрмәтле абыстайҙар һәм тыуғандар: اَلسَّلَامُ عَـلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَـرَكَاتُهُ
     Әс-сәләмү ғәләйкүм үә рахмәтул-лаһи үә бәракәтүһ!
Аллаһү Раббыбыҙҙың бөтмәҫ-төкәнмәҫ рәхмәт үә бәрәкәттәре, һәр ике донъялағы сәләме бөтәбеҙгә булып, ошо Аллаһү йортона килеүҙәребеҙҙе мөбәрәк һәм дауамлы итһә ине. Хөрмәтле мосолман йәмәғәте! Әлхәмдү лил-ләһи раббил-ғәләмин. Тағы ла бер шатлыҡлы, һөйөнөслө Ҡорбан байрамын ҡаршылайбыҙ. Аллаһү Тәғәлә изге Ҡөръән Кәримдең “Әл-Кәүҫәр” сүрәһендә:                                                                                   بِـسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
                                                                                          *فَـصَـلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَـرْ*
     Бисмилләәһир-рахмәнир-рахиим. Фәсалли ли Раббикә үәнхәр
     “Раббыңдың ризалығы өсөн намаҙ уҡы һәм ҡорбан сал” — тип бойора. Ислам — мәрхәмәтлелек дине. Ибраһим ғәләйһис — сәләм һәм уның улы Исмағил ғәләйһис — сәләмгә Аллаһү Тәғәлә тарафынан бирелгән һынауҙың нигеҙе лә бына шул мәғәнәлә. Шуға күрә беҙ тыныслыҡҡа, татыулыҡҡа, үҙ -ара күркәм мөғәмәләгә, милләт — ара татыулыҡҡа саҡырабыҙ.
*عـَـنْ النَّـبِـىِّ عَـلَيْهِ السَّلَامُ قَالَ: يَا فَاطِـمَـةُ قُومِى إِلَى أُضْحِـيَّـتِـكِ فَاشْـهِـدِيهَا فَــإِنَّ لَكِ بِــأَوَّلِ قَـطْـرَةٍ تَـقْـطُـرُ مِنْ دَمِهَا يُغْـفَـرُ لَكِ مَا سَـلَـفَ مِنْ ذُنُـوبِـكَ فَـقَـالَـتْ : يَا رَسُولَ اللهِ هَذَا لَـنَا أَهْـلَ الْـبَـيْـتِ خَاصَّـةً أَوْ لِـلْـمُـسْـلِـمِـيـنَ عَامَّـةً ؟ : قَالَ :بَـلْ لَـنَا وَ لِـلْـمُـسْـلِـمِـيـنَ عَـامَّـةً *
     Ғәнин-нәбий-йи ғәләйһис-сәләәмү ҡаалә: Йәә Фатиматү, ҡуумии иләә удхий-йәтики фәшһидииһәә фәәь иннә ләки би әүүәли ҡатратин тәҡтуру мин дәмиһәә йуғфәру ләкә мәә сәлфә мин ҙунуубики фәҡаалтә: Йәә Расулаллаһи, һәҙәә ләнәә әһлил бәйти хаассәтән, әү лилмуслимиинә ғәәммәтән? Ҡаалә: ләнәә үә лилмуслимиинә ғәәммәтән
     Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт ғәләйһис — сәләм әйтте : Әй Фатима ҡорбанлығың янына бар.Ҡорбан салыуҙа ҡатнашыү, ҡарап тороу арҡаһында Аллаһү Тәғәлә ҡорбандың ҡанының беренсе тамсылыры ергә тамыу менән үткән ваҡыттығы гонаһтарығыҙҙы ғафу итә. Йә рәсулаллаһ был ғәмәл беҙгә генә хасмы йәки бөтөн мөьминдәргә лә хас ғәмәлме? Ғәләйһис-сәләм әйтте: “Беҙгә лә һәм бөтөн мөьминдәргә лә был ғәмәл хас”- тине
     Ҡорбан байрамының беренсе, икенсе һәм өсөнсө көндәрендә мосолмандарға ҡорбан салыу важиб һанала. Ҡорбанлыҡ малы ҡиблаға таба ятҡырылып салыныр.
                                                                                            بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الـرَّحِيمِ.
        *﴾اِنِّـى وَجَّـهْـتُ وَجْـهِــىَ لِـلَّـذِى فَـطَـرَ السَّـمَـوَاتِ وَالْاَرْضَ حَـنِـيـفًـا وَمَا اَنَـا مِـنَ الْـمُـشْـرِكِـيـنَ ﴿٧٩
     Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим.
     79. Иннии үәджжәһтү үәджһийә лилләҙии фәтарас-сәмәәүәти үәл арда хәниифәү үә мәә әнәә минәл-мушрикиин.

     Мин Күктәр менән Ерҙе яратыусыға ихлас күңелемдән (йүнәләм) йөҙөмдө борам, мин мөшриктәрҙән түгел. (Әл-Әнғәм сүрәһе, 79 аят)
                                                                                                                     * بـِسْـمِ اللهِ * اَلله اكـْبَـرْ*
     Биссмилләһи, Аллаһ Әкбәр
     Ошо доғаларҙы уҡып салыныр. Ҡорбан салынғандан һуң ике рәҡәғәт шөкөр намаҙы ҡылыу бик сауаплылыр.                                                                                                ِبـِسْمِ اللهِ الرَّ حْمَنِ الرَّحِـيمِ.
                                    *﴾ قـُلْ اِنَّ صَـلَا تِـى وَ نُـسُـكِـى وَمَحْيَاىَ وَمَـمَـاتِـى لِلَّهِ رَبِّ الْعَـالَمِـيـنَ﴿١٦٢ 
     Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим.
     162. Ҡуль иннә саләәтии үә нүсүкии үә мәхйәәйә үә мәмәәтии лилләәһи Раббил-ғәәләмиинә .

    Әйт: “Ысынлап та, минең намаҙым һәм динселлегем, тереклегем һәм үлемем – Аллаһү ҡулында, ғаләмдәр Раббыһында.” (Әл-Әнғәм сүрәһе, 162 аят)

     - Мөхтәрәм ғәзиз ҡәрҙәштәрем! Аллаһү Тәғәлә изге Ҡөръән Кәримдең “Әл-Хаж” сүрәһендәге 34-37 аяттарында: .                                                                                              بـِـسْمِ اللهِ الـرَّحْـمَـنِ الـرِّحِـيـمِ
    وَلِكُلِّ اُمَّةٍ جَعَـلْنَا مَنْسَكًا لِّيَذْكُرُوا اسْمَ اللهِ عَلَى مَا رَزَقَهُمْ مِّنْ بَهِـيمَةِ الْاَنْعَامِ فَـإِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَلَهُ اَسْلِمُوا وَ بَشِّرِ الْمُخْبِتِينَ﴿٣٤﴾ اَلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللهُ وَجِلَتْ قُـلُوبُهُمْ وَالصَّبِرِينَ عَـلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِى الصَّلَوةِ وَمِمَّا رَزَقْنَهُمْ يُنْفِـقُـون﴿٣٥﴾ وَالْـبُدْنَ جَعَـلْنَهَا لَكُمْ مِّنْ شَعَـئِرِ اللهِ لَـكُمْ فِيهَا خَيْرٌ فَاذْكُـرُوا اسْمَ اللهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِـُموا الْقَانِعَ وَالْمُعْـتَـرَّ كَذَلِكَ سَخَّرْنَهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ﴿٣٦﴾ لَنْ يَـنَالَ اللهَ لُـحُومُهَا وَلَا دِمـَاؤُهَا وَلَـكِـنْ يَـنـَالُهُ الـتَّـقْـوَى مِنْكُمْ كَـذَلِـكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِـتُكَـبِّرُوااللهَ عـَلَى مَا هَدَيكُمْ وَبَـشِّرِ الْمُحْـسِـنِـيـنَ ﴿٣٧ 
     34. Үә ликүлли үммәтиң джәғәлнәә мәңсәкәл-лийәҙкүрусмә-ллааһи ғәләә мәә разәҡаһүм мим-бәһиимәтил-әнғәәми фә'иләәһүкүм иләәһүү-үәәхидүң фәләһүү әслимүү үә бәшширил-мухбитиин.
     35. Әлләҙиинә иҙәә ҙүкира-ллааһу үәджиләт ҡулүүбүһүм үә-ссаабириинә ғәләә мәә әсаабәһүм үәл-мүҡиими-ссаләәти үә миммәә разәҡнәәһүм йүңфиҡуун.
     36. Үәл-бүднә джәғәлнәәһәә ләкүм миң шәғәә'ири-лләәһи ләкүм фииһәә хайруң фәҙкүрусмә-ллааһи ғәләйһәә са-үәәффә фә'иҙәә үәджәбәт джүнүүбүһәә фәкүлүү минһәә үә атғимүл-ҡааниғә үәл-мүғтәрра кәҙәәликә сәххарнәәһәә ләкүм ләғәлләкүм тәшкүруун.
    37. Ләй-йәнәәлә-ллааһа лүхүүмүһәә үә ләә ди-мәә'үһәә үә ләәкий-йәнәә-лүһү-ттәҡүәә миңкүм кәҙәәликә сәххараһәә ләкүм литүкәббиру-ллааһа ғәләә мәә һәдәәкүм үә бәшширил-мүхсиниин.
    34.“Алла биргән йорт хайуандары өҫтөндә Уның исемен иҫкә алһындар өсөн һәр өммәткә Беҙ ғибәҙәт (хаж) йолаһы булдырҙыҡ. Сөнки һеҙҙең Аллағыҙ – берҙән-бер илаһ. Уға бирелегеҙ! Ә һин ҡыуандыр – күндәм булған,
    35. Алланы иҫкә алғанда йөрәге тетрәнгән, башына төшкән хәлгә сабыр иткән, намаҙ укыған, Беҙ биргән ризыҡты тейешенсә тотонған кешеләрҙе.
    36. Һеҙгә Беҙ Алла өсөн билгеләнгәндәрҙең һимеҙен тәғәйенләнек. Уларҙа һеҙҙең өсөн яҡшылыҡ бар. Сафҡа теҙеп, улар өҫтөндә Алла исемен иҫкә алығыҙ. Ҡабырғаларына йығылғас, иттәрен ашағыҙ. Оялып, тартынып ҡына һораған кешеләргә лә ашатығыҙ. Шулай итеп, Беҙ уларҙы һеҙгә буйһондорҙоҡ. Бәлки, шөкөр итәрһегеҙ!
    37. Аллаһҡа уларҙың ите лә, ҡаны ла һис барып етмәҫ, әммә Уға һеҙҙең тәҡүәлек барып етер. Хаҡ юлға төшөргән өсөн Аллаһты ололаһындар тип, Ул һеҙгә уларҙы буйһондорҙо, ә һин изгелекле кешеләрҙе һөйөндөр!” Дөрөҫтән дә, рәхәтләнеп, ләззәтен тойоп ҡорбан итен үҙебеҙ ашайбыҙ, тәнебеҙгә сәләмәтлек керә, иманыбыҙ арта. Үә ләкин Аллаһҡа нимә ирешә? Күңелдәрегеҙҙәге, йөрәк киҫәгегеҙҙәге тәҡүәлегегеҙ ирешә. Тәҡүәлек нимә ул? Ул — Аллаһының ҡушҡаның үтәү, тыйғанынан тыйылыу. Бына шул ул тәҡүәлек. Ошоно үтәһәң, Аллаһү Тәғәләгә яҡын булаһың. Тәхҡиҡ, беҙ был йортҡа Аллаһҡа яҡын булырға килдек. Тәҡүәлек ул тышҡы күренеш кенә түгел, бәлки ул Аллаһы Тәғәләнең әмеренә бойһоноу, тыйғанынан тыйылыу һәм яҡын туғанлыҡ, күрше хаҡтарын үтәү. Пәйғәмбәребеҙ саллал-лаһу ғәләйһи үә сәлләмден хәҙис шәрифендә: «Мөьминдәр бер-береһенә мөхәббәт, шәфҡәтлелек һәм миһырбанлыҡ күрһәтеүҙә бер йән, бер тән шикелле. Әгәр бер ағза ауырыу булһа, бөтөн тән йоҡоһоҙ ҡала һәм бөтөн тәнде биҙгәк тота».
     Ошо сәғәтебеҙҙә, бөгөнгө көнөбөҙҙә Ер шарының төрлө материктарында йәшәгән, йөҙләгән төрлө телдә һөйләшкән, төрлө төҫтәге мосолмандар Ислам диненең бишенсе терәге булған хаж ғибәҙәтен үтәйҙәр.
     - Аллаһү Тәғәлә изге Ҡөръән Кәримдең “Әл-Ғимран” сүрәһенең 133-се аятында әйтә:
                                                                                              بِسْمِ اللهِ الرَّ حْمَنِ الرَّحِيمِ.
                            وَسَارِعُوا إِلَى مَغْـفِـرَةٍ مِنْ رَبِّـكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُـتَّـقِـينَ                 
    “Рәхмәтле һәм рәхимле Аллаһы Тәғәлә исеме менән”.
    133. Үә сәәриғүү иләә мағфиратим-мир-раббикүм үә джәннәтин ғардуһә-ссәмәәүәәтү үәл-арду үғиддәт лил-мүттәҡиин.
    133. Раббығыҙҙың ярлыҡауынаһәм тәҡүәлеләр өсөн әҙерләнгән КҮК менән ЕР киңлек йәннәтенә ашығығыҙ; (ул йәннәт) шатлыҡта ла, ҡайғыла ла малын йәлләмәй сарыф иткәндәр, асыуын тыя, кешене ғәфү итә белгәндәр өсөн. Ысынлап та Аллаһы Тәғәлә изгелек эшләгән кешеләрҙе ярата!
    Тәхҡиҡ, беҙ был йортҡа Аллаһы Тәғәләгә яҡын булыу теләге менән килдек. Тәҡүәлек, ул тышҡы күенеш кенә түгел, бәлки ул Аллаһы Тәғәләнең әмерҙәренә буйһоноу, тыйғандарынан тыйылыу һәм яҡын туғанлыҡ, күрше хаҡтарын үтәү.
    — Аллаһү Тәғәлә изге Ҡөръән Кәримдең “Әл-Хөжөрәт” (Бүлмәләр 49/10) сүрәһенең 10-сы аятында әйтә:

                                                                                                بِسْمِ اللهِ الرَّ حْمَنِ الرَّحِيمِ
                                                 إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
    10. Иннәмәл-мүьминүүнә ихъүәтүң фә'аслихүү бәйнә әхаүәйкүм үәттәҡу-ллааһа ләғәллә-күм турхәмүүн.
“Рәхмәтле һәм рәхимле Аллаһы Тәғәлә исеме менән”.
    10. Мөьминдәр бер-береһенә туған бит. Ике туғанығыҙҙы яраштырығыҙ. Алланан ҡурҡығыҙ! Бәлки, Ул һеҙҙе ярлыҡар.
    Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт саллаллаһу ғәләйһи үәс-сәлләмдең хәдиҫ шәритәренең береһендә: “Мөьминдәр бер-береһенә мөхәббәт, шәфҡәтлелек, һәм миһырбанлыҡ күрһәтеүҙә бер йән, бер тән шикелле. Әгәр бер ағза ауырыу булһа, бөтөн тән йоҡоһоҙ ҡала, һәм бөтөн тәнде биҙгәк тота”.
     Ошо сәғәтебеҙҙә, бөгөнгө көнөбеҙҙә, ЕР шарының төрлө ҡитғаларында йәшәгән, меңләгән төрлө телдә һөйләшкән, төрлө төҫтәге мосолмандар Ислам диненең бишенсе терәге булған хаж ғибәҙәтен үтәйҙәр. Хаж-мосолмандарҙың Мәккәгә (Ҡәғбәтуллаға) барып ғибәҙәт ҡылыуы, иң мөһим биш бурыстарының береһе.

     - Аллаһү Тәғәлә изге Ҡөръән Кәримдең “Әл-Бәҡара” сүрәһенең 196-сы аятында әйтә:

                                                                                         بِسْمِ اللهِ الرَّ حْمَنِ الرَّحِيمِ.
                                                                                                * وَأَتِـمُّـوا الْحَـجَّ وَالْـعُــمْـرَةَ لِلهِ﴿١٩٦

     196. Үә әтиммүл хажжә үәл ғүмрата Лилләәһи
     196. “Аллаһү хаҡы өсөн хаж һәм ғөмрә ҡылығыҙ.”

     Хәдиҫ шәриф:
*عـَـنْ أَبِـى هُرَيْرَةَ رَضِـىَ الله عَـنْهُ قَـالَ: سَـمِـعْــتُ عَنِ الـنَّـبِـىِّ صَلَّى اللهُ عَـلَيْهِ وَ سَلَّمَ يَـقُـولُ : مَنْ حَجَّ لِلَّهِ فَـلَمْ يَرْفُـثْ وَ لَمْ يَـفْـسُـقْ رَجَـعَ كَـيَوْمٍ وَلَـدَتْهُ أُمُّـهُ *
     Әбү Һүрәйрә, Аллаһү унан риза булһын, Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд ғәләйһис — сәләм әйткәнен ишеткән: “Кем Аллаһү өсөн хаж ҡылып ауыр һүҙҙәрҙән, әрләшеүҙән һаҡланып ҡайтһа, ул әсәһенән яңы тыуған бала кеүек гонаһтарынан таҙарынып ҡайтыр”.
     Мөхтәрәм ғәзиз ҡәрҙәштәрем! Аллаһү Тәғәлә изге Ҡөръән Кәримдең “Әлү Ғимран” сүрәһенең 96 – 97-сы аяттарында эйтә:
                                                                                               بِسْمِ اللهِ الرَّ حْمَنِ الرَّحِيمِ.
إِنَّ أَوَّلَ بَـيْـتٍ وُضِعَ لِـلـنَّـاسِ لَـلَّذِى بِــبَـكَّةَ مُـبَـرَكًا وَهُـدًى لـِلْـعَـلَمِينَ﴿٩٦﴾ فِـيـهِ أَيَـتٌ بَـيِّنَـتٌ مَّـقَامُ إِبْـرَهِـيـمَ وَمَنْ دَخَـلَـهُ كَانَ ءَامِـنًا وَ لِلهِ عَـلَى الـنَّاسِ حِجُّ الْـبَـيْـتِ مَنِ اسْـتَـطَاعَ إِلَـيْـهِ سَبِيـلًا وَ مَنْ كَـفَـرَ فَإِنَّ اللهَ غَــنِـىٌّ عَـنِ الْعَــلَـمِـيـنَ ﴿٩٧
     96. Иннә әүүәлә бәйтиү-уудыиғә линнәәси ләлләҙии бибәккәтә мүбәәракәү-үә һүдәл- лил-ғәәләмиин.
     97. Фииһи әәйәәтүм-бәййинәәтүм мәҡаамү Ибрааһиимә үә мәң дәхаләһү кәәнә әәминәү-үә лилләәһи ғәлә-ннәәси хиджжүл-бәйти мәнис-тәтаағә иләйһи сәбииләү-үә мәң кәфәра фә'иннә-ллааһа ғаниййүн ғәнил-ғәәләмиин.
     96. “Ысынлап та, кеше өсөн Мәккәлә һалынған беренсе йорт — мөбәрәк, ул ғаләмгә юл күрһәтә.
     97. Унда кешегә асыҡ аяттар — Ибраһим урыны. Шунда ингән кеше имен булыр. Ә юлға көсө еткән кеше өсөн Аллаһү шул йортҡа хаж ҡылыу бурысын ҡуйҙы. Ә кемдәр инкар итә икән... Аллаһү Тәғәлә бай бит. Ул бөтә ғәләмдән юғары”!

     Аллаһы Тәғәлә Ҡөрьән Кәримдең “Әл-Бәҡәра” сүрәһәнең 200-202-се аятарында иң күп уҡылған һәм мәшһүр доға-теләк хаҡында әйтә:
فَإِذَا قَضَيْتُمْ مَنَاسِكَكُمْ فَاذْكُرُوا اللَّهَ كَذِكْرِكُمْ آبَاءَكُمْ أَوْ أَشَدَّ ذِكْرًا فَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ خَلَاقٍ﴿٢٠٠﴾ وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ رَبَّنَا آتِـنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ﴿٢٠٠﴾ أُوْلَئِكَ لَهُمْ نَصِيبٌ مِـمَّـا كَسَبُوا وَاللَّهُ سَرِيعُ الْحِسَابِ﴿                                                           ٢٠٢
     200. Фә’иҙәә ҡадайтүм мәнәәсикәкүм фәҙкүруллааһа кәҙикрикүм әәбәә'әкүм әү әшәддә ҙикраң фәминә-ннәәси мәй-йәкуулү раббәнәә әәтинәә фи-ддүнйәә үә мәә ләһү фил-әәхыирати мин халәәҡ.
     201. Үә минһүм мәй-йәҡуулү раббәнәә'әәтинәә фи-ддүнйәә хәсәнәтәү-үә фил-әәхыирати хәсәнәтәү-үәҡинәә ғәҙәәбә-ннаар.
     202. Үләә'икә ләһүм нәсыиибүм-миммәә кәсәбүү үә-ллааһу сәрииғүл-хисәәб.
“Рәхмәтле һәм рәхимле Аллаһы Тәғәлә исеме менән”.
    200. Хаж йолаһын тамалағас, атай-олатайҙарығыҙҙы иҫкә алған кеүек, йәки унан да ихласыраҡ итеп Аллаһы Тәғәләне иҫкә алығыҙ. Кеше араһында:”Йә Раббым! Был донъяла беҙгә изгелек (рәхәтлек) бир”- тигәндәре бар. Әхирәттә уларға өлөш булмаҫ!
    201. Улар араһында бар шундайҙары, улар әйтә:”Йә Раббым! Был донъяла беҙгә изгелек (рәхәтлек) бир”, теге донъяла (әхирәттә) яҡшылығыңдан ҡалдырма, тамуғ утынан беҙҙе һаҡла!”-ти.
    202. Былары үҙҙәренә тейешен алыр. Ысынлап та Аллаһы Тәғәләнең иҫәбе тиҙ!
Мөхтәрәм дин ҡәрҙәштәрем! Аллаһы Тәғәлә Ҡөрьән Кәримдең “Әл-Бәҡәра” сүрәһәнең 195-се аятында яҡшылыҡ тураһында әйтә:
                                                                                            بِسْمِ اللهِ الرَّ حْمَنِ الرَّحِيمِ.
وَأَنفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ وَأَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ﴿                        ١٩٥
     195. Үә әң-фиҡуу фии сәбиили-лләәһи үә ләә түлҡуу би'әйдиикүм иләә-ттәһлүкәти үә әхсинүү иннә-ллааһа йүхиббүл-мүх-снниин.
     “Рәхмәтле һәм рәхимле Аллаһы Тәғәлә исеме менән”.
     195. Аллаһ юлында (малығыҙҙы) сарыф итегеҙ, әммә үҙ ҡулығыҙ менән (үҙегеҙгә) һәләкәт килтермәгеҙ. Изгелек ҡылығыҙ. Ысынлап та Аллаһы Тәғәлә изгелек ҡылыусыларҙы ярата.

     Аллаһы Тәғәлә Ҡөрьән Кәримдең “Әл-Хаж” сүрәһәнең 23-се аятарында йәннәт тураһында әйтә:
إِنَّ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَلُـؤْلُـؤًا وَلِـبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ﴿٢٣
     23. Иннә-ллааһа йүдхыилү-лләҙиинә әәмәнүү үә ғәмилү-ссаалихәәти джәннәәтиң тәджрии миң тәхтиһәл-әнһәәру йүхәлләүнә фииһәә мин әсәәүира миң ҙәһәбиү-үә лүьлү'әүүә либәәсүһүм фииһәә хәриир.
     23. Иман килтереп, изгелек эшләгән кешеләрҙе, ысынлап та, Аллаһы Тәғәлә аҫта йылғалары ағып ятҡан йәннәт баҡсаһына индерер. Унда улар алтын беләҙектәр, ынйылар менән биҙәнер, кейемдәре саф ебәк булыр.
     Хөрмәтле мосолмандар! Ислам диненең бишенсе терәге булған хаж ғибәҙәтен үтәүселәрҙең хаждары ҡабул булһын. Изге ҡорбан байрамыбыҙ мөбәрәк булһын. Аллаһү Тәғәлә салынған ҡорбандарыбыҙ, ҡылған ғибәҙәттәребеҙ бәрәкәтендә күңелдәребеҙгә, ғаиләләребеҙгә, мәхәлләләребеҙгә, Ватаныбыҙға һәм бөтөн донъяға тыныслыҡ, муллыҡ һәм бәрәкәттәр насип итһен. Аҙашҡандарға тәүфиҡ, ғилем алыусыларыбыҙға файҙалы ғилемдәр, ғаиләләребеҙгә тигеҙ мөхәббәт, сабыйҙарыбыҙға бәхетле балалыҡ, ил етәкселәренә зирәк аҡыл, халҡыбыҙға хәйерле хеҙмәттәр, илебеҙгә, көнөбөҙгә тыныслыҡтар насип булһын!

                                                                   Икенсе Хөтбә

     Әл-хәмду лилләәһи нәхмәдуһу үә нәстәғиинуһу үә нәстәғфируһу үә нуьмину биһи үә нәтәүәккәлү ғәләйһи нәғуҙу билләәһи мин шуруури әнфусинә үә мин сәййиьәти әғмәәлинәмин йәһдиһилләһу фәләә мудиллә ләһу үә мән йудлилһу фәләә һәәдийә ләһу* Үә әшһәду әннә Мухәммәдән ғәбдуһу үә расуулуһу* Иннәллааһи үә мәләәьикәтү йусаллуунә ғәлән-нәбиййи*Йәә әййуһәл-ләҙиинә әмәнуу саллүү ғәләйһи үә сәллимүү тәслиимән*

                       Башҡортостан мосолмандарының диниә назараты рәйесе Мөфтөй Н.М.Ниғмәтуллин