Архив рубрики: Дин

Шайтан ҡотҡоһо

                                                  Шайтан ҡотҡоһо

     Элекке заманда Барсыйсә атлы заһид бар ине. Бер риүәйәттә 12, икенсе риүәйәттә дүрт йөҙ йыл буйы Аллаһ Тәғәләлә ғибәҙәттә булған. 6 мең кеше, ҡәҙер эйәһе булып, уның хеҙмәтендә йөрөгән. Ете ҡат күктәрҙәге фәрештәләр Барсыйсә ғибәҙәтенә таң ҡалырҙар ине. Ғүмер буйы бер генә боҙолоҡ та эшләмәгән. Шул ваҡыт үҙенең фәрештәләренә әйтә Аллаһы Тәғәлә: «Әй, минең пак ҡолдарым! Барсыйсәнең был ғибәҙәттәренә ниңә ғәжәпләнәһегеҙ? Уның кем булмауын һеҙ белмәйһегеҙ, Мин беләм. Минең ғилемемдә ул — кафыр. Уның ғибәҙәттәренең береһе лә ҡабул ителмәҫ, ахыр көнөндә кафыр булып донъянан үтер, мәңге тамуҡта ҡалыр!» — тигән. Был һүҙҙәрҙән фәрештәләр бөтөнләй ғәжәпкә ҡалған: «Был тиклем ғибәҙәттәр ҡылып та нисек итеп бәндә кафыр булыр?» — тигән.
     Был һүҙҙәрҙе Иблис ишеткән. Ул заманда әле Иблискә күккә күтәрелеп фәрештәләр һүҙен тыңлау тыйылмаған була. Пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәд Мостафа саллал-лаһү ғәләйһи үә сәлләм мөбәрәк аяҡтары ергә баҫҡас ҡына Хаҡ Тәғәләнән: «Был көндән һуң Иблис, күккә күтәрелергә теләһә, таштар атып ҡыуып ебәрегеҙ!» — тип фәрештәләргә фарман булған.
Читать далее

Зөлхизә айының тәүге ун көнө

                                                Зөлхизә айының тәүге ун көнө

    Рәсүлуллаһ, саллаллаһү ғәләйһис-сәләм, әйткән: «Аллаһы Тәғәләгә ғибәҙәт ҡылыу өсөн Зөлхизә айының беренсе ун көнөнән дә яҡшыраҡ ваҡыт юҡ. Бер көнлөк ураҙа бер йыллыҡ ураҙаға тиң, ә төндә ҡылынған ғибәҙәт Ҡәҙер кисәһендә ҡылынған ғибәҙәткә тиң», (хәҙисте Тирмизи һәм Ибне Мәжәһ килтерә). Аллаһы Тәғәлә был ун төн тураһында Ҡөрьәндең «Фәжер» сүрәһендә ант итә.
     Ғөләмәләрҙең күпселеге аталмыш ун төндөң нәҡ шул Зөлхизә айының беренсе ун көнөн белдереүе менән бер тауыштан килешә. Улар айырыуса туғыҙынсы көнгә, йәғни Ғәрәфә көнөнә баҫым яһай. Ул көн ғәйет көнөнән алда килә. Был ун көндөң һәр береһе махсус өҫтөнлөктәр менән һуғарылған. Зөлхизәнең туғыҙынсы көнөндә (Ғәрәфә көнө) ураҙа тотоу — уҙған һәм яңы йылдың кәффәрәте, ә ғәйет төнөндә йоҡламайынса ғибәҙәт ҡылыу — оло сауаптарға ҡаҙаныу сығанағы.
    Читать далее

Яулыҡ? Хиджап? Әллә баш кейемеме?

 башкирка

                    Яулыҡ? Хиджап? Әллә баш кейемеме?

   Мосолман ҡатын-ҡыҙҙарына ҡағылышлы яулыҡ һәм хиджап тураһында бәхәстәр халҡыбыҙ араһында әленән-әле ҡалҡып сығып тора. Бер яҡтан, башҡорт булараҡ, беҙгә хиджап нимәгә кәрәк ул, үҙебеҙсә яулыҡ ябынайыҡ, тиҙәр, икенселәре хиджап яҡлы, өсөнсөләре яланбаш йөрөйөк, тиҙәр. Хиджап — ул ғәрәп ҡатын-ҡыҙҙарының баш һәм өҫ кейеме, Көнбайыш Европала уны баш ябыуы тиҙәр. Яулыҡ тип беҙҙең яҡта әйтәләр. Динебеҙҙә ҡатын-ҡыҙҙын башы ла, кәүҙәһе лә, битенән һәм ҡул суҡтарын тыш, ябыҡ булырға тейеш.

   Ислам динендә генә баш һәм тән ҡаплаулы булырға тейеш, тип уйламағыҙ, шул уҡ талап христиан һәм иврит диндәрендә лә бар. Өҫ-баштағы кейемдәргә килгәндә, улар сусҡа тиреһенән булыуы тыйыла, шул ғына. Төҫтәренә килгәндә, ирҙәргә ҡатын-ҡыҙҙарға оҡшатып ҡыҙыл төҫтән йә ебәктән кейергә ярамай. Шулай уҡ һүрәтле кейемдәрҙә йөрөү ҙә гонаһлы. Яланбаш йөрөйһөгөҙ икән – үҙегеҙгә ҙур гонаһ алағыҙ, иманығыҙ кимәле түбән икәнен күрһәтә. Иман – Аллаһ Тәғәләгә ышаныу булғас, ни эшләп ҡушҡандарына бармаҡ аша ҡарарға?

   Ғәрәптәргә оҡшатып кейенеү кәрәкмәй. Пәйғәмбәребеҙ әйткән бит: ғәрәп халҡының башҡа халыҡтарҙан өҫтөнлөгө юҡ тип. Кейенегеҙ һәм ябынығыҙ хәҙерге стилдә, тик шәриғәт ҡушҡан сиктән сыҡмағыҙ. Шәриғәт сиге — Аллаһ Тәғәлә ҡушҡан сик. Сиктән сығаһығыҙ икән, гонаһ һеҙҙеке – үҙегеҙгә ошо ғүмерҙә лә һәм әхирәттә лә яза килеүен көтөгөҙ. Читать далее

Өйләнеү

                                                                     Өйләнеү

     Ир һәм ҡатындың бергә йәшәүе мөһим ижтимағи институт булып тора. Әхләҡһеҙлектән ҡотолоу өсөн ғаиләһен аҫырай алған һәр йәш кеше өйләнергә тейеш. Ислам күҙлегенән ҡарағанда, никахлашмау — әшәкелек. Ул ғына ла түгел, ике кешенең мөхәббәтен арттырыу өсөн ир менән ҡатын булын йәшәүҙән дә яҡшырағы юҡ. Финанс яғы насар булыуы арҡаһында өйләнә алмаған кешеләргә иһә, енси ынтылышты баҫыр өсөн, ваҡыт-ваҡыт ураҙа тоторға кәңәш ителә. Әгәр мосолман матди яҡтан тәьмин ителеп тә, өйләнергә теләмәһә һәм быға мохтажлыҡ күрмәһә, уның өйләнмәүе ғәйеп һаналмай.
                                                          Ҡатын эҙләү
     1. Ир-ат Ислам күҙлегенән ҡарағанда мәхрам (өйләнешергә тыйылған кешеләр) туғандарға өйләнә алмай. Ҡан ҡәрҙәшлеге арҡаһында өйләнергә ярамай торған ете төрлө ҡатын-ҡыҙ бар.
     2. Исламға йәне-тәне менән бирелгән ҡатын иң яҡшы ҡатындарҙан һанала. Ҡатынға уның байлығына, йәмғиәттә тотҡан урынына, матурлығына ҡарап өйләнергә мөмкин. Әммә бергәләп тормош ҡорор өсөн былар ғына етмәй, уларҙың никахты боҙоуы ихтимал. Шунлыҡтан үҙ-ара аңлашып йәшәү һәм фекер ҡаршылыҡтарын булдырмау өсөн дөйөм нигеҙ булырға тейеш. Ә бындай нигеҙ булып Исламға тоғролоҡ һанала.

Читать далее

Тәҡдир һәм ҡазаға инаныу

                                               6. Тәҡдир һәм ҡазаға инаныу

     Имандың алтынсы шарты — тәҡдиргә инаныу. Тәҡдир һәм ҡазаны яҡшыраҡ аңлар өсөн, иң беренсе ирадәи-жузийәне белергә кәрәк.
                    Ирадәи-жузийә (һайлау иреге)
     Ирадәи-жузийә — Аллаһы Тәғәләнең ҡолдарына биргән, сикләнгән дәрәжәләге юл һайлау хоҡуғы. Был төшөнсәнең әһәмиәте бик ҙур, сөнки кеше ирадаһын (теләген) яҡшылыҡҡа йүнәлтһә, Аллаһы Тәғәлә яҡшылыҡты бар итә, насарлыҡҡа йүнәлтһә — насарлыҡты бар итә. Был яҡтан ҡарағанда, кеше Йәннәтте лә, Йәһәннәмде лә үҙ теләге менән ҡаҙана. Әлбиттә, барлыҡҡа килтереүсе бары тик Аллаһы Тәғәлә генә. Ул теләмәһә, бар итмәһә, бер нәмә лә булмаҫ. Ләкин ҡол — теләп ҡаҙаныусы, ә Аллаһы Тәғәлә — бар итеүсе (йәғни бәндәнең теләген уның ирке буйынса барлыҡҡа килтереүсе). Читать далее

5. Ахирәткә инаныу

                                               5. Ахирәткә инаныу

     Имандың бишенсе шарты — Ахирәт көнөнә инаныу. Үл Сурға өрөү һәм барса үлгәндәрҙең терелеп, ҡәберҙәренән сығыуы, ғәмәл дәфтәрҙәренең үҙҙәренә бирелеүе һәм, Мәхшәр майҙанында тупланып, ғүмерҙәрендә башҡарған эштәренән һорау һәм яуап алыныуы, мизан, шәфәғәт, сират, Кәүҫәр, Йәннәт, Йәһәннәм кеүек Ахирәт хәлдәренә ышаныу.
    Ахирәт — был донъянан һуң башланасаҡ мәңгелек ғүмер. Аллаһы Тәғәлә был донъяны һәм барлыҡ йән эйәһен ваҡытлы ғына итеп бар итте. Исрафил ғәләйһис-сәләмден беренсе тапҡыр Сур исемле ҡоралға өрөүе менән Ҡиәмәт килеп, барлыҡ йән эйәһе үләсәк, донъялағы һәм уның тышындағы бөтә нәмә юҡ буласаҡ. Икенсе өрөүе менән йән эйәләре яңынан терелеп, хисап бирер өсөн Мәхшәр майҙанында йыйыласаҡ. Унда Аллаһ хозурында һәр кем башҡарған эштәре буйынса яуап бирәсәк, хаҡлы хаҡһыҙҙан хаҡын аласаҡ.
     Хисап эше бөткәс, яҡшылар Йәннәткә, ямандар Йәһәннәмгә инәсәк. Йәннәткә кереүселәрҙең бер төркөмө унда Аллаһы Тәғәләне күрәсәк. Ахирәткә ышанмаусы кеше Аллаһҡа һәм Пәйғәмбәргә ышанмаусы булыр.
    Әжәл
     Әжәл — бәндә өсөн Аллаһ тарафынан яҙылып ҡарар ҡылынған ғүмеренең бөтөүе. Әжәл бер минут алда килмәҫ һәм бер минут кисекмәҫ. Кеше, ни сәбәптән үлһә лә, үҙ әжәле менән үлер.

                                            Китап «Ислам нигеҙҙәре, Имам Әғзәм Әбү Хәнифә мәҙһәбе буйынса»

4. Пәйғәмбәргә инаныу

                                                           4. Пәйғәмбәргә инаныу

   Имандың дүртенсе шарты — пәйғәмбәрҙәргә инаныу.
   Пәйғәмбәр — ул Аллаһы Тәғәләнең хөкөмдәрен, әмерҙәрен, бойороу һәм тыйыуҙарын ҡолдарына тапшырыу өсөн Аллаһы Тәғәлә менән ҡолдары араһында аралашсы сифатында ебәрелгән һәм әхлаҡтың барлыҡ гүзәллектәренә эйә булған зат. Пәйғәмбәрҙәр, кешеләрҙе Аллаһҡа ширк ҡатыу (йәғни кемделер йәки нимәнелер Уның менән тиңләү), һындарға табыныу кеүек төрлө аҙашыуҙарҙан ҡотҡарып, уларҙы донъя һәм ахирәт бәхетенә ирештереү өсөн ебәрелгән. Кешеләр үҙ аҡылдары менән тура юлды таба алмағанға Аллаһы Тәғәлә уларға пәйғәмбәрҙәр ебәргән. Пәйғәмбәрҙәргә Аллаһ тарафынан мөғжизәләр бирелгән. Ябай кешеләр булдыра алмаған нәмәләрҙе пәйғәмбәрҙәр Аллаһы Тәғәләнең ярҙамы менән бик еңел эшләгән.
   Иң беренсе кеше һәм тәүге пәйғәмбәр — Әҙәм, ғәләйһис- сәләм. Шуға күрә тереклек араһында иң күркәм булған кешенең төп сығышы, ҡайһы бер фекерләүселәр раҫлап маташҡанса, маймыл түгел, ысын кеше. Кешенең асылын маймылға бәйләп аңлатыуҙан оялырға, тартынырға һәм әҙәпһеҙлек тип һанарға кәрәк.
   «Кешенең асылы маймылдан» тигән хаталы фекерҙе быуатыбыҙҙың ғилеме һәм фәне төптән юҡҡа сығарҙы. Шуға ҡарамаҫтан, һаман да кешенең асылы маймылдан тип иҫәпләгән наҙандарға осрау — ғәжәп хәл! Һис шикһеҙ, мәғлүм: беҙҙең ата-әсәбеҙ — хәҙрәти Әҙәм менән Һауа — Йәннәттән килгән саф заттар.

Читать далее

3. Китаптарға инаныу

                                               3. Китаптарға инаныу
   

   Имандың өсөнсө шарты — иләһе китаптарға инаныу. Аллаһы Тәғәлә үҙенең теләктәрен, әмерҙәрен (бойороҡтарын), тыйыуҙарын, хикмәттәрен ҡолдарына белдереү өсөн пәйғәмбәрҙәренә ваҡыт-ваҡыт китаптар индергән. Уларҙың барыһына ла иләһе китаптарҙың исемдәре бирелгән. Ябраил, ғәләйһис-сәләм, аша пәйғәмбәрҙәргә йөҙ сәхифә (бит) һәм дүрт китап индерелгән.
          Сәхифәләр (биттәр)
   Әҙәм, ғәләйһис-сәләмгә, -10 сәхифә;
   Шис, ғәләйһис-сәләмгә, — 50 сәхифә;
   Иҙрис, ғәләйһис-сәләмгә, — 30 сәхифә;
   Ибраһим, ғәләйһис-сәләмгә, — 10 сәхифә индерелгән. Бөтәһе 100 сәхифә ебәрелгән.
                Китаптар
   1. Тәүрат-Муса, ғәләйһис-сәләмгә;
   2. Зәбүр — Дауыт, ғәләйһис-сәләмгә;
   3. Инжил-Ғайса, ғәләйһис-сәләмгә;
   4. Ҡөрьән — беҙҙең пәйғәмбәребеҙ Мөхәммәт Мостафа саллал-лаһу ғәләйһи үә сәлләмгә, индерелгән.
   Кешелек донъяһына ебәрелгән йөҙ сәхифә һәм дүрт бөйөк китап ошо. Беҙҙең Пәйғәмбәребеҙгә Ҡөрьәни Кәрим ебәрелгәндән һуң башҡа китаптарҙың хөкөмдәре ғәмәлдән сыҡҡан.
   Ҡөрьәни Кәримдә 114 сүрә, 6666 аят бар.
   Ике тыныш араһы бер аят тип атала. Ҡөрьәндең бер хәрефе лә ошоға хәтлем үҙгәрмәне һәм ул, Ҡиәмәткә ҡәҙәр Аллаһтың һаҡлауы аҫтында булып, бер ҡасан да үҙгәрмәйәсәк.

                                     Китап «Ислам нигеҙҙәре, Имам Әғзәм Әбү Хәнифә мәҙһәбе буйынса»

2. Фәрештәләргә инаныу

                                                 2. Фәрештәләргә инаныу

   Имандың икенсе шарты — фәрештәләргә инаныу.
   Фәрештәләр — нурҙан бар ителгән, теләгән ҡиәфәткә керә ала торған йән эйәләре. Фәрештәләрҙә ирлек-ҡатынлыҡ юҡ. Улар, Аллаһ нимә ҡушһа, шуны ғына үтәй. Уларҙың ашау-эсеүгә ихтыяждары юҡ. Ҡайһыһы күктә, ҡайһыһы ерҙә төрлө вазифа үтәйҙәр. Уларҙың күпме икәнен тик Аллаһы Тәғәлә генә белә.
Уларҙың дүртеһе — өлкән фәрештә.
   Дүрт өлкән фәрештә
1. Ябраил, ғәләйһис-сәләм. Аллаһы Тәғәләнең китаптарын пәйғәмбәрҙәргә килтереп тапшырыуҙа, йәғни вәхиҙе килтереү өсөн яуаплы. Аллаһы Тәғәлә менән Уның илселәре (пәйғәмбәрҙәр) араһында аралашсы.
2. Микаил, ғәләйһис-сәләм. Тәбиғи хәлдәр, мәҫәлән, елдәр, ямғырҙар, уңыш һәм башҡалар өсөн яуаплы.
3. Исрафил, ғәләйһис-сәләм. Сур исемле ҡоралға өрөп, Ҡиәмәт көнө башланыуы һәм кешеләрҙең Ҡиәмәттә ҡабат терелеүҙәре өсөн яуаплы.
4. Ғазраил, ғәләйһис-сәләм. Ғүмере бөткәндәрҙең йәндәрен алыу өсөн яуаплы.
һәр кешелә вазифалы 384 фәрештә бар. Мәҫәлән, Кираман-Кәтибин (ғәмәлдәрҙе яҙып барыусы) һәм Хафаза (һаҡсы) фәрештәләр була.

                                           Китап «Ислам нигеҙҙәре, Имам Әғзәм Әбү Хәнифә мәҙһәбе буйынса»

1. Аллаһы Тәғәләгә инаныу

1. Аллаһы Тәғәләгә инаныу

Имандың алты шартының беренсеһе — Аллаһы Тәғәләгә инаныу, йәғни Аллаһы Тәғәлә бар һәм Уның заты, барса камил сифаттарға ла эйә булып, барса етешһеҙлектәрҙән дә азат. Мөбәрәк сифаттары Сәлби ҫубүти тигән ике өлөшкә айырыла.
Аллаһы Тәғәләнең затындағы, сәлби сифаттары (Сифати затийә)
1. Вөжүд — бар булыуы.
2. Ҡидам — башланғысының юҡлығы.
3. Бәка — ахыры-аҙағы юҡлығы, Ул мәңге булған, мәңге буласаҡ.
4. Вәһдәнийәт — бер генә булыуы.
5. Мүхәләфәтүн лил-хәүәдиҫ — Аллаһы Тәғәләнең һис бер мәхлүккә лә оҡшамауы.
6. Ҡыям би нәфсиһи — Аллаһы Тәғәләнең бер кемгә лә, бер нәмәгә лә мохтаж булмауы.
Аллаһы Тәғәләнең ҫүбүти сабитының сифаттары(Сифати ҫүбүтийә)
1. Хаят — тере булыуы (Аллаһы Тәғәлә мәңге тере).
2. Ғилем — белеүсе булыуы (Аллаһы Тәғәлә һәр нәмәне, хатта күңелдәрҙәге йәшерен ниәттәрҙе һәм теләктәрҙе лә белеп тора).
3. Сәмиғ — ишетеүсе булыуы (Аллаһы Тәғәлә һәр нәмәне ишетә).
4. Басар — күреүсе булыуы (Аллаһы Тәғәлә ҡараңғы төндә ҡара таш өҫтөндә йөрөгән ҡара ҡырмыҫҡаны ла күрә һәм аяҡ тауышын да ишетә).
5. Ирадә — уның теләге булыуы (Теләк эйәһе теләй һәм теләгән нәмәһен теләгәнсә булдыра).
6. Ҡөҙрәт — көсө һәр нәмәгә етерлек булыуы (Аллаһы Тәғәләнең көсө һәр нәмәгә етә).
7. Кәлам — һөйләшеүсе булыуы (Аллаһы Тәғәләнең һөйләүе хәреф һәм тауышҡа мохтаж түгел).
8. Тәҡүин — юҡтан барлыҡҡа килтереүсе булыуы (Юҡтан барлыҡҡа килтереүсе тик Аллаһы Тәғәлә генә).